مقاله: بلند بلند فکر کردن
نویسنده : دانیل جی،
مترجم : شبیری،سیده فاطمه
شما چگونه فکر می‌کنید؟منظورم این است که بلند بـلند فـکر می‌کنید یـا آهسته؟آیا آنچه را که در ذهنتان می‌گذرد،بر زبان می‌آورید؟
پژوهش‌ها نشان می‌دهند:بلند فکر کردن،دانش‌آموزان را وادار می‌کند که توجه خود را بر تـفکر خود و روی حل مسئله متمرکز کنند.وقتی در حال حل کردن مسئله،بلند فکر می‌کنند و تفکر خود را بـر زبان می‌آورند،اطلاعات لازم را آگاهانه‌تر بـه کـار می‌برند.در نتیجه،در مورد روش مورد استفاده‌ی خود،دقت و آگاهی بیشتری دارند.
بلند فکر کردن،به دانش‌آموزان کمک می‌کند که نظام‌مندتر فکر کنند.در یک پژوهش،عملکرد دانش‌آموزانی که برای حل مسئله بلند فکر می‌کردند و تفکرشان را بر زبان می‌آوردند،با دانش‌آموزانی که آهسته فـکر می‌کردند،مقایسه شد.معلم به گروه‌هایی که قرار بود بلند فکر کنند،گفت:«به من بگویید می‌خواهید چه معادله‌هایی را به کار ببرید و چرا؟».اما به گروه‌هایی که آهسته فکر می‌کردند گفت:«فکر کنید که می‌خواهید از چه معادله‌هایی استفاده کـنید و چـرا؟»سپس به همه‌ی گروه‌ها،چند مسئله‌ی تبدیل اعداد در مبناهای ۳ و ۴ و ۵ و ۱۰ با استفاده از ۴ معادله داد و دو روز بعد،آزمونی برای اندازه‌گیری آنچه در طول جلسه‌ی حل مسئله آموخته بودند،از آنان گرفت.نتایج نشان داد دانش‌آموزانی که بلند فکر می‌کردند،با آن‌که برای حل مـسائل بـه زمان بیشتری نیاز داشتند،از نظر تعداد مراحل و گام‌های غیر ضروری،مسئله‌ها را بهتر حل کردند.
استانداردهای ارتباطی۱ NCTM دانش‌آموزان را ملزم می‌کند:
از طریق بحث و تبادل نظر با سایرین،تفکر ریاضی خود را سازمان‌دهی کنند و بین آنها پیوند برقرار سازند.
تفکر ریاضی خـود را بـه روشنی با هم گروه‌ها،معلم و سایرین در میان بگذارند.
از زبان ریاضی،با دقت برای بیان افکار ریاضیاتی خود استفاده کنند.
وقتی از دانش‌آموزان می‌خواهید که بلند فکر کنند،آنها را تشویق می‌کنید که تفکراتشان را سازمان دهند و منطقی فکر کـنند. کاربردی کـه در ادامـه ذکر می‌کنیم،یعنی وادار کردن دانش‌آموزان به ایـن‌که دو نـفری کـار کنند،باعث می‌شود یک دانش‌آموز،وادار به شرح و توضیح تکلیف مورد نظر با بیان ریاضی و استفاده از راهبردهای حل مسئله برای یافتن راه‌حل شود و دانـش‌آموز دومـ،که نـقش شنونده را دارد،تکلیف بررسی نظریات و پیشنهاد یک تکنیک مؤثرتر را بـه عـهده بگیرد.این تبادل نظر،که هیچ ترس و تهدیدی به همراه ندارد،به هدف عالی‌تری منتهی می‌شود: دانش‌آموزان فرامی‌گیرند و جرئت می‌کنند حدس و گمان خـود را در مـورد مـسئله به هم‌کلاسان خود ارائه دهند و برای دفاع از این حدس،به طور خیلی واضـح و ضمنا خلاصه،شواهدی را که از حدس آنها پشتیبانی می‌کند،بیان دارند.
کاربرد در کلاس
۱.از دانش‌آموزان بخواهید دو نفری کار کنند؛به این صورت که یکی از آنها در حین حـل مـسئله بـلند فکر کند و تفکر خود را بر زبان آورد و دیگری با دقت و با دیدی نـقادانه و تـحلیلی،به این‌که چگونه مسئله در حال حل شدن است،گوش فرادهد.این نقش را به طور متوالی در گروه جابه‌جا کنید تا هـمه‌ی دانـش‌آموزان،هم نقش فـکرکننده و هم نقش شنونده را دریابند.
۲.برای این‌که الگویی به دانش‌آموزان ارائه دهید که چگونه باید درباره‌ی یـک مـسئله فـکر و آن را حل کنند،سعی کنید وقتی مسئله حل می‌کنید،بلند فکر کنید و مراحل تفکر خود را بر زبان بـیاورید. به عـلاوه،عمدا مـرتکب اشتباهاتی شوید تا به دانش‌آموزان نشان دهید چه‌طور باید خطاها را اصلاح کرد.
یادآوری:بگذارید دانش‌آموزان بدانند که بـلند بـلند فکر کردن کار مجانین نیست!بلکه انسان‌های زیرک و زرنگ هم تفکرات خود را بر زبان می‌آورند.
نکات قابل توجه
معمولا مـردم سـریع‌تر از صـحبت کردن،فکر می‌کنند.بنابراین، فکر از کلام جلوتر است.
زمانی که دانش‌آموزان درباره‌ی مسئله دانش کافی ندارند، ممکن است اصلا نـتوانند دربـاره‌ی این‌که چه‌طور آن را حل کنند، بلند فکر کنند و فکرشان را بر زبان بیاورند.
ممکن است دانش‌آموزان،به دلیل زمـینه‌های فـرهنگی، لکنت‌زبان یـا ترس از فشار همسالان،از بلند فکر کردن خجالت بکشند.شما باید از این مسئله آگاه باشید.
زیرنویس:
(۱). National council of teachers of mathematics
(انجمن ملی معلمان ریاضی)
What Successful Math Teachers Do.Alfred S.Posamentier Daniel Jaye.CORWIN PRESS.2006.
رشد معلم » شماره ۲۰۸ (صفحه ۲۸
