شناسایی آسیب های نظام آموزشی؛ سدی در برابر ناکارآمدی ها
به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، نظام آموزش و پرورش با جمعیتی بالغ بر یک پنجم افراد جامعه بزرگترین متولی آموزشی کشور است. بر این اساس ارتباط تنگاتنگ میان کارکرد این نظام و نیازهای جامعه، موجب شد تا به بررسی برخی مشکلات این نهاد بپردازیم؛ مسائلی که در صورت مرتفع نشدن ممکن است کارکرد واقعی نظام آموزشی کشور را از مسیر واقعی خود منحرف سازد.
** ضعف در تبدیل آموخته ها به علم
ضعف در تبدیل آموخته ها به علم یکی از کاستی های نظام آموزشی است. در شرایطی که بعد آموزشی این نظام باید بر روی خلاقیت و شکوفایی استعدادهای بالقوه فرد تاکید داشته باشد اما نهادینه شدن یادگیری با محفوظات فراوان، افکار نامنسجم و توان ناچیز ابتکار و خلاقیت موجب شده تا کارکرد نامناسب در نظام علم آموزی کشور ایجاد شود.
به بیان دیگر در سیستم آموزش و پرورش کنونی جریان تبدیل آموخته ها به محصول علمی به کندی شکل می گیرد و کمتر در مدارس شاهد رشد و خلاقیت دانش آموزی هستیم .
ترسیم کلی از وضعیت کنونی نظام آموزش و پرورش نشانگر آن است با توجه به شیوه نهادینه شده تدریس، دانش آموزان و معلمان، کمتر به استفاده از شیوه های ابتکاری و تکنولوژی های خلاقانه روی خوش نشان دهند. همچنین تفکر حاکم بر تحصیل و تدریس، موجب شده مشکلات و محدویت های فراوانی در زمینه اجرایی شدن این برنامه ها وجود داشته باشد.از این رو جریان مکانیکی تدریس که در نهاد آموزش و پرورش نهادینه شده نیازمند تغییراتی گسترده است تا متناسب با توانایی فکری و مالی دانش آموزان در سراسر کشور رواج پیدا کند.
** مهارت های زندگی و پرورش دانش آموز
از آموزش و پرورش به عنوان نهادی همراه و همگام با خانواده در جهت اجتماعی کردن فرد یاد می شود؛ کودک از سن ۶ سالگی ( آغاز دوره گذار از کودکی) وارد جریان آموزش و پرورش می شود و ۱۲ سال عمر او در اختیار نظام تعلیم و تربیت است. در این سال ها نه تنها فرد روش های مختلف علم آموزی را تجربه می کند بلکه از لحاظ شخصیتی نیز تحت تاثیر آن قرار خواهد گرفت.
در این شرایط باید بعد تعلیم و تربیت هماهنگ مکمل هم باشد. کودک در محیط مدارس افزون بر علم آموزی باید مهارت های خاص زندگی را بیاموزد تا در دوره نوجوانی ذهنی آماده برای ورود به زندگی اجتماعی داشته باشد. هر چند که در دهه های گذشته برنامه هایی برای بعد تربیتی کودک متناسب با آموزه های دینی و ملی کشور اجرا شد اما مشاهده می شود در برخی مواقع، آموزش محض کودک و نوجوان بیش از بخش پرورشی مورد توجه قرار گرفته است.
نمود واقعی این پیش فرض را می شود در رفتار برخی فارغ التحصیلان جست و جو کرد. ویژگی هایی همچون طغیانگر، پرخاش جو، بی اعتنا به ارزش های اخلاقی، کم توجه به سنت ها و آداب فرهنگی و ناآگاه به مسائل مذهبی تنها برخی از مشکلات هستند.
** دو ویژگی مکملِ تعلیم و تربیت
اهمیت دادن به مساله تعلیم و تربیت و مکمل هم قرار دادن این دو مولفه موجب می شود دانش آموز به عنوان نیروی فکری و علمی، نقش مهمی در توسعه پایدار کشور داشته باشند.
اگر برنامه های آموزش و پرورش در جهت تعلیم و تربیت به درستی اجرا شود می توان انتظار داشت در آینده شاهد شهروند حرفه ای و تربیت شده برای تمامی جنبه های زندگی باشیم. این شهروند می تواند در کنار توسعه علمی کشور در زمینه های دیگری مانند مشارکت اجتماعی، مهرورزی، محیط زیست، اصول اخلاقی، پایبندی به ارزش های ملی و اسلامی، آزادمنشی، صلح جویی و رعایت حقوق دیگران یک الگوی کامل باشد.
** مدیریت آموزش و پرورش در سایه تغییرات حزبی
یکی از آسیب هایی که بیشتر نهادها از جمله بزرگترین نهاد متولی آموزش کشور با آن دست به گریبان هستند، رویکرد سیاسی و جناحی است. هرچند که حجم بالای نیروی انسانی این سازمان زمینه را برای نهادینه کردن مشارکت سیاسی فراهم می کند اما انتخاب مدیران جناحی بدون توجه به سابقه کاری آنان، کیفیت کاری این نهاد را تحت تاثیر قرار داده است. رویه معمول در عزل و نصب های مدیریتی آموزش پرورش این است که این تغییرات تحت تاثیر تفکر پیروز انتخابات ها قرار می گیرد.
در این شرایط پس از پیروزی یک تفکر سیاسی عزل و نصب های سلیقه ای آغاز می شود. در این عزل و نصب ها طیف گسترده ای از مدیران کلان و کل آموزش و پرورش در سطح ملی، استانی و شهری تغییر می کنند.
کالبد شکافی بسیاری از عزل و نصب های متاثر از انتخابات، نشان می دهد که در این جابجایی ها اصل شایسته سالاری رعایت نشده و اعتراضات وسیع فرهنگیان برخی از مناطق و شهرها و استان ها را به همراه داشته است.
براساس آنچه گفته شد نهاد آموزش و پرورش را باید پایه و رکن اساسی رشد، تعالی و بالندگی همه جانبه هر کشوری دانست. از این رو شناسایی مشکلات نظام آموزشی و به روز کردن نیازهای آن می تواند این نهاد را در دستیابی به شاخص های کارآمدی موفق سازد.
پژوهشم**۲۰۵۲**۱۶۰۱**خبرنگار:غفار میرزایی ** انتشار: شهناز حسنی
——————————-
🌟 کانال مقاله ها وخبرهای آموزشی و فرهنگی🌟👇
https://telegram.me/joinchat/BLf0qT5oqnlU7BbDAeE3WA
