اخیراً دبیر جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات، ضمن هشدار نسبت به افزایش ۱۰ درصدی مصرف قلیان در دختران اعلام کرد که سن مصرف دخانیات در مجموع از ۱۴ سال به ۱۰ سال رسیده است. به گفته او بیشترین طیف مصرف کننده دخانیات در ایران، نوجوانان دبیرستانی و جوانان دانشجو هستند.
در گفت‌وگو با دکتر محمد مراد بیات پژوهشگر و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه جامع علمی کاربردی به این موضوع اساسی پرداخته شد که علت این موضوع چیست و چرا سن گرایش به انحرافات روز به روز کمتر می‌شود؟
دکتر بیات که مطالعات گسترده‌ای در این زمینه انجام داده است، اعتقاد دارد وقتی انحرافات اجتماعی را می‌بینیم لزوماً نباید در ساختار اجتماعی دنبال ریشه بگردیم، بخشی از انحرافات اجتماعی ریشه در ساختار سیاسی دارد.
بخش اجتماعی الف، ۹ اردیبهشت ۹۲
۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۰۷
اخیراً دبیر جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات، ضمن هشدار نسبت به افزایش ۱۰ درصدی مصرف قلیان در دختران اعلام کرد که سن مصرف دخانیات در مجموع از ۱۴ سال به ۱۰ سال رسیده است. به گفته او بیشترین طیف مصرف کننده دخانیات در ایران، نوجوانان دبیرستانی و جوانان دانشجو هستند.
در گفت‌وگو با دکتر محمد مراد بیات پژوهشگر و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه جامع علمی کاربردی به این موضوع اساسی پرداخته شد که علت این موضوع چیست و چرا سن گرایش به انحرافات روز به روز کمتر می‌شود؟
دکتر بیات که مطالعات گسترده‌ای در این زمینه انجام داده است، اعتقاد دارد وقتی انحرافات اجتماعی را می‌بینیم لزوماً نباید در ساختار اجتماعی دنبال ریشه بگردیم، بخشی از انحرافات اجتماعی ریشه در ساختار سیاسی دارد.
دکتر بیات گفت: اگر بخواهیم این موضوع را از دیدگاه اسلامی بررسی کنیم مطالبی که شهید مطهری با عنوان رهبری نسل جوان گفته است بسیار راه گشاست. شهید مطهری می‌گوید وقتی خوراک و امکانات لازم و ارزش‌های مناسب و کارآمد را در اختیار نسل جوان قرار ندهیم جوانان سر از انحرافات اجتماعی در می‌آورند. این شعر خواجه نصیرالدین طوسی را که شهید مطهری در کتاب خود آورده به وضوح این موضوع را مطرح می‌کند:
گر نه تهی باشدی بیشتر این جوی‌ها خواجه چرا می‌دود تشنه در این کوی‌ها؟
وی ادامه می دهد: شهید مطهری می‌گوید اگر یک زمانی دیدیم جوانان ما به دنبال مارکسیسم، لیبرالیسم و ایسم های دیگر رفتند، بدانید که ما در مکتب اسلام به اندازه کافی خوراک به این جوانان ندادیم و این جوانان برای تحقق آرمان‌ها و امیدهای خود به دنبال این مکاتب می‌روند. ما امروزه نیز این چنین هستیم. وقتی که استعمال سیگار و دخانیات و آرایش سن دختران به زیر ده سال می‌رسد، علت این است که ما در عرصه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی فضا را برای نسل جوان باز نکردیم.
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه جامع علمی کاربردی بر این نکته تاکید می‌کند که بستر فرهنگی مناسبی برای انتقال ارزش‌ها، هنجارها، اعتقادات و اخلاقیات مورد پذیرش جامعه از گذشته به امروز فراهم نشده است. مدیریت اجتماعی جامعه ما در کارهای فرهنگی نگاه دستوری داشته و به همین دلیل نتوانسته ارزش‌ها را منتقل کند؛ بنابراین انسجام اجتماعی مخدوش شده است.
این پژوهشگر افزود: چون جوان در این عرصه‌ها نمی‌تواند هیجانات خود را تخلیه و قابلیت‌هایش را بروز دهد طبیعتاً به سمت انحرافات کشیده می‌شود. اگر یک زمین ورزشی به روی جوانان باز شود به تناسب آن ده زیر پله اعتیاد بسته می‌شود. اگر حزبی در کشور راه بیفتد به تناسب آن هزار زیر پله انحراف بسته می‌شود. اگر جریده و روزنامه ای شکل بگیرد متعاقب آن انحرافات اجتماعی جوانان کم و به مرور از بین می‌رود.
مدیر مرکز فرهنگ‌سازی گفت: ما فضا را در جاهای دیگر بسته‌ایم و به این دلیل هیجان و شور جوانان، خود را در جایی که هیچ‌کس خوشش نمی‌آید تخلیه می‌کند. وقتی جوانی شور و هیجانات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، مطبوعات، هنر، موسیقی و … ببیند قطعاً به سمت سیگار و قلیان و مواد مخدر نمی‌رود.
این استاد دانشگاه افزود: متأسفانه ما درهای عرصه‌هایی را که موجب موفقیت جوانان می‌شود را بسته‌ایم و جاهایی را که باید کنترل سختی نسبت به آنها داشته باشیم را باز گذاشته‌ایم. در سال‌های اخیر شکاف بین عمل و گفتار به این انحرافات دامن زده است. وقتی مردم شکاف بین عمل و گفتار را شاهدند معلوم است که این شکاف سبب می‌شود جوانان به سمت انحرافات بروند.
بیات تصریح کرد: الآن مسئولان ما در رادیو، تلویزیون و مساجد و … از ارزش‌ها می‌گویند و شعارهای آن چنانی می‌دهد ولی مردم عکس آن را در صحنه واقعیت می‌بینند. اینگونه صحبت‌ها و شکاف بین نظریه و گفتار است که جوانان را به این روز انداخته است. شکاف بین عمل و گفتار باعث انحراف جوانان شده است.
وی در پاسخ به سؤال که چرا اکنون شاهد آن هستیم که برخی دختران و پسرانی که وارد دانشگاه می‌شوند به نوعی سمت انحرافی مانند قلیان و سیگار کشیده می‌شوند گفت: اگر پسری که تازه وارد دانشگاه شده می‌بینیم سیگاری در دستش دارد، این سیگار کشیدن بیشتر برای جلب توجه است تا اینکه خود از این کار خود لذت ببرد.
دکتر بیات افزود: اگر در انجمن‌های دانشجویی و صنفی باز بود و جوانان می‌توانستند در اینگونه انجمن‌ها فعالیت کنند، قطعاً به سمت انحرافات گرایش پیدا نمی‌کردند. باید برگردیم و ساختارهای سیاسی و اجتماعی را که این اوضاع را رقم زده بازسازی کنیم.
وی در پایان تاکید کرد: وقتی انحرافات اجتماعی را می‌بینیم ریشه را لزوماً نباید در ساختار اجتماعی بگردیم، بخش عمده انحرافات اجتماعی ریشه در ساختار سیاسی دارد، وقتی ساختار سیاسی اینگونه باشد حتماً باید تبعاتش را در ساختارهای اقتصادی و اجتماعی بینیم.
کد مطلب: ۱۸۵۹۴۶
