آرمان- مرتضی خبازیان: کنکور سد ستبری در مقابل دانش‌آموزان و خانواده‌ها بوده است که همپای رشد جمعیت دانش‌آموزان کشور اهمیتی روزافزون یافت. چه بسیار خانواده‌ها که در آرزوی قبولی فرزندان خود در دانشگاه‌های بزرگ و معتبر هزینه سنگین مادی و معنوی پرداخته‌اند. از همین زاویه می‌شود یادی کرد از هسته اولیه تاسیس دانشگاه آزاد که شاید در ذهن آنها هم به گونه‌ای کاستن از این دشواری وجود داشته است. اگرچه در همه این سال‌ها کنکور می‌توانست آرام و بی‌دغدغه انگاشته و اجرا شود، اما حرارت سوزانی که در اطراف آن ایجاد شده بود، برداشته شدن آن را به یکی از دورترین و دست نایافتنی‌ترین آرزوهای مشترک خانواده‌ها و همه دانش‌آموزانی که در اندیشه تحصیلات تکمیلی بوده‌اند، تبدیل کرد و در عین حال، میل بی‌مهار رسیدن به فرصت تحصیل در دانشگاه‌های معتبر به گروه‌ها و باندهای کنکور مجال رشد داد. قدرت مافیایی که به مافیای کنکور شهره شد، همچون اختاپوسی هولناک دست و پای دراز خود را به دورترین زاویه‌ها کشاند. بازار شلوغی که در اطراف کنکور شکل گرفته بود، در هماوردی گروه‌ها و باندهای مافیایی و گره‌خورده با میل سیری ناپذیر رسیدن سریع به ثروت، هر از چندی بمب پرصدای فروش سوال‌های کنکور بر فراز همه اهالی نگران منفجر می‌شد. صدای ترسناک ترکیدن چنین بمب‌خبری و درگیر شدن ذهن دانش‌آموزان و خانواده‌ها نشان می‌داد که کنکور تا کجاها ریشه دوانده است و از آنجا که اغلب روشنگری و توضیح بایسته‌ای هم در این بین به‌وجود نمی‌آمد، می‌شد به آسانی جمعیت نگران را از معدود خوشحال‌های این بازی پر برخورد تشخیص داد. در طول این سال‌ها تقریبا هیچگاه گروه‌ها مافیایی قدرت خود را در این بازار پرسود از دست ندادند و از این زاویه می‌توان دید که اگر وزارت آموزش و پرورش بتواند چنان که در پی آن است کنکور را بردارد، چه ضربه کاری و مهلکی بر این گروه‌ها وارد خواهد شد.
یک سوال مهم
گفته می‌شود که برنامه جدید بر این اساس شکل گرفته که کارنامه دانش‌آموزان در طول دوره تحصیل نشان خواهد داد که به کدام رشته‌ها و کدام دانشگاه‌ها هدایت خواهند شد. هر دانش‌آموز با غنی کردن کارنامه خود می‌تواند برای رسیدن به رشته‌ها و دانشگاه‌های بهتر امیدوارتر شود.
اگر چنین باشد، اگر کارنامه چنین سهمی داشته باشد، به این معنی خواهد بود که بخشی از فشار متمرکز کنکور به فشار گسترده‌ای تبدیل خواهد شد و در طول چند سال خانواده‌ها و دانش‌آموزان را درگیر می‌کند. حتی اگر فرض کنیم که خانواده‌ها و دانش‌آموزان می‌توانند در طول زمان طولانی خود را با این فرایند هماهنگ کنند، نکته دیگری در میان می‌آید؛ اینکه آیا وزارت آموزش و پرورش می‌تواند در سراسر کشور وضعیت عادلانه‌ای برای تحصیل دانش‌آموزان فراهم کند؟ آیا اگر کارنامه تحصیلی تعیین کننده وضعیت باشد، خیلی زود دانشگاه‌ها معتبر و رشته‌ها پرطرفدار با دانش‌آموزان مدارس شمال شهر کلانشهرها پر نخواهد شد؟ صحبت از چند نفر نیست، صحبت از دانش‌آموزانی است که در دورترین شهرهای استان سیستان و بلوچستان، خوزستان، ایلام، کردستان و… درس می‌خوانند. صحبت از دانش‌آموزانی است که در مدارس پُر تراکم جنوب تهران و مشهد درس می‌خوانند. آیا وزارت آموزش و پرورش می‌توان بین مدارس کشور تعادلی برقرار کند؟
شفاف‌سازی، پادزهر دلهره
آنچه که در این سازوکار ناتمام مانده است شفاف‌سازی و توضیح دقیق و همه‌جانبه است. در مرتبه اول وزارت آموزش و پرورش و در مرتبه دوم دولت تدبیر و امید باید ابعاد چنین تصمیمی را روشن کند. هر سال حدود یک میلیون نفر در کنکور شرکت می‌کنند و قرار نیست چنین خبری به جای آرام کردن و رفع دغدغه‌ای قدیمی، دلهره‌ای جدید باشد. در گام اول باید روشن شود که کارنامه دانش‌آموزان در دوره تحصیل چگونه و با چه سازوکاری به امتیاز تبدیل می‌شود و در مرتبه بعد باید روشن شود که تفاوت بین مدارس شهرهای بزرگ و کوچک چگونه برطرف خواهد شد و سرانجام اینکه آن ۱۵ درصد باقی مانده چه سرنوشتی خواهد یافت و اگر آزمونی برگزار می‌شود، متمرکز و در اختیار دانشگاه‌ها خواهد بود؟ در این صورت آیا خیلی بعید است که آزمون ورودی برای مثلا پذیرش پانصد دانشجو با امتحان هولناکی با صدهزار متقاضی تبدیل شود؟ اگر چه رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش گام اول را در این راه برداشته است اما چنین مسال خطیر و مهمی نمی‌تواند با حداقل روشنگری در یک توئیت منحصر شود.
توضیح رئیس مرکز سنجش
رئیس مرکز سنجش آموزش وزارت آموزش و پرورش درباره مصوبه شورای سنجش مبنی‌بر ورود بدون کنکور به ۸۵ درصد ظرفیت دانشگاه‌ها توضیحاتی ارائه کرد. عبدالرسول عمادی درباره توئیت وزیر آموزش و پرورش مبنی بر «خداحافظی با کنکور» و مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو مبنی‌بر «ورود بدون کنکور به ۸۵ درصد ظرفیت دانشگاه‌ها» اظهار کرد: پنج سال از اجرای قانون سنجش و پذیرش دانشجو می‌گذرد و در این قانون تاکید شده بود که از سال ۹۷ باید ۸۵ درصد ظرفیت دانشگاه‌ها بدون کنکور پر شود. او افزود: امسال اولین سالی است که قبل از ثبت نام کنکور سراسری، ظرفیت این ۸۵ درصد رشته‌های آزاد از کنکور اطلاع‌رسانی می‌شود و بدون آنکه داوطلبان نیاز به شرکت در کنکور داشته باشند، مستقیم به دانشگاه‌های محل اجرای رشته‌های مورد نظر مراجعه می‌کنند و در وبسایت دانشگاه ثبت نام اولیه خود را انجام می‌دهند. عمادی ادامه داد: سازمان سنجش فرایند کار را به زودی اعلام خواهد کرد و همه دانشگاه‌هایی که ظرفیت آزاد از کنکور دارند، اعم از دولتی، آزاد، پیام نور و غیرانتفاعی مشمول این مصوبه خواهند بود. رئیس مرکز سنجش آموزش وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه سوابق تحصیلی دانش‌آموزان ملاک عمل است، گفت: داوطلبان مدارک خود را پس از ثبت نام به دانشگاه ارائه می‌کنند و در نهایت دانشگاه پس از بررسی مدارک اعلام پذیرش خواهد کرد. او در پاسخ به اینکه آیا این قانون تنها برای داوطلبان نظام جدید اجرا می‌شود، گفت: پذیرش بدون کنکور در دانشگاه‌ها ربطی به نظام قدیم یا جدید بودن ندارد. به گزارش تسنیم، این مقام مسئول درباره زمان اعلام شرایط دانشگاهای آزاد از کنکور اظهار کرد: شیوه نامه مربوط به تصویب رسیده و باید از سوی دبیرخانه شورای سنجش و پذیرش یعنی سازمان سنجش اعلام شود. همچنین به گزارش ایلنا، حسین توکلی، مشاور عالی سازمان سنجش آموزش کشور درباره نحوه پذیرش حداقل ۸۵ درصد کنکوری‌ها بر اساس سوابق تحصیلی گفت: بر اساس مصوبات چهاردهمین جلسه شورای عالی سنجش و پذیرش دانشجو برای پذیرش دانشجو در رشته‌های تحصیلی دو آزمون در آزمون سراسری سال ۱۳۹۸ میزان تاثیر سواد تحصیلی حداکثر ۳۰ درصد و با تاثیر مثبت براساس ضوابط مندرج در قسمت‌های الف و ب بند یک مصوبه مذکور خواهد بود.
تغییر روش مافیای کنکور
برداشته شدن کنکور خبر خوبی است، انتقال بار سنجش از یک آزمون فشرده و نقطه‌ای به سابقه‌ای چند ساله و شرکت دادن سابقه تحصیلی دانش‌آموز برای ورود به دانشگاه خوب است و خبر خوبی است برای همه دانش آموزانی که دچار دلهره آزمون می‌شوند و با این خبر احتمالا آنها و خانواده‌هایشان آرامش خواهند یافت اما نباید فراموش شود که مافیای کنکور بیکار نخواهد نشست. دسته‌های مافیایی به فعالیتهای خود خواهند افزود و مباد که چنین تصمیمی به انتقال حوزه عمل و زمین بازی گروه‌های مافیایی به مدارس شود. باید وزارت آموزش و پرورش نسبت به چنین مساله‌ای آماده باشد.
کانال مقاله ها 🌹 @eduarticle
