…آموزش عالی کشور نیز به همین صورت [در دوره اصلاحات رضاشاه]رشد کرد. در سال۱۳۰۴ / ۱۹۲۵ ، کمتر از ۶۰۰ دانشجو در شش دانشسرای موجود – حقوق ادبیات، علوم سیاسی، پزشکی، کشاورزی و تربیت معلم – نام نویسی کرده بودند. این مؤسسات شش گانه در سال ۱۳۱۳/ ۱۹۳۴ با یکدیگر ادغام شدند و دانشگاه تهران را تشکیل دادند. دانشگاه تهران در اواخر دهه ۱۳۹۰
/ ۱۹۳۰ شش دانشکده جدید برای رشته های دندانپزشکی، داروسازی، دامپزشکی، هنرهای زیبا، الهیات و علوم و فنی ایجاد کرد. شمار دانشجویان این دانشگاه در سال ۱۳۲۰ / ۱۹۴۱ به ۳۳۳۰ نفر رسید. به همین نسبت نام نویسی در دانشگاه های خارج از کشور رشد یافت. اگرچه خانواده های متمول فرزندان خود را از نیمه های سده نوزدهم برای تحصیل به خارج از کشور اعزام می کردند، اما این شمار تا قبل از سال ۱۳۰۸/ ۱۹۲۹ ، یعنی هنگامی که دولت اعطای سالانه ۱۰۰ بورس تحصیلی به اروپا را آغاز کرد، زیاد نبود. تا سال۱۳۱۹ / ۱۹۴۰ ، بیش از ۵۰۰ نفر دانش آموخته ایرانی به کشور بازگشته و ۴۵۰ نفر دیگر در حال تکمیل تحصیلات خود بودند. دانشگاه تهران – همانند نظام مدرسه ای – بر اساس الگوی ناپلئونی طراحی شده بود و در آن نه تنها بر یکپارچگی تأکید می شد، بلکه تربیت نیروی کارشناسی برای بخش عمومی را هم مدنظر قرار داده بود.
دولت اعمال نفوذ بر نهاد مذهب را نیز در دستور کار قرار داد. حوزه های علمیه در قم، مشهد، اصفهان و البته نجف، خود مختار باقی ماندند، اما دانشکده الهیات دانشگاه تهران و مسجد سپهسالار – که توسط امام جمعه منتخب دولت اداره می شد – داوطلبان را امتحان می کردند تا معلوم کتند کدام یک صلاحیت آموزش دینی به مردم و در نتیجه در آمدن به کسوت روحانیت را دارند. به عبارت دیگر، برای نخستین بار دولت نحوه در آمدن به جرگه علما را تعیین می کرد. البته، روحانیونی که برای کار در بخش خدمات دولتی انتخاب می شدند، باید لباس روحانیت را کنار می گذاشتند و از پوشش غربی اداره استفاده می کردند. شگفت این که این اصلاحات به روحانیون نیز هویت ممیزی بخشیده بود. ضمنا وزارت آموزش، آموزش مذهبی را در مدارس اجباری کرده و با کنترل محتوای این دروس، جلو هر عقیده ای را که بویی از شک آوری نسبت به مذهب داشت می گرفت. هدف رضا شاه بیشتر حاکم کردن دولت بر تبلیغ و ترویج اسلام بود تا تضعیف مذهب با سکولار.
منبع : تاریخ مدرن ایران ، یروان آبراهامیان
#دانستنیها برای آنها که بیشترمی‌خواهند بدانند
#ایران_فبل_انقلاب
______________
کانال مقاله ها 🌹 @eduarticle
