یادداشتها سخنرانیها و مصاحبهها
استاد شهید مرتضی مطهری
پیرامون انقلاب اسلامی
انتشارات صدرا
چاپ نهم : تابستان ۱۳۷۲
———————————————————————
مطالبی را که مطالعه می فرمایید یادداشتهای من ازمطالعه کتاب می باشد. به عبارت دیگرمطالب به صورت فییش برداری است.لذا از اینکه مطالب به صورت پراکنده وغیر منسجم می باشد عذرخواهی می نمایم.
سؤال : استاد ! به نظر شما چه شرایطی برای تداوم انقلاب لازم است ؟ آیا
همانطور که در یک سری از سخنرانیهایتان فرمودید ، عدالت و آزادی ،
معنویت و استقلال کافی به نظر میرسد ؟
جواب : نه ، همانطوری که توجه کردید آنچه که من در آن سخنرانیها گفته
ام ، به عنوان شرایط است شرایط یعنی چیزهایی که بدون آنها مشروط امکان
پذیر نیست اما معنیش این نیست که حتما وجود آنها کافی است و هیچ شرط
دیگری در کار نیست معمولا وقتی که میگویند شرائط ، به اصطلاح شرط لازم را
بیان میکنند نه شرط کافی آنچه که من در آنجا گفتم یک سلسله از شرائط لازم
بود مقصود من این بود که این انقلاب اسلامی اگر بخواهد سلب کننده آزادیها
باشد ، این یک آفتی است در آن ، و اگر بخواهد نسبت به عدالت اجتماعی
به معنی دقیق کلمه حساسیت کافی نداشته باشد به
۲۲
خطر خواهد افتاد اگر تحت تاثیر مکتبهای ماتریالیستی معنویت را کوچک و
ضعیف بشمارد و گرایش مادی زیاد پیدا بکند باز به خطر خواهد افتاد اگر
استقلال را چه استقلال سیاسی ، چه استقلال اقتصادی و چه استقلال مکتبی یعنی
اینکه اسلام را به عنوان یک مکتب مستقل بشناسد و معرفی بکند نه اینکه از
مکتبهای دیگر قسمتهایی را بگیرد و مخلوط بکند ، کوچک بشمارد باز در خطر
است .
من در آن جزوه ای که به نام نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر منتشر شد ،
بحثی کرده ام تحت عنوان آفات نهضت در آنجا مسائلی را ذکر کرده ام غیر
از شرائط مذکور ، و هشدارهایی داده ام از آن جمله است مسئله رخنه فرصت
طلبان همیشه یک نهضت بعد از آنکه پیروز شد و یا قبل از آنکه پیرز بشود
در وقتی که آثار و علائم پیروزی پیدا میشود و دوران سختیهای محض منقضی
میگردد ، فورا افراد فرصت طلب که از هر فرصتی استفاده میکنند خودشان را
میاندازند توی نهضت و بعد هم آنچنان تندتر از دیگران شعار میدهند و داد
و فریاد میکنند که صدای انقلابیون اول را تقریبا تحت الشعاع قرار میدهند
و اگر مراقبت نشود و جلوی این فرصت طلبها اعم از افراد فرصت طلب یا
گروههای فرصت طلب گرفته نشود قهرا نهضت به خطر خواهد افتاد همچنین در
آنجا گفتهام که یک نهضت خدایی یعنی یک نهضت مذهبی ضرورتا باید در آن
خلوص حکمفرما باشد و اگر نوعی ناخالصی ، هوا ، هوس ، طمع ، بالخصوص در
رهبران نفوذ پیدا بکند ، نهضت مذهبی زود از بین خواهد رفت ، یعنی
نهضتهای مذهبی بالخصوص ( همه نهضتها اینچنین است ولی نهضتهای مذهبی
بالخصوص ) از نظر رخنه کردن هوا و هوسها و مطامع ، عجیب آسیب پذیر است و در همان جزوه این آیه را
ذکر کرده ام که قرآن میگوید : « الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا
تخشوهم و اخشون »قرآن به گونه ای تهدید میکند که بعد از این از من
بترسید یعنی از اینکه کاری بکنید که عقوبت الهی طبق سنت الهی شامل حال
شما بشود و شما دیگر این لیاقت و استحقاق را از دست بدهید بترسید که
آنوقت طبق سنت الهی که اگر مردمی از نظر اخلاق و روحیه فاسد شدند ، خدای
متعال هم وضع اجتماعی آنها را تغییر میدهد ، [ خداند وضع اجتماعی شما را
تغییر خواهد داد ] همچنین عوامل دیگری در آنجا ذکر کرده ام از قبیل
کوتاهی کردن در عرضه کردن ایدئولوژی اسلامی به طور کامل و جامع ، و کوتاهی
کردن در پاسخگویی به معترضها و در مقابله کردن با ایدئولوژیها که زیاد
باید جنبید و زیاد در این زمینه کار کرد و الا اگر در این جهت کوتاهی
بشود باز نهضت رخنه پیدا میکند چیزهای دیگری هم گفته ام که درآن کتاب
هست .
پس بنابراین آنچه که من در آن سخنرانیها گفتم قسمتی از شرطهای لازم
بوده نه همه شرطها .
صفحات ۲۴-۲۳-۲۲