تکلیف خانه یا مشق شب، از گذشته برای آن که دانش‌آموزان بتوانند درسی را که در طول روز فرا گرفتند، بیشتر تمرین کنند، وجود داشت اما گاهی این مشق به معضلی ضد یادگیری تبدیل می‌شود که آموزش و پرورش را نیز به چالش می‌کشاند.
به گزارش فارس، امروزه بیشتر خانواده‌ها در مورد وظایف تحصیلی کودکان خود مشکل دارند و دلیلش هم معمولاً مشق روزانه است. دانش‌آموزان به جای لذت یادگیری، اغلب فشار، دعوا و بی‌نظمی شدید را تجربه می‌کنند. مشق شب، تکلیفی است که توسط آموزگار به دانش‌آموزان محوّل می‌شود تا در ساعات غیر از مدرسه انجام شود.
بیشتر والدین وقتی فرزندانشان مشق شب را بی‌دقت انجام می‌دهند یا نمره‌های بد می‌گیرند، احساس مسئولیت و گناه می‌کنند. در چنین مواقعی پدر و مادرها می‌کوشند با جایزه، جریمه، معلم خصوصی یا حتی مشاوره با یک روان‌شناس یا متخصص بتوانند دانش‌آموز را به سوی موفقیت پیش ببرند.
در حال حاضر انجام دادن تکالیف درسی، مشکلات متعددی را به همراه دارد. یکی از این مشکلات این است که برخی از دانش‌آموزان به تنهایی تکالیف درسی خود را انجام نمی‌دهند و عادت ندارند که بدون کمک والدین، وظیفه خود را انجام دهند.
والدین بیشتر دانش‌آموزان از حجم زیاد تکالیف در دروس مختلف و یکنواختی آنها شکایت دارند و تکالیف محول شده برای روزهای تعطیل را طاقت‌فرسا می‌دانند. آنان به نوع تکلیف خود اعتراض دارند و رونویسی از دروس را کاری بیهوده تلقی می‌کنند و انجام این نوع تکالیف را به شدت خسته‌کننده می‌دانند. پیشنهاد این والدین این است که تکالیفی را که باعث برانگیختگی خلّاقیت و کنجکاوی می‌شود در مدارس برای آنها اجرا کنند.
والدین می‌گویند تکالیف تعیین شده از سوی معلمان برای دانش آموز بسیار مبهم است و بهتر است معلمان توضیح بیشتری درباره مشق شب بدهند. تکالیف شب در دقیقه‌های پایانی زنگ آخر تعیین می‌شود که گاهی با سر و صدا و تعطیلی مدارس همراه می‌شود و نحوه و چگونگی آن روشن نمی‌شود.
یکی از والدین به فارس می‌گوید: تکلیف شب فرزندم بسیار زیاد است و من از این موضوع ناراضی‌ام. به دلیل زیاد بودن تکالیف، من یا همسرم باید به فرزندم کمک کنیم تا زودتر تکالیفش به پایان برسد. او ادامه می‌دهد: فرزندم بعد از خستگی روزانه در مدرسه، به خانه می‌آید و به انجام تکالیفش می‌پردازد و فشار و خستگی بعد از مدرسه در منزل هم ادامه دارد.
تکالیف شب باید زمان مشخص داشته باشد
لیلا رسول طائمه، مادر یک دانش آموز دوره دبیرستان می‌گوید: زمان‌بندی کردن اوقات شبانه روز و اختصاص ساعتی خاص برای انجام هر یک از فعالیتهای روزانه به طور مثال ساعت ناهار، بازی، استراحت، تماشای برنامه کودک، مشق، شام و خواب شبانه موجب کاهش خستگی دانش‌آموزان در خصوص تکلیف شب می‌شود.
او ادامه می‌دهد: دانش‌آموزان با انجام این روش با مفهوم زمان آشنا می‌شوند و یاد می‌گیرند که برای انجام هر کاری ملزم به رعایت ساعت اختصاص داده شده به آن باشند. این مادر بیان می‌کند: اگر کودک، ساعت نوشتن مشق را رعایت نکرد، مادر یا ناظر موظف است دفتر مشق او را جمع کند و بگوید چون تکلیفت را در زمان مقرر انجام ندادی، باید با همین مشق ناقص به کلاس بروی تا در روزهای بعد مفهوم زمان خاص برای انجام هر کار را دقیقاً رعایت کند. او اضافه می‌کند: به نظر بنده باید در ازای درست و به موقع انجام دادن تکالیف شب فرزند خود کارت‌های امتیاز و هدیه دهیم.
تکالیف دانش‌آموزان در مدرسه صورت گیرد
خدیجه رضایی، مدیر دبیرستان هوشمند ندای آزادی منطقه ۷ در گفتگو با فارس می‌گوید: با نظام فعلی در مقاطع ابتدایی تکالیف سنگین تقریباً برداشته شده است و بیشتر تکالیف دانش‌آموزان در مدرسه صورت می‌گیرد. او ادامه می‌دهد: مدارس سعی می‌کنند تکالیف سبکی را به دانش‌آموزان دهند و چنانچه تکالیف سخت و سنگین در مدارس صورت گیرد به دلیل پایین بودن سطح کیفیت آن مدرسه است. این مدیر اضافه می‌کند: هیچ‌کسی تکالیف سنگین را در مدارس تأیید نمی‌کند؛ یعنی تمام معلمان و اساتید اهل فن در مسائل آموزشی تکالیف سنگین را مردود می‌دانند. رضایی می‌گوید: مدارس باید به سمتی بروند که بیشتر کار و تکالیف دانش‌آموزان در مدرسه انجام شود. او با بیان این که متأسفانه هنوز مدارس به روش سنتی کار می‌کنند، ادامه می‌دهد: در حال حاضر مسأله مردود شمردن تکلیف سنگین در مدارس بیشتر کشورها بیش از ۵۰ درصد جا افتاده است و باید این موضوع را کنار بزنیم.
تکالیف باید استعداد درونی را شکوفا کند
این مدیر مدرسه ادامه می‌دهد: تکالیف دانش‌آموزان باید موجب پیدایش خلاقیت در آنها باشد تا این خلاقیت باعث شود که آنها استعدادهای درونی خود را شکوفا کنند. رضایی اضافه می‌کند: اگر محتوای الکترونیک و وسایل کمک درسی باعث ایجاد و افزایش خلاقیت شود، باید از آنها استفاده کنیم. او می‌گوید: هر معلم باید تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان خود را شناسایی کند و بعد برای شکوفایی خلاقیت هر کدام از آنها راهکاری بیندیشد. رضایی بیان می‌کند: ما معلمان خوبی داریم ولی با وجود تعداد زیاد دانش‌آموزان متأسفانه بعضی مواقع معلمان نمی‌توانند طبق برنامه پیش بروند که این موضوع نیاز به انجام کارهای زیرساختی دارد. این مدیر مدرسه با بیان این که معلمان با انگیزه هستند، می‌گوید: معلمان آن قدر در مدرسه خوب کار می‌کنند که دانش‌آموزان احساس نمی‌کنند انجام تکالیف در منزل برایشان سخت است.
مشق شب موجب خستگی مفرط
اقدس شریعتی، معلم دوره ابتدایی مدرسه حضرت زهرا (س) در گفتگو با فارس می‌گوید: انجام مشق شب به نظر من هم موجب خستگی بیش از حد بچه‌ها می‌شود. به همین دلیل من هم این موضوع را رعایت می‌کنم و کمتر تکلیف درسی به دانش‌آموزان می‌دهم. او ادامه می‌دهد: باید تکالیف دانش‌آموزان به سمت تکلیف الکترونیک و بدون کاغذ و قلم پیش برود. دانش‌آموزان باید با مشق شب و تکلیف خود استعداد‌هایشان را شکوفا کنند.
این معلم دوره ابتدایی بیان می‌کند: مدیران و معلمان باید کمتر به دانش آموزان تکلیف بدهند و بیشتر در سر کلاس درس با آنها کار کنند. او اضافه می‌کند: معلمان با آموزش‌های درست و بلند مدت موجب یادگیری بیشتر دانش‌آموزان می‌شوند. در حقیقت تکالیف مدارس سراسر کشور باید الکترونیک شود تا دانش‌آموزان بیشتر پیشرفت کنند.
علی یزدیخواه، مدیر کل آموزش و پرورش شهر تهران هم درباره مشق شب به فارس می‌گوید: نقطه مطلوب برای ما این است که دانش‌آموزان بتوانند تکالیف خود را در مدرسه انجام دهند. او ادامه می‌دهد: معمولاً معلمان، به دانش آموزان تکالیف سنگین نمی‌دهند و با توجه به تناسب بین وقت دانش‌آموز و تکالیف آنها برنامه‌ریزی می‌کنند. در حقیقت ۹۵ درصد از معلمان ما این موضوع را رعایت می‌کنند. یزدیخواه بیان می‌کند: گاهی یک معلم احساس می‌کند که دانش‌آموز در درسی ضعیف است. به طور مثال دانش‌آموزی در درس ریاضی و املا ضعیف است و معلم خود را موظف می‌داند که از تکالیف سنگین برای این دانش‌آموزان استفاده کند.
مدیر کل آموزش و پرورش شهرتهران می‌گوید: بنده موضوع تکالیف سنگین دادن برخی از معلمان به دانش‌آموزان را رد نمی‌کنم و منکر این هم نمی‌شوم
که بعضی از مواقع معلمان برای عمق بخشیدن به یادگیری دانش‌آموزان از تکالیف سنگین استفاده می‌کنند.
او با بیان این که اقدام به دادن تکالیف سنگین از سوی معلمان از روی دلسوزی است، اضافه می‌کند: معلمان احساس می‌کنند که دادن تمرین و کار بیشتر به دانش آموزان در منزل، ضعف درسی دانش‌آموز را جبران می‌کند. یزدیخواه می‌گوید: اگر والدین بخواهند در تکالیف درسی دانش آموزان به آنها کمک کنند، این نقض غرض است و باعث می‌شود که معلم به اشتباه بیفتد و گمان کند که این تمرین‌ها و تکالیف را خود دانش‌آموز انجام داده است. همچنین در تحقق بخشیدن اهداف آموزشی موفقیت حاصل نمی‌شود. مدیر کل آموزش و پرورش شهر ادامه می‌دهد: راهکاری که در این زمینه می‌توان پیشنهاد کرد شامل تعامل خانواده با مدرسه و هماهنگی والدین با معلم است. یزدیخواه با بیان این که یکی از بهترین راه‌ها برای حل مشکلات در تکالیف دانش‌آموزان تعامل خانواده با مدرسه است، می‌گوید: نقطه مطلوب این است که وقت دانش‌آموزان را به گونه‌ای تنظیم کنیم که بتواند تکالیفش را در مدرسه انجام دهد.
انسیه آبشاری – اطلاعات یکشنبه ۲۳ بهمن۱۳۹۰
codex09x
