سالهایی که کودک در مدارس ابتدایی میگذراند، از نظر تغذیه دوره مهمی است. زیرا رشد اصلی کودک در این سنین اتفاق میافتد.
ثابت شده است که بچههایی که صبحانه میخورند، در مدرسه تمرکز بیشتری دارند و قدرت یادگیری شان بالاتر است و بچههایی کهصبحانه نمیخورند، حافظه کوتاه مدتشان صدمه میبیند و تمرکزشان در کلاس کم است.
اگرچه سرعت رشد آنها کمتر از سالهای اول زندگی است، ولی باید توجه داشت که هر مرحله از رشد متکی بر روند مرحله قبل است و مرحله بعد را تحت تأثیر قرار میدهد.
سالهایی که کودک در مدارس ابتدایی میگذراند، از نظر تغذیه دوره مهمی است. زیرا رشد اصلی کودک در این سنین اتفاق میافتد.
ثابت شده است که بچههایی که صبحانه میخورند، در مدرسه تمرکز بیشتری دارند و قدرت یادگیری شان بالاتر است و بچههایی که صبحانه نمیخورند، حافظه کوتاه مدتشان صدمه میبیند و تمرکزشان در کلاس کم است.
اگرچه سرعت رشد آنها کمتر از سالهای اول زندگی است، ولی باید توجه داشت که هر مرحله از رشد متکی بر روند مرحله قبل است و مرحله بعد را تحت تأثیر قرار میدهد.
بدن دانشآموزان در طول روز به سه وعده غذایی اصلی و دو میان وعده نیاز دارد و باید از تمامی گروههای غذایی شامل شیر، لبنیات، گوشت و حبوبات، انواع سبزی و میوه و گروه نان و غلات مصرف کند و تعادل و تنوع غذایی در این سنین باید مورد توجه قرار گیرد.
وعده غذایی صبحانه، نقش بسیار مؤثری در سلامت جسمی و فکری دانشآموزان دارد. با توجه به ناشتا بودن در طول شب، اگر دانشآموز صبحانه نخورد، به دلیل پایین افتادن قند خون، توانایی و شرایط لازم را برای یادگیری در مدرسه نخواهد داشت.
دانشآموزانی که صبحانه کافی نمیخورند، کمدقت، خسته و بیحوصلهاند و نمیتوانند کمبود انرژی، ویتامینها و املاح معدنی را با خوردن وعدههای دیگر جبران کنند. بنابراین مادران باید هر روز صبح، صبحانه کودک خود را قبل از اینکه به مدرسه برود، آماده کنند.
میانوعدههای مناسب و مغذی نیز بسیار اهمیت دارد. زیرا نزدیک ظهر، کودکان گرسنه میشوند و این گرسنگی، نشستن سر کلاس را برای آنان تحملناپذیر میکند. تمامی این موارد، ضرورت توجه به تغذیه درست در مدارس را بیش از پیش نمایان میکند.
توصیههایی برای صبحانه:
* یک یا یک دوم لیوان آب میوه به اضافه نان به مقداری که خود کودک اشتها دارد، همراه با پنیر یا شیر و استفاده از خامه، کره و مربا (یکی دوبار در هفته) باید در برنامه صبحانه کودک گنجانده شود. ارزش غذایی پنیر از خامه و کره بیشتر است. استفاده از غلات صبحانه همراه با یک لیوان شیر هم مفید است.
* صبحانه باید قندهایی را که به صورت فوری جذب میشوند مانند آب میوهها، عسل و مربا و همچنین مواد قندی را که دیرتر جذب میشوند مانند نان و کیک صبحانه داشته باشد.
* بچههایی که نسبت به شیر حساس هستند، حتماً پنیر مصرف کنند. حتی میتوان از ماست چکیده و سفت هم به عنوان صبحانه استفاده کرد.
* بچهها در روزهایی که ورزش دارند، باید صبحانه بیشتری بخورند، یا یک میان وعده مانند نان و پنیر و گردو در کیف خود داشته باشند. حتی میتوانند از بعضی کیکها و کلوچهها به خصوص آنهایی که مغز گردو دارند، استفاده کنند.
* پزشکان توصیه میکنند که بچهها هنگام صرف صبحانه یا میان وعده به هیچ وجه از چیپس یا پفک استفاده نکنند.
مصرف پفک به خصوص قبل از وعدههای غذایی به دلیل ایجاد سیری کاذب، کودکــان را از خوردن غذاهای اصلی که باید مواد مغذی مورد نیاز رشد کودک تأمین کند، باز میدارد. درضمن، نمک آن ذائقه کودک را به خوردن غذاهای شور عادت میدهد.
* برای بچهها یک برنامه متنوع صبحانه داشته باشید و از خودشان هم کمک بگیرید تا صبحانه خوردن برایشان لذت بخش شود.
* برای تهیه میان وعدهای که بچهها همراه خود به مدرسه میبرند، از پیش برنامه ریزی کنید. از پیش مواد غذایی را به صورت عمده تهیه کنید. کلی خرید کردن هم ارزانتر است و هم خیال تان از بابت مواد اولیه راحت خواهد بود.
* هر شب یک مدت زمان خاص را به تهیه و آماده کردن میان وعده روز بعد کودکتان اختصاص دهید.
* میوهها را هم در این میان وعده در نظر بگیرید.
* تنوع غذایی را رعایت کنید.
* کودکان از خوردن غذاهایی که خودشــان درست کردهاند، لذت میبرند. اجازه بدهیــد آنها هم در این کار کمک کنند.
* یک بسته نایلون فریزر تمیز برای بستهبندی این میان وعدهها کنار بگذارید.
* اگر تصمیم به درست کردن غذاهای جدید دارید، حتماً از پیش از کودک بخواهید تا آن را بچشد و اگر دوست داشت برایش تهیه کنید.
* اگر سیب پوست کنده به کودک خود میدهید، سطح آن را با کمیآب و آب لیمو اسپری کنید تا در زمان مصرف در مدرسه سیاه نشود.
* اگر به کودکتان پول برای خرید کردن از مغازهها نمیدهید، خودتان چند مدل بیسکویت یا کیک سالم تهیه کنید و به او بدهید تا همراه ببرد.
* سعی کنید سالاد و گوجهفرنگی را آخر از همه به ساندویچ اضافه کنید و زیاد فشار ندهید تا له نشود و خمیر نان را شل نکند.
* بهترین میان وعده یک لقمه نان و پنیر و سبزی یا گردو یا نان و کتلت و کوکوی خانگی است. در هر حالت بهتر است از کالباس یا سوسیس برای تغذیه کودکان استفاده نشود.
* خرید از بوفه با توجه به این که در بیشتر بوفههای مدارس غذاهای آماده با سوسیس و کالباس ارائه میشود، مناسب نیست. در صورت سالم بودن غذاهای خانگی بوفهها، کودک میتواند گاهی از غذاهای بوفه هم استفاده کند.
* هر چند وقت یک بار کیف فرزندتان را به طور کامل خالی و تمیز کنید تا بقایای غذاهای مانده در کیف یا خردههای ساندویچ موجب آلودگی کیف نشود.
غذاهای مضر
افراط در مصرف شکلات و شیرینی به این دلیل که موجب بیاشتهایی و سیری کاذب در کودکان میشود و آنها را از مصرف غذاهای اصلی بازمیدارد، موجب اختلال رشد آنها خواهد شد.
بهتر است از نگهداشتن شکلات و شیرینی در خانه خودداری کنید. به این ترتیب، دسترسی دائمی کودکان به این نوع مواد کاهش مییابد. از دادن شکلات و شیرینی به عنوان جایزه یا تغذیه به کودکان خودداری کنید.
مصرف بیرویه تنقلات غذایی کمارزش، یکی دیگر از مشکلات دانشآموزان است. متأسفانه بسیاری از کودکان و دانشآموزان، تنقلات تجارتی مانند انواع پفک را بهطور بیرویه مصرف میکنند.
مواد لازم برای بدن
میزان انرژی مورد نیاز کودکان مدرسهای به لحاظ تفاوت در اندازه بدن، میزان تحرک و سرعت رشد، متفاوت است و اگر انرژی مــورد نیاز کودکان از طریق کربوهیدرات و چربی تأمین نشود، پروتئینی که بایــد صرف رشد و ترمیم بافتهای بدن شــود، برای تامین انرژی به مصرف میرسد.
شایعترین کمبودهای ویتامینی در این دوران، کمبود ویتامین A و D و شایعترین کمبودهای املاح، کمبود ید، آهن و کلسیم است. هویج، منبع ارزانی از ویتامین A است و والدین میتوانند از آن در برنامه غذایی روزانه کودکشان استفاده کنند.
بهترین نوع آهن قابل جذب در موارد حیوانی (گوشت، مرغ و جگر) است.
دریافت مقادیر کافی کلسیم از برنامه غذایی روزانه در سنین مدرسه و بلوغ برای حفظ تراکم طبیعی استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان در بزرگسالی دارای اهمیت فراوان است.بستنی و شیر پاستوریزه، منبع خوبی از کلسیم هستند و مصرف آنان در میانوعده کودکان در تأمین بخشی از کلسیم مورد نیاز کودکان مؤثر است.
اول خانواده
تغذیه دانشآموز از هرجا که تهیه شود، نوع و کیفیت آن مهم است. این کیفیت فقط مربوط به مدرسه نیست.
تغذیه چه در خانه، چه در مدرسه و چه در راه مدرسه باید مورد توجه قرار گیرد و این مسأله بیشتر از طریق آموزش درست خانوادهها امکانپذیر است.
توجه به تغذیه فرزندان از مهمترین وظایف والدین است. زیرا فرهنگ و عادت غذایی در خانه شکل میگیرد و در مدرسه تثبیت میشود. نمیتوان کودکان را از خرید مواد خوراکی در راه مدرسه منع کرد، ولی میتوان آنها را راضی کرد تا از مصرف مواد مضر برای بدنشان خودداری کنند. این موضوع باید با عرضه غذاهای مناسب بر سر سفره در خانه آغاز شود و در مدرسه ادامه یابد.
سایت پزشکان بدون مرز
codex09x{jcomments on}