خلاقیت هنری است نهفته در اعماق وجود انسان که با تلاش فرد و آموزش دیگران شکوفا می‌شود و می‌توان آن را با پله پله و قدم به قدم در عرصه وجود و ظهور آورد و روز به روز درخشندگی و شفافیت آن را نمایان ساخت. بزرگان و دانشمندان خلاقیت را به گونه‌های مختلف تفسیر و معنی کرده‌اند:
خلاقیت یعنی به وجود آوردن، تولید کردن نیرویی که موجب خلق آثار بدیع می‌شود.
ضرورت خلاقیت
خلاقیت یکی از نیازهای انسان است که ما را از دگر موجودات متمایز می‌کند و خلاقیت در همه مردم با درجات مختلف وجود دارد و شاید بتوان با شناسایی و تربیت قدرت خلاقانه افراد از شدت عقب‌ماندگی جوامع کمتر توسعه یافته کاست.
عوامل موثر در خلاقیت
عوامل زیادی در ایجاد خلاقیت موثر هستند که در این مورد می‌توان از عوامل روانی و سیال بودن جریان فکری و انعطاف‌پذیری و نیروی فکر،اصالت اندیشه و تصمیم‌گیری نام برد.
به اعتقاد محققین افرادی که تمایل کمتری به رفتار خلاق دارند صاحب تفکر همگرا هستند یعنی بیشتر رفتار تکراری و مطابق عرف و عادات را از خود بروز می‌دهند. گفته شده است افراد خلاق قادرند روابط جدیدی بین پدیه‌های موجود کشف کنند و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند در حالی که افراد عادی به این پدیده‌ها و روابط حاکم از دیدگاه معمولی و مرسوم نگاه می‌کنند و نکته جدیدی به نظرشان نمی‌رسد اما همین باورها و نگاه‌های مرسوم و معمولی را شاید بتوان با پرورش و آموزش تغییر داد.
خلاقیت قابل آموزش
این سؤال برای اکثریت مردم پیش می‌آید که آیا واقعاً می‌شود خلاقیت را آموزش داد؟ در پاسخ باید گفت خلاقیت را مانند تمامی حرفه‌ها و هنرهای دیگر می‌توان آموزش داد به شرط آن که در محیط مناسب،مربی خوب و شاگردی پرشور حضور داشته باشد.
تا مدتی پیش عده زیادی از محققان عقیده داشتند که خلاقیت امری فطری و موروثی است به همین سبب تصور بر این بود که مردم باید به دانشمندان و هنرمندان خلاق ارج بگذارند و موجباتی فراهم آوردند که استعدادهای آنان بارورتر گردد.
اکنون معلوم شده است که استعداد خلاقیت در همه افراد با شدت و ضعف مختلف وجود دارد و می‌توان آن را بر اثر آموزش رشد و گسترش داد و شکوفا کرد.
باید گفت همه ما توانایی و ظرفیت خلاقیت را داریم ولی می‌آموزند که خلاق نباشند؟! برای شکوفایی خلاقیت و رشد آن نیز نوعی خلاقیت لازم است. می‌توان گفت هر نوآوری آنگاه ارزشمند است که در جهت رشد و تعالی افراد جامعه باشد در طول تاریخ همواره اختراعاتی پدیدار شده که توانسته است به نحوی از اتلاف انرژی بشر جلوگیری کند و به طور خلاصه برای انسان مفید باشد تا بتوان آن را به عنوان ثمره یک خلاقیت به حساب آورد.
خلاقیت و شیوه شناختی
افراد بسیار خلاق دارای روش به خصوصی در بررسی مسایل هستند و این همان روشی است که متخصصین آن را شیوه شناختی می‌نامند. در این زمینه به دو دسته از افراد اشاره می‌شود:
افراد وابسته به مفهوم و افراد وابسته به ادارک. گروه اول اطلاعات خارجی را فقط در صورتی می‌پذیرند که جزیی از مفاهیم شوند. گروه دوم بر خلاف گروه اول مفاهیم خود را با اطلاعات دریافتی تطبیق می‌دهند. افراد وابسته به ادارک خلاق‌تر از دیگران هستند.
پرورش خلاقیت مستلزم یادگیری مطالب گوناگون از راه گذراندن دوره‌های آموزشی مناسب است. این دوره‌های آموزشی می‌تواند بر مبنای مطالعه افراد خلاق، تمرین برای ایجاد خلاقیت و برگزاری جلسات ایجاد تکنیک‌های خلاقیت مانند ذهن‌انگیزی باشد، به این معنا که بای ایجاد جلسات تبادل افکار می‌توان به بهترین ایده دست یافت. بعد از آموزش خلاقیت فرد می‌تواند به کمک روش‌هایی که آموخته است مشکلات خود را در حد مطلوب حل کند.
درگیری در فعالیتهای خلاق مهمترین روش برای تقویت خلاقیت به شمار می‌آید. چرا که افراد به هیچ وجه نمی‌توانند خلاق شوند مگر آ‌نکه در فعالیتهای خلاق مدارانه قرار گیرند.
صدف فخری راوری
کارشناس سخت افزار کامپیوتر
