دوست برای نوجوانان از اهمیت زیادی برخوردار است. وقتی نوجوان ناراحت است و مشکلی دارد، دوستانش از او حمایت میکنند. اگر چه دوست در سراسر زندگی
انسان نقش مهمی دارد، اما در دوران نوجوانی این نقش پررنگتر میشود.
زیرا نوجوان دوست دارد در اوقات فراغت ،مدت بیشتری را دور از خانواده و در کنار دوستان خود سپری کند. در ضمن، نیاز نوجوان به حمایت اجتماعی در این سن بیشتر است.
زیرا از یک طرف به دلیل تغییرات جسمی و عاطفی، نوجوان احساس ناامنی میکند و حمایت دوستان برای او مهم است. از طرف دیگر، دوستان نوجوان، او را در یادگیری مهارتهای اجتماعی و ارتباطی کمک میکنند.
خوب است که نوجوان با کسانی که با او متفاوت هستند دوست شود. وقتی او با شخصیتهای جدید ارتباط برقرار کند، افق دید او وسیعتر میشود، دیدگاههای جدیدی مییابد و بهتر با دیگران ارتباط برقرار میکند.
نوجوان برای دوست یابی تمایل زیادی دارد و برای هماهنگ کردن خود با دیگران بسیار مشتاقانه عمل میکند. این که یک نوجوان دوستان بیشماری داشته باشد والدین را نگران میکند. زیرا میترسند فرزندشان تحت تأثیر رفتارهای بد دوستانشان قرار گیرند. بنابراین، والدین باید نظارت غیرمستقیم بر دوستان نوجوان خود داشته باشند.
این دوستان گاهی باعث میشوند که نوجوان با مشکلات زیادی روبه رو شود. بهترین روش برای قضاوت کردن درباره دوستان نوجوان، شناخت کامل آنها است و برای شناخت بیشتر آنها راحتترین کار تشخیص این است که آیا آنها تاثیرات منفی و ناخوشایند روی نوجوان دارند یا خیر؟ برای از بین بردن نگرانی خود از جانب دوستان نوجوان میتوان کارهای زیر را انجام داد:
۱ـ دوستان فرزندتان را بشناسید. با دوستان جدید فرزندتان دوست شوید و وانمود کنید که زندگی آنها برای شما جالب است. با ترتیب دادن مهمانی، تولد و… آنها را در خانه خود گرد هم جمع کنید. این کار، علاوه بر این که خیال شما را از بابت فرزندتان راحت میسازد، باعث میشود که دوستان او را نیز بهتر بشناسید.
۲ـ داشتن برنامه صحیح برای سرگرم کردن فرزندتان. بهترین راه برای محدود کردن زمانی که فرزندتان با دوستان نامطلوب میگذراند، این است که کارهای دیگری برای او در نظر بگیرید. فعالیتهایی را ترتیب دهید که فرزندتان دوست دارد.
مثلاً به او کمک کنید وارد یک تیم فوتبال شود، یا نام او را در یک کلاس هنری بنویسید. خلاصه اینکه او را درگیر برنامههایی کنید که در اجتماع فعالتر باشد.
۳ـ والدین دوستان فرزندتان را ببینید. سعی کنید مادر و پدر دوستان فرزندتان را بشناسید. ملاقات شخصی بهتر است، اما اگر این کار مشکل است، میتـــوانید تلفنی با آنان ارتبــاط برقرار کنید. با آنها دوستانه و بی غرض صحبت کنید.
۴ـ فرزندتان را زیر نظر داشته باشید. وقتی با دوستان بد رفت و آمد میکند، حواستان کاملاً به او باشد. مثلاً اگر تغییر رفتار، نمرههای پایین، رفتار خشن، حالتهای غیرمعمول و… دارد، کاری کنید تا ارتباط با آنان قطع شود. اگر لازم است از معلمهایش، مشاور مدرسه یا یک پزشک روانشناس کمک بگیرید.
۵ـ قوانین خود را برای فرزندان بازگو کنید. برای جلوگیری از نفوذ همسالان بد در او، برای او قوانین مشخص در نظر بگیرید و اطمینان یابید که از همه آنها آگاه است.
این قوانین را طوری ترتیب ندهید که در مخالفت مستقیم با دوستانش باشد. بلکه آن را بازنگری قوانین خانوادگی جلوه دهید و او را از عواقب تخلف از این قوانین آگاه کنید.
همانگونه که بیان شد نوجوانی یکی از مراحل حساس زندگی است. والدین با کمک به نوجوان خود در زمینه گزینش دوست میتوانند به او در گذر از این مرحله کمک کنند. دوست هر کس، نشان دهنده هویت و موقعیت خاص او در زندگی است.
برای حفظ و تعمیق هویتی راستین، گزینش یک دوست مناسب ضروری است. قرآن کریم نیز دوست خوب را بهترین بازیگر انسان در رسیدن به اوج سعادت دانسته و دوست بد را مهمترین عامل ناکامی و فرو غلتیدن در شوره زار بدبختی معرفی کرده است.
هما رنجبر
codex09x