۳۲ پرسش درباره کلاس اولی‌ها
حسین سلیمان پورمقدم – کارشناس ارشد روانشناسی
از آنجائی که پایه اول ابتدایی در نظام تعلیم و تربیت از جایگاه خاصی برخوردار است، حساسیت والدین در مورد چگونگی فرایند ثبت نام – انتخاب نوع مدرسه و اظهارنظر در مورد معلم فرزندشان قابل تأمل و تعمق است.
آنچه از دیدگاه تربیتی حائز اهمیت است این است که شروع پایه اول مطلوب و مناسب به همان اندازه می تواند موفقیت کودک را در پایه های بعدی تضمین نماید که شروع نامطلوب و تداوم آن عدم موفقیت وی را در سالهای بعدی به دنبال خواهد داشت. (خشت اول چون نهد معمار کج تا ثریا می رود دیوار کج) و اینجاست که رسالت اساسی مراکز پیش دبستانی که همان آماده کردن کودک برای شروع آموزش رسمی است نمود پیدا می کند.
لازم به ذکر است که پایه اول، اولین مرحله مسؤلیت پذیری کودک در زندگی است. او با واردشدن به این پایه، رسماً وظیفه ای را بر دوش گرفته و به طور جدی از نحوه انجام وظیفه مورد ارزیابی قرار می گیرد. از طرفی پایه اول مرحله ای است که در آن کودک پیروی از دیگران را به طور جدی آغاز می کند.
در نتیجه اهمیت و جایگاه خاص پایه اول و حساسیت والدین در این دوره، موجب شد تا نکاتی آموزشی و تربیتی را به صورت سؤال مطرح کنیم تا والدین، بویژه مادران، با پاسخ به آنها بتوانند موفقیت فرزندانشان را در پایه اول افزایش دهند.
بهتر است بعد از پاسخگویی به سؤالات، پاسخها را به ویژه اگر منفی هستند با یک روانشناس کودک یا متخصص آموزشهای ویژه در مراکز مشاوره در میان بگذارید و راهنمایی های لازم را دریافت کنید.
به این پرسشها پاسخ دهید
۱- آیا فرزند شما که قرار است در پایه اول ثبت نام شود از نظر اجتماعی – شناختی و عاطفی از رشد کافی برخوردار است؟ یعنی آیا قدرت ارتباط با دیگران را دارد؟ آیا می تواند احساسات خود را بیان کرده، از حقش دفاع نماید؟ آیا دوری از شما را به مدت حداقل ۴ساعت تحمل می کند؟ آیا از نظر هوشی، تلفظ و ادای کلمات و حروف مشکلی ندارد؟
۲- آیا از سلامت جسمانی کودک کلاس اولی خود اطمینان دارید؟ یا به عبارتی دیگر آیا کودک شما سابقه تشنج – بیماری قلبی – تنفسی – شنوایی – بینایی و… ندارد؟ و اگر پاسخ مثبت است حتماً مراتب و موارد لازم را به اطلاع مسؤولان آموزشگاه برسانید.
۳- آیا کودک شما قسمتهای مختلف بدن خود را می شناسد:
چشمها – پاها – شانه ها – مچها – زانوها و…
۴- آیا می تواند یک قسمت از بدن خود را مثلاً گوش راست را با دست چپ و یا پای راست را با دست چپ لمس کند؟
۵- آیا می تواند روی یک پا با چشمان باز به مدت ده ثانیه و با چشمان بسته به مدت ۳ثانیه به صورت متعادل بایستد؟
۶- آیا او می تواند بدون این که تعادلش را از دست بدهد روی یک پا و بعد پای دیگری لی لی کند؟
۷- آیا کودک شما می تواند همزمان دو پایی بالا بپرد یا به اصطلاح جفت پا بزند؟
۸- آیا می تواند به راحتی دوچرخه سواری کرده، تعادلش را حفظ نماید؟
۹- آیا او می تواند از روی طناب به راحتی بپرد؟(تغییر ارتفاع طناب ضروری است)
۱۰- آیا می تواند بندهای کفشش و دکمه های لباسش را باز کرده، مجدداً ببندد؟
۱۱- آیا اگر در ابتدا دو خط موازی با فاصله ۴ سانتیمتر و سپس دو خط منحنی با فاصله ۳سانتیمتر بکشید می تواند بدون این که به دو طرف برخورد کند با مداد از بین آنها عبور نماید؟
۱۲- آیا اگر تصاویری مثل دایره – مربع و… به او نشان دهید می تواند از آنها به طور دقیق کپی کرده، آنها را بکشد؟
۱۳- آیا اگر با چوبهای کبریت اشکالی مانند خانه – گلدان درست کنید، او نیز
می تواند مانند آنها را درست کند؟
۱۴- آیا اگر تا چهار کلمه را به او بگویید و بعد از یک مکث کوتاه از او بخواهید آنها را تکرار کند، می تواند به ترتیب و به گونه ای صحیح همان کلمات را تکرار کند؟
۱۵- آیا اگر جفت کلماتی که صدای مشابهی دارند برای کودک بخوانید قادر است آنها را به همان گونه تکرار کند. مثلاً جفت کلمات: (باز – غاز) (پارو – جارو) (است – هست) (حوض – موز) و…
۱۶- آیا اگر شیئ مثل مداد را با فاصله ۴۰ سانتیمتر از چشمانش در جهات مختلف بچرخانید می تواند بدون این که سرش را بچرخاند فقط با چشمانش به تعقیب مداد بپردازد؟
۱۷- آیا اگر کاری را شروع می کند – مثلاً نقاشی می کشد – می تواند آن را تا انتها ادامه دهد یا در فواصل انجام کار مدام بلند می شود و تمرکز لازم را ندارد؟
۱۸- آیا مفاهیم کوتاه – بلند – باریک – ته – عمق – بالا – پایین – زیر – رو و… را می داند؟
۱۹- آیا می تواند مداد را به خوبی در دست بگیرد – یک شعر ساده را حفظ و بازگو کند؟
۲۰- آیا او را عادت داده اید که شبها زودتر بخوابد و صبحها نیز زودتر بیدار شود تا آمادگی لازم را برای شروع مدرسه پیدا نماید؟
۲۱- آیا می دانید اگر بعد از دو ماه از شروع سال تحصیلی احساس کردید فرزند شما بدخط می نویسد – برخی حروف و کلمات را جا می اندازد یا برخی کلمات را نمی تواند بخواند و بنویسد و یا در ریاضی دچار مشکل است باید حتماً به متخصص آموزشهای ویژه در مراکز مشاوره مراجعه نمایید؟
۲۲- آیا می دانید اگر در پایگاه سنجش یا مراکز استثنایی در برگه معرفی به مدرسه اش
عناوین “اختلال رفتاری – یا دیرآموزی” قید شده است قبل از شروع مدارس حتماً باید با یک روانشناس کودک یا متخصص آموزشهای ویژه تماس بگیرید؟
۲۳- آیا می دانید کودکانی که پدرانشان ارتباط عاطفی بهتر و بیشتری با آنها دارند سال تحصیلی را با انگیزه بیشتری شروع می کنند؟
۲۴- آیا می دانید ارتباط شما با معلم فرزندتان در طی سال تحصیلی ضامن موفقیت بیشتر وی خواهد بود؟
۲۵- آیا احساس می کنید که فرزند پایه اول شما تحرک بیش از حدی دارد – از در و دیوار بالا می رود و تمرکز و دقتش پایین است و به توصیه ها و تذکرهای شما توجهی ندارد؟
۲۶- آیا شما به ویژه مادران عزیز
می توانید دوری از فرزندتان را به مدت حداقل ۴ساعت تحمل کنید؟ آیا به او وابسته نشده اید و با رفتن او به مدرسه دچار اضطراب نمی شوید؟
۲۷- آیا فرزند شما ترس از مدرسه ندارد یعنی اگر متوجه شدید در روزهای اول سال تحصیلی با گریه در مدرسه حاضر می شود و علایم اضطراب نظیر دل درد – دستشویی زیاد – خیس کردن – تهوع و… را دارد، سعی نکنید او را به زور بفرستید بلکه بهتر است خیلی سریع با یک مرکز مشاوره تماس بگیرید.
۲۸- می دانید نباید قبل از شروع مدارس، خواندن و نوشتن را به کودکتان بیاموزید؟
پس بهتر است مفاهیم کلی مثل بلند – کوتاه و… را به او یاد دهید. اگر او خواندن و نوشتن را از قبل بداند در کلاس احساس خستگی و یکنواختی خواهد کرد.
۲۹- آیا می دانید نباید در انجام تکالیف کودکتان خیلی سخت گیری کنید، مثلاً او را وادار نکنید که مدام پاک کند – قشنگ تر بنویسد و…
۳۰- آیا می دانید شما فقط به عنوان یک راهنما در انجام تکالیف او هستید و نه یک همراه. پس به هیچ عنوان او را در انجام تکالیف به خود وابسته نکنید، زیرا در پایه های
بعد شدیداً دچار مشکل خواهید شد.
۳۱- آیا سن تقویمی یعنی سنی که به دنیا آمده است با سن شناسنامه ای او یکسان است؟ اگر سن شناسنامه اش جلوتر است یعنی اگر شناسنامه اش را حتی یک روز بزرگتر گرفته باشید ممکن است در مدرسه از نظر آموزشی و عاطفی دچار مشکل شود.
۳۲- آیا فرزند شما دوره آمادگی را گذرانده است؟ اگر پاسخ منفی است سعی نمایید در این مدت باقیمانده او را بیشتر با مفاهیم مختلف آشنا نموده، دایره لغات و دامنه اطلاعات او را در حد توانایی اش افزایش دهید.
منبع : روزنامه اطلاعات
