گزارش روزنامه «ابتکار» از مصوبات نوسازی مدرسه‌ها که اجرا نشده‌اند
سوسن نوری: حداقل در چهار سال اخیر پرونده وضعیت نامناسب مدارس از حیث فرسودگی پیش‌روی مسئولان باز بوده و به نظر می‌رسد همچنان هم نیاز به صحبت و بررسی دارد چراکه دیروز این موضوع به صورت ویژه در دستورکار اعضای شورای شهر تهران قرار گرفت.
چهار هزار و ۸۹مدرسه در شهر تهران وجود دارد که این مدارس شامل مدارس دولتی و غیردولتی هستند. حدود یک میلیون و ۸۲هزار و ۱۳۶دانش‌آموز نیز در پایتخت مشغول به تحصیل هستند. این آمار درحالی است که تعداد زیادی از دانش‌آموزان درحال حاضر در مدارسی درس می‌خوانند که در بافت فرسوده قرار دارند. آنطور که مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران اعلام کرده «در پایتخت ۷۰۰مدرسه در بافت فرسوده قرار گرفته‌اند، این درحالی است که تا سال ۱۴۰۰ برای مقطع ابتدایی به ۲۶۴ مدرسه جدید نیاز داریم اما شهر تهران یکی از فقیرترین شهرها به لحاظ فضای آموزشی است. بیشتر دانش‌آموزان در این شهر در کلاس‌های ۳۳ تا ۳۷نفره هستند.» آخرین آمارها هم نشان می‌دهد ۶۰درصد مدارس مناطق مرکزی، فرسوده هستند. ۴۵مدرسه هم با عمر بالای ۴۰سال در بخش مرکزی شهر تهران وجود دارد که نیاز به نوسازی دارند. همین چند ماه پیش بود که شهردار منطقه ۱۱ پایتخت اعلام کرد: «مدارسی در این منطقه وجود دارند که عمر بالای ۸۰سال دارند.»
مشکلاتی که بر سر جای خود باقی می‌مانند
با توجه به اظهارات مسئولان این سوال در ذهن شکل می‌گیرد که چرا مشکلات مدارس و بافت قدیمی آنها با شروع به کار هر دوره نمایندگی و عضویت مسئولان در مجلس و شوراها بحث و بررسی می‌شود اما باز هم این مشکلات بر سر جای خود باقی می‌مانند. احمد مسجدجامعی، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی در این‌باره می‌گوید: «در طول تاریخ شورا ۱۸مصوبه درخصوص آموزش و پرورش داشته است. مدیر آموزش و پرورش شهر تهران از لزوم ایمن‌سازی ۷۰۰مدرسه در تهران سخن می‌گوید درحالی که ۱۳سال پیش شورا برای این مهم، مصوبه داشته است. با این توضیح که از این دست مصوبات در شورا زیاد است.» با وجود مصوبه‌ها و قوانین و تاکید بر اینکه دانش‌آموزان باید در ساختمانی باشند که در برابر حوادث طبیعی همچون زلزله مقاوم باشد اما آمارها همچنان از وجود مدارسی خبر می‌دهد که نگران‌کننده است. در این میان، مدرسه‌های پایتخت از نظر قدیمی بودن در وضعیت بدتری هستند. موضوعی که محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران هم به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «امروز مدارس شهر تهران به لحاظ فرسودگی نسبت به کل کشور وضعیت بسیار وخیمی دارد و وضعیت سرانه های آموزشی آن بغرنج است. منطقه ۲۲ یکی از محروم‌ترین مناطق تهران از لحاظ سرانه‌های آموزشی است.» از سوی دیگر، با توجه به وجود گسل‌ها، بافت فرسوده و زلزله‌خیز بودن، تهران یک شهر ناایمن است. به گفته این عضو شورای شهر تهران، «اماکن آموزشی و درمانی تهران باید دارای کاربرد به عنوان جایگاه مدیریت بحران باشند اما خود اماکن آموزشی و درمانی از نظر مقاوم‌سازی وضعیت اسفناکی دارند.»
اسناد را رو کنیم
عدم رسیدگی به مدارس مستقر در بافت فرسوده درحالی است که ۱۱سال پیش برای آن فکری شده تا در قالب پرداخت تسهیلاتی به مسئولان آموزشوپرورش بازسازی شوند. مسجدجامعی در این‌باره توضیح می‌دهد: «برای ارائه تسهیلات برای بازسازی و توسعه بناهای آموزشی در سال ۸۵ مصوبه‌ای به تصویب رسیده که باید این اسناد را رو کنیم. بسیاری از مشکلات فعلی مدرسه‌ها سند و مصوبه دارد. از سوی دیگر، ردیف بودجه‌ای برای شهرداری اختصاص داده شده تا از این طریق به برخی مدارس از جمله مدارس هیئت امنایی کمک شود، حالا باید بررسی شود که این اقدامات به چه نتایجی رسیده است. با این توضیح که اعتباری به عنوان حمایت از توسعه و تجهیز مدارس وجود دارد. از سال ۹۳ تا ۹۶ حدود ۱۱۳میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان از این محل به آموزشوپرورش کمک شده و این کمک هر سال روند تصاعدی داشته است. این موضوع حائز اهمیت است که بررسی شود اثربخشی این پرداخت‌ها چگونه بوده، این موضوع نیازمند ارزیابی است.»
اما راهکار حل واقعی مشکلات چیست؟ اینکه اظهار نگرانی‌ها فقط درحد حرف باقی نماند. به اعتقاد رئیس شورای شهر تهران، «مشکلات آموزش و پرورش روز به روز در شهرها جدی‌تر می‌شود، برای حل مشکلات این حوزه نیاز به تحقق مدیریت یکپارچه شهری است.» به گفته محسن هاشمی، «موانع و نواقصی که هم‌اکنون در زمینه نظام آموزشی وجود دارد مصوبات لازم را داشته اما اجرایی نشده است.» در این میان، بارها درباره مشکلات زیرساختی به عنوان چالش آموزشوپرورش صحبت شده که رئیس شورای شهر تهران معتقد است به منظور رفع آنها باید مشارکت مردم در این زمینه جلب شود. از سوی دیگر، واگذاری اختیارات آموزشوپرورش به شورای شهر و شهرداری می‌تواند گام موثری برای حل مشکلات این نهاد آموزشی باشد که البته باید اختیارات با اعتبارات باشد و تنها مشکلات آموزش و پرورش به مدیریت شهری منتقل نشود.
زهرا صدراعظم‌نوری، دیگر عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز موافق با نظر هاشمی است چراکه می‌گوید: «خانواده و آموزش و پرورش در کشور ما گسترده است و در حال حاضر نیز با کمبود منابع مواجه است بنابراین می‌طلبد همه دستگاه‌ها در مسیر تحقق اهداف آموزش و پرورش به این مجموعه یاری برسانند.
فقر نظام آموزشی از استانداردسازی
با همه اینها مشکلات مدارس به ویژه در زمینه نوسازی و بازسازی آنها فقط به پایتخت ختم نمی‌شود موضوعی که ماه گذشته، علیرضا رحیمی، نماینده مرم تهران به آن اشاره کرد و گفت: «نوسازی مدارس فرسوده، تامین تجهیزات آموزشی، ارتقای وضعیت بهداشتی مدارس، ایمن‌سازی مدارس در دو بخش ساختمان و سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی، تقویت ایمنی در سرویس‌های حمل و نقل اردویی و مدارس، بخشی از چالش‌های حوزه آموزش و پروش در تمامی استان‌های کشور است.»
به عقیده او، «به‌نظر می‌رسد آموزش و پرورش کشورمان به‌طورکلی علاوه‌بر مشکلات آشکار و جاری در بخش منابع مالی، از خلا و فقر استانداردهای متعددی در بخش‌های نرم و سخت در رنج پنهان است که گاهی خسارات آن به‌طور مستقیم دامنگیر دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلمان می‌شود.» وزیر آموزشوپرورش هم در صحبت‌های اخیرش به این نکات اشاره می‌کند و می‌گوید: «وضعیت فعلی فضاهای آموزشی رضایت‌بخش نیست و نیازمند عزم جدی و مشارکت همگانی برای ایمن‌سازی است.»
این اظهارات درحالی است که در کشورهای توسعه‌یافته، مدارس به‌عنوان مکانی مهم تلقی می‌شود چراکه آینده هر کشوری در گروی تربیت انسان‌هایی آینده‌ساز است اما اینکه چرا با وجود قانون و تخصیص اعتبارهای مالی که مسئولان به آن اذعان دارند، مشکلات همچنان به همان میزان سال‌های گذشته باقی مانده، پرسشی است که بی‌پاسخ مانده است. #نوسازی_مدارس
—————————-
