ثبت نام دانشگاه‌های بدون کنکور درحالی شروع شد که دانش‌آموزانی که خود را برای امتحان امسال آماده می‌کنند از بی‌نتیجه بودن این اقدام می‌گویند
فهیمه طباطبایی/ خبرنگارهمشهری
دو هفته پیش وزیر آموزش و پرورش در توییتر خود از حذف کنکور در ۸۵درصد رشته‌های دانشگاهی خبر داد و این تصمیم را بزرگ‌ترین اتفاق در نظام آموزشی جدید خواند. واکنش‌های آنی به این خبر، خوشایند بود؛ بسیاری از افراد صرف‌نظر از اینکه داوطلب کنکور باشند یا نه، شادمان از حذف غول بزرگ کنکور صحبت کردند و منتقدانی که توییت وزیر را یک نوع عوام‌فریبی می‌دانستند، او را متهم به بدبینی و منفی‌نگری کردند. تا اینکه روز گذشته، عملا نخستین دوره ثبت نام دانشگاه‌ها بدون کنکور کلید خورد اما سازمان سنجش اعلام کرد فقط دانشگاه‌های پیام نور و مؤسسات غیرانتفاعی مشمول این طرح شده‌اند. حسین توکلی، مشاور عالی سازمان سنجش در این‌باره به مهر گفته است: « جزئیات پذیرش دانشجو در رشته‌های تحصیلی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی، مراکز و واحدهای آموزشی دانشگاه پیام نور برای بهمن‌ماه ۱۳۹۷ برمبنای پذیرش صرفاً براساس سوابق تحصیلی در سایت سازمان سنجش منتشر شده و ۸ هزار و ۷۷۱ کدرشته محل در این دو دانشگاه دانشجو می‌پذیرد که ظرفیت آنها ۳۹۰ هزار نفر است.»
اما فراتر از واکنش‌های مثبت و منفی به این طرح در دو هفته گذشته و حقیقت تصمیمی که روز گذشته تا حد زیادی خود را عیان ساخت، سرگردانی داوطلبان کنکور است که نمی‌دانند دقیقا قرار است چه اتفاقی بیفتد و نحوه پذیرش آنها در دانشگاه‌ها در سال ۹۸چگونه خواهد بود؟ آیا همانطور که دیروز اعلام شد فقط دانشگاه‌های پیام نور و مؤسسات غیرانتفاعی مشمول طرح می‌شوند و دانشگاه‌های معتبرتر همچنان پذیرش‌شان براساس کنکور است؟ آیا منظور از حذف کنکور از ۸۵درصد رشته‌ها همین بود که دیروز اعلام شد؟ و… آنها می‌گویند که این حجم از کلی‌گویی وزیر آموزش و پرورش و مسئولان سنجش در مورد نحوه پذیرش‌ها به میزان استرس و اضطراب‌شان در دو هفته اخیر افزوده و آنها را دچار سرگردانی شدید کرده است. به همین دلیل با دانش‌آموزان داوطلب در کنکور سال ۱۳۹۸در مدارس ۳ شهر تهران، اصفهان و تبریز و ۴ شهرستان کاشمر در خراسان رضوی، اردکان در یزد، سپیدان در استان فارس و کنگان در بوشهر، خوی در آذربایجان غربی و روستاهای زواره در اردستان و روستای آشناخور در خمین گفت‌وگو کردیم و نظرشان را درباره این قانون پرسیدیم. همچنین این سؤال مشترک را از داوطلبان ورود به دانشگاه پرسیدیم که آیا بعد از معرفی شدن رشته‌های بدون کنکور در بهمن‌ماه امسال، برای ثبت نام در دانشگاه‌ها اقدام می‌کنند یا باز هم کنکور را ترجیح می‌دهند؟
حذف سیاهی لشکرها
سپهر ایمانی، دانش‌آموز رشته ریاضی در سال دوازدهم متوسطه از مدرسه مطهر تهران که معدل پایه یازدهمش۲۰/۱۹است، در این‌باره گفت: « حذف سایه کنکور از سر ۸۵درصد رشته‌ها اتفاق خوبی است و من و خیلی از دوستانم از آن استقبال می‌کنیم. چون اولا آن دسته از بچه‌هایی که علاقه‌ای به رقابت و مسابقه ندارند اما درسشان خوب است، به‌دنبال آینده‌شان در رشته‌های خوب و متوسط میروند، آن دسته هم که اصولا به درس خواندن اعتقادی ندارند و نقش سیاهی لشکر را در کنکورها بازی می‌کنند هم حذف می‌شوند و در رشته‌های پایین‌تر یا دانشگاه‌های غیردولتی ادامه تحصیل می‌دهند و گروه سوم که خواهان تحصیل در رشته و دانشگاه‌های خیلی خوب هستند هم در کنکور شرکت کرده و وارد رقابت می‌شوند. به‌نظرم این کمی عادلانه‌تر از کنکور قبلی باشد و حواشی‌اش هم کمتر، البته دلنگرانی‌هایی در مورد رشته‌های بدون کنکور وجود دارد که باید تا بهمن‌ماه منتظر اعلام تصمیمات جدید کمیته حذف کنکور بمانیم.»
نگرانی از امتحانات نهایی غیراستاندارد
سپهر ایمانی که دبیر شورای دانش‌آموزی مدرسه محل تحصیلش هم هست، درباره دغدغه و نگرانی دوستانش هم اینگونه توضیح می‌دهد: « سازمان سنجش اعلام کرده که پذیرش برخی کد محل‌رشته‌ها براساس معدل امتحانات نهایی است، نگرانی همه بچه‌ها دقیقا روی همین نکته است، اینکه امتحانات نهایی استاندارد نیست و همچنان موضوع لو رفتن سؤال‌ها در برخی مناطق به‌شدت نگران‌کننده است، واقعا سال‌های پیش در حق بسیاری از دانش‌آموزان اجحاف شد، حتی در امتحانات دی‌ماه امسال هم این اتفاق در یکی دو تا از دروس و در برخی مناطق تکرار شد. این موضوع روی فکر و ذهن ما تأثیر خیلی زیادی گذاشته و این ترس وجود دارد که در پذیرش رشته‌های بدون کنکور براساس معدل حق کسی پایمال شود.»
ابهام در نحوه پذیرش دانشجو در رشته‌های بدون کنکور
اما جنس دغدغه‌های سپیده روحانی‌نژاد، دانش‌آموز پایه دوازدهم رشته علوم انسانی دبیرستان نور اصفهان هم از جنس نگرانی‌های سپهر ایمانی و دوستانش در دبیرستان مطهر است. او می‌گوید: « من هم مثل خیلی از دانش‌آموزان دیگر موافق حذف کنکور هستم و از این اتفاق خوشحالم اما چرا این قانون را از سال‌های قبل اجرا نکردند تا ایرادها و خطاهای آن به مرور شناسایی شود و تمام فشار روی داوطلبان امسال نیفتد؟ الان بزرگ‌ترین سؤال ما این است که دانشگاه‌ها چطور می‌خواهند براساس یک سری معدل مشترک یا نزدیک به هم دانشجو پذیرش کنند؟ مثلا اگر دانشگاه اصفهان در رشته ادبیات بدون کنکور دانشجو می‌گیرد، اگر ۵۰۰نفر با معدل نهایی حدود ۱۸ثبت نام کنند، چطور می‌خواهند ۳۰نفر پذیرش کنند که حق کسی پایمال نشود؟ ما واقعا استرس این موضوعات را داریم.» او که معدل سال یازدهمش ۷۸/۱۹بوده و جزو دانش‌آموزان ممتاز در سال دوازدهم هم هست، درباره اینکه آیا در کنکور شرکت می‌کند یا به رشته‌های بدون کنکور می‌رود گفت: « من خودم در هر دو نحوه پذیرش دانشجو شرکت می‌کنم و آنطور که از کلاس ۳۴نفره‌مان خبر دارم، فقط دو نفر هستند که می‌گویند در کنکور شرکت نمی‌کنند. حتی بچه‌ها با معدل ۱۶هم میروند دفترچه کنکور را پر می‌کنند. چون معلمان‌مان می‌گویند که دقیقا مشخص نیست که امسال به‌عنوان سال اول چه اتفاقی می‌افتد، پس ترجیحا در هر دو روش ثبت نام کنید و بعدا رشته بهتر را بروید.»
بلاتکلیفی سهمیه مناطق محروم
اما وحید سلحشوری، داوطلب رشته ریاضی فیزیک در شهرستان سپیدان استان فارس که یک سال پشت کنکور مانده و معدل امتحانات نهایی‌اش در سال گذشته ۱۷بوده هم معتقد است که داوطلبان امسال قربانی آزمون‌های سعی و خطای کمیته حذف کنکور خواهند شد. « من هم موافق حذف کنکورم چرا که نه؟ اما در خبرها و اطلاعیه‌هایی که در سایت سازمان سنجش و رسانه‌ها آمده، نکات مبهم زیادی وجود دارد. مثلا مشخص نشده که در پذیرش رشته‌های بدون کنکور، سهمیه دانش‌آموزان مناطق محروم اصلا محاسبه می‌شود یا نه؟ اگر این سهمیه برداشته شود بسیاری از ما داوطلبان در روستاها و شهرهای کمتر برخوردار متضرر می‌شویم چون همیشه سطح سؤالات امتحانات نهایی از میزان تحصیلات دانش‌آموزان در این مناطق بالاتر است و به همین دلیل میانگین نمرات ما پایین‌تر از شهرها و مناطق برخوردار می‌شود و این موضوعی است که مسئولان آموزش و پرورش براساس اسناد آموزشی از آن اطلاع دارند.» او ادامه داد: « قطعا معدل دانش‌آموزان در شهرهای بزرگ و برخوردار که در مدارس خوب و طراز اول با معلمان مجرب درس خوانده‌اند از من که در یک شهرستان درس می‌خوانم بیشتر خواهد شد، در روش قبلی کنکور، سهمیه مناطق کمتر برخوردار وجود داشت که ما را تقریبا هم‌طراز می‌کرد. حالا نگرانی من و امثال من در سپیدان و خیلی از شهرستان‌های دیگر این است که امسال چه می‌شود؟»
سؤالات و ابهامات داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها بسیار زیاد است. از ابهام درباره رشته‌هایی مانند مدیریت و زبان که بین سه رشته نظری مشترک است تا تعداد و ظرفیت رشته‌هایی که قرار است از کنکور خارج شوند و… اما مسئولان وزارت آموزش و پرورش و سازمان سنجش پاسخ به این سؤالات را موکول کرده‌اند به یک‌ماه دیگر که رشته‌های بدون کنکور تعیین تکلیف خواهند شد، فقط عبدالرسول عمادی، رئیس سازمان سنجش وزارت آموزش و پرورش درباره معدل امتحانات نهایی به ایسنا گفته است: « امتحانات نهایی الکترونیکی شده و یک سال است که ارسال سؤالات بدون هیچ واسطه‌ای مستقیما به حوزه‌های امتحانی ارسال می‌شود و شرایط ایمنی بالایی دارد. فرایند تصحیح الکترونیکی هم دو سه دوره است پایلوت شده و به‌زودی تکمیل می‌شود. به این ترتیب دخالت عامل انسانی که از دقت کار می‌کاهد بسیار کاهش می‌یابد.»
