همه مردم از نظر جسمی، ناتوانی‌هایی دارند و این مسأله، ویژه افراد معلول نیست. اما افراد معلول نیاز به توجه بیشتری دارند. البته بدون این که این توجه، به ترحم یا دست کم گرفتن توانمندی‌هاشان تبدیل شود. فراموش نکنیم که درصد زیادی از افراد معلول در طول زندگی به موفقیت‌های چشمگیری می‌رسند که قابل تحسین است.
لیدا ابراهیمی‌نژاد از نمونه معلولان موفقی است که تا چندی پیش معاون برنامه‌ریزی آموزشی و فرهنگی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور بود و اکنون بازنشسته شده است. او همچنان با انگیزه، شوق و عشق فراوان به مجموعه دانش‌آموزان استثنایی کمک فکری می‌دهد و در حال حاضر تجربیات خود را در اختیار دانش آموزان معلول قرار می‌دهد.
ابراهیمی نژاد می‌گوید: ۷۰ هزار نفر از دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در مراکز آموزشی خاص مشغول به تحصیل هستند.
در این مراکز سعی شده است استانداردهایی برای هر یک از گروه‌های با معلولیت ویژه متناسب‌سازی شود، اما هنوز به درجه مطلوب و مناسب مد نظر دست نیافته‌ایم.
همه مردم از نظر جسمی، ناتوانی‌هایی دارند و این مسأله، ویژه افراد معلول نیست. اما افراد معلول نیاز به توجه بیشتری دارند. البته بدون این که این توجه، به ترحم یا دست کم گرفتن توانمندی‌هاشان تبدیل شود. فراموش نکنیم که درصد زیادی از افراد معلول در طول زندگی به موفقیت‌های چشمگیری می‌رسند که قابل تحسین است.
لیدا ابراهیمی‌نژاد از نمونه معلولان موفقی است که تا چندی پیش معاون برنامه‌ریزی آموزشی و فرهنگی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور بود و اکنون بازنشسته شده است. او همچنان با انگیزه، شوق و عشق فراوان به مجموعه دانش‌آموزان استثنایی کمک فکری می‌دهد و در حال حاضر تجربیات خود را در اختیار دانش آموزان معلول قرار می‌دهد.
ابراهیمی نژاد می‌گوید: ۷۰ هزار نفر از دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در مراکز آموزشی خاص مشغول به تحصیل هستند.
در این مراکز سعی شده است استانداردهایی برای هر یک از گروه‌های با معلولیت ویژه متناسب‌سازی شود، اما هنوز به درجه مطلوب و مناسب مد نظر دست نیافته‌ایم.
قصد داریم با کمک نهادها و سازمان‌های مرتبط، این مراکز را به صورت استاندارد و مناسب با نیازها و ویژگی‌های جسمی و روانی هر یک از دانش‌آموزان مناسب‌سازی کنیم.
او ادامه می‌دهد: هدف از متناسب‌سازی و برنامه‌ریزی، تعلیم دانش‌آموزان در مقاطع پیش دبستانی، ابتدایی، راهنمایی و متوسطه است. آموزش و پرورش استثنایی علاوه بر آموزش ویژه برای دانش‌آموزان، خانواده را نیز در بر می‌گیرد و به ارائه خدمات توانبخشی می‌پردازد. به دلیل این که در برخی از گروه‌های هفت‌گانه معلولان دانشآموز، خدمات توانبخشی مقدم بر آموزش است و به همین جهت سازمان آموزش و پرورش استثنایی در این زمینه برنامه‌ریزی کرده است.
مدارس استثنایی مجهز می‌شوند
ابراهیمی‌نژاد می‌گوید: آموزش و پرورش استثنایی قصد دارد در آینده مدارس را به تجهیزات توانبخشی بیشتری مجهز کند و افرادی را برای آموزش نیروهای توانبخشی جذب کند تا با معلولان ویژه از طریق خدمات توانبخشی کار کنند.
او ادامه می‌دهد: به دلیل تعهدات بین‌المللی آموزش و پرورش استثنایی درصدد است امر آموزش را گسترش دهد تا دانش‌آموزان با معلولیتی که دارند، محدود به حضور در مراکز خاص نباشند و هر دانشآموز با معلولیت خاص بتواند در نزدیک‌ترین محل از خدمات توانبخشی بهره‌مند شود.
ابراهیمی‌نژاد با بیان این که طرح آموزش فراگیر مدارس استثنایی آغاز به کار کرده است، می‌گوید: طرح آموزش فراگیر برای دانش‌آموزان معلول در نظر گرفته شده و حتی این طرح تأثیرات بین‌المللی نیز داشته است و با توجه به این که تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان معلول در سه گروه نابینا، ناشنوا و جسمی حرکتی، مشکلات یادگیری دارند، در این طرح به صورت آزمایشی زیر نظر قرار می‌گیرند و از این آموزش‌ها بهره‌مند می‌شوند.
معاون پیشین برنامه‌ریزی آموزشی و فرهنگی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور می‌افزاید: بعد از بررسی شورای عالی آموزش و پرورش و وظیفه‌ای که به پژوهشگاه تعلیم و تربیت در این زمینه داده شده است، اجرای آزمایشی طرح باید با موفقیت انجام شده باشد.
به طوری که این طرح در سراسر کشور تسری پیدا کند تا هیچ دانش‌آموزی به دلیل معلولیت، محدودیت نداشته باشد و دانش‌آموزان بتوانند در هر نقطه‌ای از کشور که آموزش می‌بینند، از خدمات توانبخشی و آموزشی نهایت استفاده و بهره را ببرند.
او با بیان این که هر سال دانش‌آموزان معلول موفقی در زمینه‌های آموزشی، فرهنگی و تربیت‌بدنی در مسابقات کشوری مقام کسب می‌کنند، می‌گوید: خوشبختانه هر سال در حوزه‌های مختلف از قبیل آموزشی، فرهنگی و ورزشی دانش‌آموزان مستعد معلول در مسابقات، مقام کسب می‌کنند. همچنین این افراد در دانشگاه‌ها نیز رتبه‌های خوبی را به دست می‌آورند و در رشته‌های مطرح در دانشگاه‌های مختلف پذیرفته می‌شوند و حتی تا مقاطع فوق‌لیسانس و دکترا ادامه تحصیل می‌دهند.
ابراهیمی نژاد ادامه داد: بنابراین معلولیت نه فقط به محدودیت افراد منجر نمی‌شود، بلکه موجب ارتقا و رشد دانش‌آموزان توانمند نیز می‌شود و با وجود داشتن محدودیت، برخی دانش‌آموزان معلول به رشد و پیشرفت خوبی رسیده‌اند. به طوری که شاهد بالندگی این افراد در سطح کشور هستیم.
نقش مهم صدا و سیما
سازمان آموزش و پرورش استثنایی با ساختار مشخص و حتی پیش از مقطع پیش دبستانی دانش‌آموزان معلول می‌تواند برنامه‌ریزی‌های مشخصی را تدارک ببیند تا دانش‌آموزان معلول حتی از دوران کودکی تحت حمایت و آموزش قرار گیرند. همچنین نقشی که سازمان‌ها و ارگان‌های حمایتی از جمله صدا و سیما، سازمان بهزیستی و دیگر مؤسسات خیریه در این رابطه دارند، این است که تمامی راهکارهایی را که برای شناسایی افراد معلول مستعد باید انجام شود، بررسی کنند و در جهت رشد و پیشرفت معلولان بکوشند.
ابراهیمی نژاد ادامه می‌دهد: در برخی از موارد به دلیل ناآگاهی و شناخت کافی جامعه، دانش‌آموزان معلول مستعد شناسایی نمی‌شوند و پوشش‌دهی این افراد با موفقیت به سرانجام نمی‌رسد. بنابراین باید تمامی سازمان‌ها و نهاد‌های مرتبط با نیازهای معلولان مانند سازمان بهزیستی کشور و صدا و سیما وارد عمل شوند.معاون پیشین برنامه‌ریزی آموزشی و فرهنگی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور اضافه می‌کند: وقتی کودکی در خانواده‌ای متولد و معلولیت احتمالی او شناسایی می‌شود، نیاز به امکانات ویژه‌ای دارد. یکی از این نیازها خدمات آموزشی است که سازمان بهزیستی مسؤول آن است و ممکن است حتی معلولیت این کودک شناسایی و از آن جلوگیری شود. بنابراین باید افراد معلول را شناسایی و خدمات مناسب را به معلول و خانواده وی ارائه دهند.
لزوم آموزش ویژه معلولان از دوره کودکی
ابراهیمی نژاد، دوره بعد از معلولیت کودک را حضور در کلاس‌های آموزشی ویژه معلولان ذکر می‌کند و می‌گوید: بعد از شناسایی گروه معلولیتی باید معلول را در کلاس‌های آموزشی متناسب با معلولیت وی آموزش داد و در مقاطع پیش‌دبستانی، ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان معلول را با واقعیت‌های آموزش آشنا کرد.او می‌گویـد: در دوره متوسطه سعی می‌کنیم دانش‌آموزان را برای ورود به اجتماع آماده کنیم و اگر سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط ارائه‌دهنده خدمات به معلولان، دانش‌آموزان را جذب کنند، بسیاری از مشکلات آنها برطرف می‌شود. به عنوان نمونه برای گروه دانش‌آموزان با نیازهای ویژه به ویژه دانـش‌آموزان کم توان ذهنی رشته‌هایی را شناسایی کرده‌ایم و در دوران متوسطه طبـق مـیل و رغبــت و توانمنـدی‌های جسمی و حرکتی معلولان آموزش‌هایی را در رشـته‌های مخـتلف ارائه می‌دهیم.
آموزش‌ها باید منطبق با نیازهای معلولان باشد
ابراهیمی نژاد اضافه می‌کند: هدف ما این است که آموزش‌ها منطبق با نیازها باشد. به عنوان مثال اگر دانش‌آموزی در رشته قالی‌بافی فارغ‌التحصیل شده است، باید بتواند در کارگاه‌های مربوط به رشته قالی‌بافی فعالیت کند و مشغول به کار شود. آموزش و جذب نیروهای معلول مختص یک سازمان خاص نیست و یک سازمان می‌تواند نقش آموزشی یا به‌کارگیری داشته باشد و هیچ سازمانی به تنهایی قادر به تحقق هر دوی این نقش‌‌ها نیست.
او با درخواست از رسانه‌ها برای کمک به آموزش و پرورش استثنایی می‌گوید: از رسانه‌ها تقاضا دارم درباره معرفی افراد معلول با نیازهای ویژه، همکاری‌های لازم را با آموزش و پرورش استثنایی انجام دهند. زیرا دانشآموز معلول به عنوان یک شهروند باید از حقوق شهروندی خود بهره مند شود تا خود را باور کند.
لزوم توجه ویژه مسئولان و مردم
معاون سابق برنامه‌ریزی آموزشی و فرهنگی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور ادامه می‌دهد: خوشبختانه نسبت به گذشته، به معلولان توجه بیشتری شده و شناخت عموم معلولان نسبت به اجتماع متفاوت‌تر شده است.
با توجه به این‌که کشور ما یک کشور مذهبی و معتقد به ارزش‌ها و اصول اعتقادی است، به افراد با معلولیت ویژه، متوسط و خفیف توجه خاصی دارد.
همچنین نسبت به گذشته باید توجه بیشتری به معلولان داشته باشیم و به این نتیجه برسیم که از مسؤولان و مردم انتظار می‌رود تا به معلولان توجه خاصی نشان دهند و مقامات بلندپایه وضع افراد معلول را بهتر کنند.
او در ادامه به دانش آموزان معلول توصیه می‌کند: توصیه‌‌ام این است که هرگز ناامید نشوند و نسبت به آینده و موفقیت بیشتر امیدوار باشند و از شرایطی که دارند، به بهترین شکل استفاده کنند. گاهی معلولیت ظاهری است و گاهی باطنی و هیچ انسانی وجود ندارد که نیازی نداشته باشد. معلولان هم نیازهای خاص خود را دارند و انتظار دارند فضایی که در آن حرکت می‌کنند، فضای مناسبی باشد. بنابراین باید با به‌کارگیری اهداف و تکنولوژی زندگی نسبتاً مناسبی را برای آنها فراهم کرد.
ابراهیمی‌نژاد اضافه می‌کند: اگر فرد معلول بخواهد خود را به جامعه بشناساند و جامعه نیز او را بشناسد، قطعاً تلاش می‌کند تا در اجتماع حضوری فعال داشته باشد. بنابراین فرد معلول در گام نخست باید توکل به خدا و در گام دوم نیز جلوگیری از نفوذ ناامیدی را در دستور کار خود قرار دهد. فردی که می‌تواند بایدها و نبایدها را بشناسد، باید آن را در قلب خود حاکم کند.
سازگاری بیشتر با شرایط
ابراهیمی‌نژاد در پایان می‌گوید: اگر فرد معلول بتواند خود را با شرایط وفق دهد، ادامه کار برای او آسان خواهد بود، اما اگر نتواند با شرایط سازگاری پیدا کند، راه نیز برای او بسته خواهد شد.
منبع: فارس
codex09x
