مصادیق غیر اخلاقی در آموزش مجازی:
فراغت از دغدغه های اخلاقی و رشد فزاینده مسائل غیر اخلاقی در حوزه آموزش، مباحث فراوانی را بوجود آورده و مانع کارآمدی و اثر بخشی سازمان های آموزشی شده و اساسا توجه به دغدغههای اخلاقی و عزم بر جلوگیری از مسائل غیر اخلاقی منشاء نگرش و توجه به اخلاق آموزش است. برخی از مصادیق غیر اخلاقی رایج در حوزه آموزش الکترونیکی و مجازی عبارت اند از:
۱- سرقت ادبی و نقض حقوق مالکیت فکری
۲- ترویج و تبلیغ ضد ارزش ها
۳- استراق سمع
۴- افزایش فریبکاری
۵- عدم پایبندی به امانت داری
۶- تخریب رقبا از طریق تهمت و شایعه سازی
۷- گسترش دروغ و تقلب
ارتقای کیفیت آموزش مجازی:
برای ارتقای کیفیت آموزش مجازی لازم است باعواملی که باعث افت کیفیت آموزش می شوند آشنا شد.
۱- پدیده ترک تحصیل
با وجود آنکه آموزش مجازی بسیار مورد توجه قرار گرفته است، اما به دلیل آنکه هر شخص باید خود دروس را بخواند، ممکن است در بعضی موارد به دلایل گوناگون قادر به اتمام درس نشود و ترک تحصیل کند.
بر اساس تحقیقات انجام گرفته، در طی ترم پاییز بعضی از دانشجویان بدون آنکه واحدی را بگذرانند تصمیم به ترک تحصیل گرفتند. مطالعات نشان داده است که اکثر این دانشجویان در دبیرستان تحصیل می کردند و از جمله موارد اصلی ترک تحصیل ، همزمانی انتخابات ورودی دانشگاهها، امتحانات دبیرستان و نیز دروس آموزش مجازی بود که به ناچار دانشجو را مجبور به ترک تحصیل می کرد.
۲- ارزشگذاری ترم و فید بک
استفاده از نرم افزار مناسب عامل مهمی در آموزش مجازی است. نرم افزارJava بطور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا با وجود آنکه در ابتدا کمی کار کردن با آن دشوار است، اما به دلیل قابلیت گرافیکی بالا تمایل دانشجویان را بر می انگیزد.
از دیگر ملاک های ارزیابی می توان به نمرات اکتسابی دانشجویانو نیز تمایل آنها برای ادامه تحصیل اشاره کرد.علل اصلی ترک تحصیل دانشجویان ، کمبود زمان، سختی تمرینات و مردود شدن در امتحانات مجدد است. علاوه بر این، دانشجویانی که ترک تحصیل کرده اند از کمک های اینترنتی استاد راهنما زیاد بهره نبرده اند و نیز نتوانسته اند از کمک همکلاسی های خود استفاده کنند. دانشجویان ابراز داشته اند که بسیار سخت است که بطور شخصی درس بخوانند و تمایل داشتند با روش سنتی ادامه تحصیل دهند.
۳- ایجاد تغییرات در روش های آموزش
بنابر مشاهدات، یک سری تغییرات در ترم تحصیل آموزش مجازی اعمال شد که به صورت زیر بود:
– برنامه ریزی مجدد تمرینات در طول ترم تحصیلی: به منظور در نظر گرفتن زمان بیشتر برای دروس سخت تر ویادگیری بهتر، زمان بیشتری برای تمرینات دشوار هفتگی معین شد. برای مثال، زمان یادگیری مبحث آرایه ها در درس برنامه ریزی کامپیوتر ۱ دو برابر شده بود.
– برنامه ریزی مجدد دروس: برای جلوگیری از قرار گرفتن دروس دشوار در یک ترم برنامه ریزی دوباره انجام گرفت.
– مثال ها و تمرینات شخصی: تمرینات و مثالهای متنوع و با سطح دشواری گوناگون بر مباحث درس افزوده شد تا دانشجو در هر سطحی که باشد بتواند از پس حل این تمرینات برآید تا انگیزه بیشتری برای یادگیری داشته باشد.
– امکانات تصویری: با افزودن امکانات گرافیکی و نمایشی بیشتر به فایلهای تدریسی، امکان درک بهتر مطالب برای دانشجو فراهم شد.
– تشویق برای انجام دادن کارهای گروهی: با ایجاد حس همکاری، دانشجویان ترغیب شدند تا پروژه های گروهی انجام دهند تا بهتر بتوانند از دانستههای یکدیگر استفاده کنند.
۴- نقش استاد مشاور
استاد مشاور نقش بسیار مهمی در موفقیت دانشجویان دارد. با وجود این، وظیفه استاد مشاور که کمک کردن به دانشجویان است، آسان نیست. از سوی دیگر، اگر تعداد دانشجویانی که ترک تحصیل می کنند زیاد باشد، خود عامل منفی در کم شدن علاقه استاد مشاور است .
از دیگر عوامل مهم می توان به تبحر استاد اشاره کرد؛ هر چه استاد مشاور بیشتر تبحر داشته باشد، در کمک رسانی بهتر عمل می کند و بازده یادگیری افزایش می یابد.
نکته جالبی که در مورد استادان مشاور مشاهده شد، نوع رفتار آن ها در برابر دانشجو است، تعدادی از استادان منتظرند تا دانشجو درخواست راهنمایی کند تا آنها این امر را بر آورده سازند. در حالی که عدهای دیگر از استادان، از دانشجو می خواستند تا مسائل را با آنها در میان بگذارند تا اگر مشکلی باشد، در رفع آن به دانشجو کمک کنند. دسته ای دیگر از استادان مشاور تمایل داشتند که با ایجاد کلاس های هفتگی به صورت حضوری به دانشجو در رفع اشکالات کمک کنند.به هر حال آنچه مسلم است ، هر چه استادان راهنما بیشتر با دانشجو در ارتباط باشند، کیفیت و بازده بیشتری حاصل می شود.
نتیجه گیری
در آموزش الکترونیکی به شیوه مرسوم، عوامل متعددی موجب پراکندگی ذهنی فراگیر و خروج او از فضای علمی میشوند. در زیر به برخی از این عوامل اشاره شده است:
-آزاد بودن وقت فراگیر و امکان پرداختن او به فعالیتها و مشاغل گوناگون
– امکان اختصاص اوقات غیر مفید به فراگیری
– نگاه فراگیر به تحصیل به عنوان برنامه جنبی و دوم
– حضور فراگیر در فضای شلوغ و متنوع شبکه اینترنت
– وجود جذابیتهای کاذب و آلودگیهای متعدد در شبکه اینترنت
-گرایش روز افزون کاربری اینترنت به سمت سرگرمی و تفنن
چند پیشنهاد:
– در نظر گرفتن ساعات متعدد و مشخص برای ارتباط مستقیم با استاد و انجام حضور و غیاب در آن ساعات
– افزایش برنامههای تعاملی و درخواست تمرین، تحقیق و مطالعات خاص از فراگیر، همراه با نظارت بر این فعالیتها
– ارائه آموزشهای لازم و ارسال پیامهای فرهنگی و تربیتی مداوم برای فراگیران در رابطه با مدیریت زمان، تقویت اراده و دیگر ضرورتهای حضور در شبکه
– ایجاد شبکههای اینترانت و یا ارائه خطوط کنترل شده اینترنت
– افزایش جذابیتهای داخلی و حاشیهای دروس و طراحی سرگرمیهای متناسب و مربوط به آن
– برگزاری بخشی از فعالیتهای آموزشی و فرهنگی به صورت حضوری
– ایجاد فضا و زمینهسازی برای بحث، تبادل نظر و آشنایی فراگیران با یکدیگر
– مشخص شدن حضور و غیاب اعضای کلاس برای سایر فراگیران
تنظیم برنامههای درسی به صورت مشارکتی و زمینهسازی برای بحث و گفت و گوی فراگیران در رابطه با مباحث درسی
تشکیل گروههای مختلف علمی، تحقیقاتی و فرهنگی – اجتماعی در میان فراگیران و اختصاص امتیاز ویژه برای آن
– عرضه و نمایش امتیازات، موفقیتها و آثار فردی و گروهی فراگیران به صورت عمومی
در پایان باید گفت که آموزش الکترونیکی در ایران دارای مشکلات وکمبودهای زیادی است و از دیگر مشکلات و کاستی ها می توان از هزینه بالا در آموزش الکترونیک نام برد و با توجه به این که آموزش الکترونیک به جای آن که سرعت و دقت و کیفیت را با هزینه به مراتب کم تر و بهتری نسبت به روش های سنتی در اختیار کاربران قرار بدهند ، در افزایش هزینههای سنتی (غیر الکترونیکی) افزوده اند. از دیگر مشکلات می توان به نداشتن سرویس خط اینترنت پر سرعت آن هم در وضعیتی الکترونیکی که استاد و مکان آموزشی و کتاب و امکانات دیگر مانند روش سنتی قرار نیست در اختیار دانشجو قراربگیرد و همچنین کم بودن رشته ها وگرایشها در دانشگاهها و نبودن مدارس الکترونیک در ایران نام برد .
همانطور که میدانیم گسترش شبکه های رایانهای در سراسر دنیا تا به امروز و همچنین تأثیرات شگرفی که فن آوری جدید اطلاع رسانی بر توسعه و تحولات علمی، فنی، اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و اجتماعی داشته موجب سرعت بخشیدن به ارتباطات و تبادل اطلاعات بین میلیون ها انسان و هزاران سازمان ملّی و بین المللی گردیده است پس بهتر است که ما نیز به رشد و اعتلای ایران و آینده ایران کمی بیشتر بیندیشیم و بدانیم که حرکت دانشگاهی رازی است به سوی آموزش مجازی.
این مقاله با تلخیص ارائه شده ومنابع آن محفوظ است
آموزش مجازی درایران
صفحات : 1 2