یادداشتی از آقای شیرزاد عیداللهی :
مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران با امضای تفاهم نامه اخیر ، سند بی صلاحیتی معلمان و مربیان و مشاوران و مدیران مدارس را امضا کرده و مدیریت دوگانه در مدرسه را پذیرفته است. این تفاهم نامه آدم را یاد قرار داد ترکمنچای می اندازد…. چرا حوزه می خواهد مدارس را در اختیار بگیرد؟ حجت الاسلام محمد حسن نبوی معاون تبلیغ و آموزش‌های کاربردی حوزه علمیه گفت : میانگین استعدادهای ورودی به حوزه پائین است، ما اگر مدارس با جاذبه راه انداختیم که افراد مستعد در آن حضور یابند، آنها را تشویق به حضور در حوزه خواهیم کرد…. با اجرای درست این طرح، بسیاری از ضایعات موجود در شیوه فعلی پذیرش، جذب یا طرد افراد، برطرف میشود… ما الان کار را در دبیرستان و راهنمایی آغاز کرده‌ایم، اما معتقدیم لازمه کار تربیتی جامع این است که از روز اول تربیت، وارد معرکه شویم؛ یعنی اعتقاد به راه‌اندازی این مراکز آموزشی در مقاطع پیش دبستانی نیز داریم…. آموزش و پرورش، چند هزار میلیارد بودجه دارد و ما نباید از پول حوزه برای آن خرج کنیم… با وزیر آموزش و پرروش[ حاجی بابایی ] جلسه داشتیم؛ به ایشان گفتم که اگر می‌خواهید، حوزه به کمکتان بیاید… بخشی از فضاهای آماده خود را در اختیار حوزه بگذارید تا ببینید مدل تربیتی آن جواب می‌دهد یا خیر…”. این اظهارات بخشی از انگیزه های مدیران حوزه علمیه برای تاسیس مدارس امین یا مدارس وابسته به حوزه را نشان می دهد.
بر اساس تفاهم نامه میان مدیریت “حوزه علمیه برادران استان تهران” و “اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران”، تعداد نامحدودی از مدارس دولتی به انتخاب مدیریت حوزه و توافق اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران، به “مدرسه وابسته به حوزه علمیه” تبدیل می‌شوند و مدیریت حوزه با استقرار روحانی ثابت، مدیریت تربیتی مدارس وابسته را بر عهده خواهد گرفت .تعداد مدارسی که هر سال به این طرح افزوده می‌شوند بر اساس ظرفیت‌های اعلام شده، از سوی مدیریت حوزه تعیین میشود. آموزش و پرورش شهر تهران متعهدبه تعیین دفترکار برای روحانی مدرسه است. کار “روحانی مدرسه” مشاوره، پاسخگویی به سئوالات و ارتباط با خانواده های دانش آموزان است. اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران متعهد شده است که با مدیریت مدرسه برای حضور روحانی در بخشی از کلاس های پرورشی به صورت منظم یا پنجره باز (ساعات خالی دانش آموزان ) هماهنگی کند.
ابعاد فعالیت روحانی مدرسه کاملا مشخص نشده و به نظر می رسد با اختیارات و وظایف مربیان و مشاوران و مدیریت مدارس تداخل پیدا می کند. فعالیت های تربیتی و مشاوره ای روحانیون اعزامی از حوزه، باعث شکل گیری نوعی مدیریت دوگانه در مدرسه میشود. اگر عملکرد روحانی مدرسه تابع حوزه علمیه باشد با وظایف و اختیارات مدیر که تابع سیستم اداری وزارت آموزش و پرورش است تعارض می یابد. قانونی بودن امضای تفاهم نامه از سوی مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران ، نیز محل تردید است. در منشور همکاری های حوزه و آموزش و پرورش بر استقلال دو نهاد تاکید شده است و به نظر می رسد در این تفاهم نامه استقلال آموزش و پرورش مراعات نشده است.
مقررات آموزش و پرورش به وزیر و مدیرکل اجازه نمی دهد که مدارس دولتی را “تبدیل” کنند و در اختیار نهادهای غیر دولتی قرار دهند. در قوانین آموزش و پرورش فقط دو نوع مدرسه دولتی و غیر دولتی شناخته شده است. همه مدارس از نظر برنامه های آموزشی و پرورشی باید تابع برنامه رسمی آموزش و پرورش باشند. هر فرد شاغل در مدرسه، دارای عنوان و پست سازمانی معینی است ، در تفاهم نامه مشخص نیست که “روحانی مدرسه” با چه عنوان و چه پستی در مدرسه حضور پیدا می کند و آیا برای او پست جدیدی تعریف می شود؟ روحانی مدرسه، چه وضعیت استخدامی خواهد داشت و دستمزد خود را چگونه و از چه محلی دریافت می کند؟ نکته دیگری که نادیده گرفته شده، تمایل م یا عدم تمایل دانش آموزان و اولیای آنها برای تبدیل مدرسه دولتی انتخاب شده ، به مدرسه خاص است.
دو نهاد حوزه و آموزش وپزورش از نخستین ماه های انقلاب با هم همکاری داشته اند. حتی قبل از انقلاب هم روحانیون در تالیف کتابهای درسی با وزارت آموزش و پرورش همکاری داشتند. اما در سال ۸۵ و در دوره وزارت محمود فرشیدی، همکاری دو نهاد وارد فاز اجرایی شد و ستادی برای همکاری حوزه و آموزش و پرورش تاسیس شد و طرح مدارس امین که با اسامی “مدارس پیش حوزه ای” و “مدارس وابسته به حوزه” از سال ۸۸ در قالب منشور همکاری های دو نهاد به تدریج به اجرا درآمد. تاکنون تعداد مدارسی که تحت عنوان مدارس وابسته به حوزه (امین) در اختیار ۲۵۰ حوزه علمیه در سراسر کشور گذاشته اند اعلام نشده است.
روحانیت و مقامات سیاسی کشور از خروجی مدارس راضی نیستند و بر این باورند که در تربیت کودکان و نوجوانان کوتاهی می شود. از طرفی کودکان و نوجوانان علاقه زیادی به حضور در مساجد و نشستن پای منبر روحانیون ندارند. مدرسه تنها جایی است که کودکان و نوجوانان به صورت انبوه حضور دارند. پیش از این متولیان امور دینی چاره کار را را در افزایش برنامه های دینی مدارس و زیاد کردن حجم کتابهای دینی و تسری مباحث دینی به همه درس ها می دیدند. اما این روشها ظاهرا کارساز نبوده است. به نظر می رسد آخرین راه حل خلع ید از عوامل تربیتی و مدیریتی مدارس و حضور تمام قد روحانیون در مدرسه است. حضور مستقیم نمایندگان حوزه در مدارس از این نظر که آنها از نزدیک با واقعیت مواجه می شوند و سطح انتظاراتشان از دستگاه تعلیم و تربیت کشور تعدیل می شود مثبت است، اما حضور مستمر یک روحانی در مدرسه با اختیارات ویژه در حوزه تربیتی و مدیریتی و آموزشی قطعا سازمان مدرسه را مختل خواهد کرد و کارآمدی آن را کاهش خواهد داد.
