زبان انگلیسی و سیاست آموزش و پرورش!
اخیراً یک مقام مسئول در وزارت آموزش و پرورش گفته است برگزاری کلاس های آموزش زبان خارجی به صورت فوق برنامه در مدارس دوره ابتدایی ممنوع است.
در این باره نکاتی چند قابل تأمل است:
۱ – مسؤلان محترم وزارت آموزش و پرورش که در اندیشه ایجاد محدودیت‌های آموزشی برای زبان های خارجی هستند، بهتر است این بار کمی چشمان شان را بگشایند و هزاران مؤسسه آموزشی زبان های خارجی را در کشور ببینند تا بدانند که یادگیری زبان، یکی از نیازهای آموزشی این کشور است و آموزش و پرورش، «باید» به این نیاز آموزشی پاسخ دهد.شاید گفته شود که بعد از پایان دوران ۶ ساله دبستان، زبان انگلیسی در مدارس آموزش داده می شود و این همان پاسخگویی به مطالبه مردم است.اما واقعیت این است که نظام آموزش زبان انگلیسی در مدارس ایران، عقب افتاده ترین و ناکارآمدترین شکل ممکن را برای آموزش دانش آموزان به کار می گیرد و با تأکید صرف بر گرامرمحوری، نهایتاً فارغ التحصیلانی را تحویل جامعه می دهد که نه می توانند به انگلیسی حرف بزنند، نه بنویسند ، نه بخوانند! انگلیسی مدارس، فقط به درد تست زدن می خورد تا دانش آموزان در کنکور رتبه بهتری کسب کنند و دیگر هیچ:وانگهی، بر اساس پژوهش ها، تردیدی وجود ندارد که بهترین سن برای یادگیری زبان دوم و سوم ، دوران کودکی است و حتی بعضاً سنین زیر مقطع ابتدایی نیز به عنوان دوره مناسب برای یادگیری زبان غیرمادری، عنوان می شود.وانگهی در دوران دبیرستان، زبان عربی هم آموزش داده می شود که این امر می تواند باعث ایجاد تداخل در آموزش دو زبان انگلیسی و عربی شود.با توجه به این مباحث، وزارت آموزش و پرورش باید آموزش زبان انگلیسی را در دوره ابتدایی به طور رسمی آغاز کند و در عین حال، روش کنونی تدریس زبان را تغییر دهد و از روش های جدید که کارآمدی شان اثبات شده است، استفاده نماید.
۲ – بعضاً گفته می شود بگذارید هر کس که به زبان خارجی نیاز دارد، همان موقع برود و یاد بگیرد. لذا لازم نیست که از دبستان آموزش زبان خارجی را آغاز کنیم چرا که شاید بسیاری از افراد، اساساً در عمرشان نیازی به آن نداشته باشند.
در پاسخ باید گفت که:اولاً این پیشنهاد به معنی بر باد دادن فرصت بی‌بدیل اوایل زندگی برای آموزش زیان خارجی است.ثانیاً زبان خارجی ، کالایی نیست که بتوان آن را فوراً تهیه کرد بلکه به فرایندی طولانی نیاز دارند.ثالثاً نیاز به زبان انگلیسی، رو به گسترش است و کسی نمی تواند منکر این موضوع شود؛ وانگهی اگر بحث نیازهای آموزشی را به این شکل مطرح کنیم، باید بخش اعظم آموزش های مدرسه را تعطیل کنیم زیرا اکثر آموزه های آن، در زندگی به کار نمی آید.
۳ – نکته ای که برخی مخالفان آموزش زبان انگلیسی در مدارس ابتدایی به آن اشاره می کنند، این است که آموزش زبان انگلیسی محملی برای ورود فرهنگ غربی به کشور است.
اتفاقاً همین نگرانی آنها، دلیل موجهی برای آموزش زبان خارجی در مدارس است. هم اکنون مؤسسات و افراد مجاز و غیر مجاز متعددی در سراسر کشور به کودکان، زبان انگلیسی یاد می دهند و متون و کتبی که مورد استفاده قرار می دهند عمدتاً با فرهنگ ایرانی تطابق ندارد. اگر آموزش زبان انگلیسی در مدارس ابتدایی به صورت رسمی محقق شود، هم خانواده ها که به مدرسه اعتماد دارند، آسوده خاطر می شوند و نیازی به فرستادن فرزندان خود به این مؤسسه و آن مؤسسه نخواهند داشت و هم متون آموزشی همسو با فرهنگ ملی، تولید و عرضه می شود.
۴ – اگر در سال های گذشته، یادگیری زبان انگلیسی امری نه چندان لازم بود، امروز بی تردید یک الزام گریزناپذیر است. کشوری که می خواهد به طور جدی در مسیر رشد علمی قرار بگیرد، نمی تواند یادگیری زبان علم را – که انگلیسی است – سر سری بگیرد. از سفرهای خارجی و خواندن بروشور یک کالای خارجی گرفته تا منوی تلفن های همراه و رایانه و اینترنت و … ، همه و همه یادآور نیاز مستمر ما به زبان انگلیسی در دوران جدید است.
کسی که انگلیسی نمی داند، درهای بخش عمده ای از دانش بشری که در هزاران کتاب و سایت وجود دارد به رویش بسته است. همین الان یک موضوع را در نظر بگیرید و ببینید چقدر متن بروز درباره آن به زبان فارسی وجود دارد و چند برابر آن به زبان انگلیسی ؛ حال بماند مباحث متعددی که اساساً متن فارسی درباره شان وجود ندارد.
۵ – محققان ثابت کرده اند که یادگیری زبان دوم ( حتی در سنین زیر سه سال) باعث تقویت توانمندی های مغزی افراد می شود ، انعطاف ذهنی را بیشتر می کند و عملکردهای شناختی را ارتقا می دهد و حتی باعث می شود در سنین کهنسالی، شانس ابتلای افراد به «آلزایمر» کاهش یابد.با توجه به نکات فوق، اولاً ممنوعیت آموزش زبان های خارجی که از سوی برخی مسؤلان آموزش و پرورش اعلام شده، روش درستی نیست و انتظار می رود وزارت آموزش و پرورش با نگاه منطقی به آینده این موضوع را هر چه سریع تر اصلاح کند.
جعفر محمدی
به نقل از عصرایران
