معلمان و گـروه‌های آموزشی
فهیمه رضایی نیارکی – سوسن لائی
پیشرفت هرجامعه تا حدود زیادی به آموزش و پرورش آن جامعه بـستگی دارد.هـرچه سـطح کیفیت آموزشی بالاتر برود، به همان نسبت بهره‌وری در تمام زمینه‌ها افزایش می‌یابد و جامعه در مسیر مـوفقیت گام بر خواهد داشت.
نظام آموزش و پرورش دارای واحدهای متفاوتی است که هریک کارکردهای خـاصی دارند.یکی از این واحدها،واحد نـظام آمـوزشی است که خود شامل زیرواحدی به نام گروه‌های آموزشی است.هدف اصلی گروه‌های آموزشی،شناساندن بهترین راهبردها،بازنگری در نظام‌آموزشی،اصلاح کتاب‌های درسی و ارائه‌ی پیشنهادهای مؤثر در امر آموزش است.تصمیم‌گیری‌ها در گروه‌های آموزشی با مشارکت دبیران و سرگروه‌های آمـوزشی صورت می‌گیرد.این جلسات در طول سال تحصیلی تشکیل می‌شود و جدیدترین یافته‌های علمی از طریق این هسته‌ها به معلمان ابلاغ می‌گردد. همچنین نظریات،طرح‌ها و پیشنهادهای معلمان در مورد کتاب‌های درسی و روش تدریس مطرح می‌گردد و چنانچه قابل اسـتفاده بـاشد،برای اخذ تصمیمات بعدی،به اداره‌ی آموزش و پرورش استان ارسال می‌شود.پیشرفت نظام آموزش و پرورش همبستگی گروه‌های آموزشی از طریق ارائه‌ی طرح‌ها،راه‌حل‌ها، پیشنهادها و اقدامات لازم میسر می‌شود و اولین کسی که از این تحول سود خواهد جست،معلم است.با وجـود آنـ‌که نظام آموزش و پرورش برای جلسات گروه‌های آموزش و پرورش سرمایه‌گذاری کرده و تمهیداتی برای برگزاری آن فراهم آورده است،متأسفانه هنوز معلمان به این جلسات علاقه‌ی زیادی نشان نمی‌دهند و عده‌ای،جلسات را سودمند نمی‌دانند و از شرکت در آن امتناع می‌ورزند.بنابراین،همیشه ایـن سـؤال مطرح است که چرا معلمان به این جلسات علاقه‌ی کافی نشان نمی‌دهند؟
پژوهشی در زمینه‌ی شناسایی عوامل مؤثر در انگیزش دبیران برای شرکت در مجامع علمی انجام شد که از نوع تحقیق توصیفی زمـینه‌یابی بـود.ابزار گـردآوری در این پژوهش،شامل یک پرسش‌نامه‌ی ۱۰ سـؤالی بـا طـیف لیکرتی و یک سؤال باز پاسخ بود.این پرسش‌نامه از روایی و اعتبار لازم برای اجرا در گروه نمونه برخوردار بود.بنابراین،در بین یک نمونه‌ی ۱۰۰ نفری،که از طریق نـمونه‌گیری خـوشه‌ای انـتخاب شده بودند،به اجرا درآمد.بعد از اجرای پرسش‌نامه، داده‌های خـام اسـتخراج و برای بررسی پرسش‌های پژوهش مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و نتایج زیر به دست آمد:
۱.مهم‌ترین عوامل انگیزشی مؤثر در شـرکت مـعلمان در مـجامع علمی، به ترتیب شامل دعوت از استادان مجرب برای ارتقای سـطح آگاهی معلمان شرکت‌کننده در مجامع،علاقه به شرکت در مجامع علمی،ارائه‌ی تقدیرنامه و ارسال دعوت‌نامه برای معلمان شرکت‌کننده در مجامع است.
۲.از دیگر عوامل مـؤثر در شـرکت مـعلمان در مجامع علمی،در نظر گرفتن مشارکت آنان به صورت یک امتیاز و تـأثیر ایـن امتیاز در ارزشیابی مدیر از آنان است.
۳.برگزاری این جلسات هنگام صبح،یکی دیگر از عوامل مؤثر دانسته شده است.زیرا در ایـن زمـان،معلمان انـرژی و انگیزه‌ی بیشری برای شرکت در مجامع دارند.
۴.مقایسه‌ی سه عامل انگیزش،ارزشیابی و زمان نشان داد کـه عـامل انـگیزش،در مقایسه با سایر عوامل،اهمیت بیشتری دارد و باید در بحث مشارکت معلمان در مجامع علمی،به این عامل تـوجه بـیشتری شود.
بـا توجه به نتایج به دست آمده،پیشنهاد می‌شود:
برای هرچه مفیدتر شدن جلسات مجمع‌های علمی و بـیرون آمـدن از یک‌نواختی،جلسات با استفاده از جدیدترین دست‌آوردهای تدریس و دانش تخصصی و با حضور صاحب‌نظران برگزار شود.
در نـظر گـرفتن امـتیاز مادی و معنوی برای معلمان رغبت آنها را برای شرکت در جلسات گروه‌های آموزشی افزایش می‌دهد.
اعطای امـتیاز و تـشویق و تقدیر از دبیرانی که با گروه‌های آموزشی همکاری دارند و با ارائه‌ی نظریات خود راهـ‌گشای مـشکلات آمـوزشی دبیران هستند،در ایجاد انگیزه برای شرکت آنان در مجامع موثر است.
سازمان آموزش و پرورش می‌تواند با توجه بـه پیـشنهادهای ارائه شده و سایر پیشنهادها در این زمینه،تمهیداتی برای ایجاد انگیزه در معلمان جهت شـرکت فـعال‌تر در مـجامع علمی بیندیشد و باعث رونق مجامع و به دنبال آن توسعه‌ی نظام آموزشی شود.
