زبان و ادبیات فارسیفضای مجازی

بیم آن دارم که فارسی پوک و تهی شود

روزنامه ایران: هوشنگ مرادی کرمانی
٭ ٭ ٭
شمار زیادی از شهروندان در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند، این حضور در شبکه‌های اجتماعی با همه مزیت‌هایی که دارد، در کوتاه مدت به نوعی علیه زبان فارسی ‌است و فارسی در این شبکه‌ها، ‌آش در هم جوشی شده است. فارسی رایج در این شبکه‌ها، در هم شکسته و شلخته است و عملاً فارسی از زیبایی‌هایش خالی شده، دیگر از آن نثر پاکیزه و جذاب و خواندنی خبری نیست و شمار زیادی از کنایه‌ها، ضرب‌المثل‌ها و ظرافت‌های فارسی در این فضا از دست رفته است. البته گریزی از این وضعیت نیست و اقتضای رسانه‌های اجتماعی سرعت و شتاب و سادگی است به این‌ها بی‌دقتی هم اضافه شده است. شبکه‌ها و پیام‌رسان‌ها میلیون‌ها شهروند ایرانی را برای برقراری ارتباط و اطلاع از اخبار و اتفاق‌ها زیر پر و بال خودشان گرفتند. البته این دوره گذراست و بعید می‌دانم در درازمدت این نوع نوشتار مملو از ایراد، شلختگی و… به زبان فارسی آسیبی وارد کند. نمی‌توان انتظار داشت در چنین فضایی شاهد نثر‌های شیرین و تأثیر‌گذار و درستی بود که یاد‌آور نوشتار جلال‌ آل‌احمد، ابراهیم گلستان، احمد محمود و… باشد. کارکرد عمده این شبکه‌ها، سرگرمی و اطلاع‌رسانی است و از آنها نمی‌توان انتظار داشت به وجوه ادبی و زیبایی‌شناسی و ظرافت‌های فارسی توجه شود. ضمن اینکه این پدیده تازه‌ای نیست، چندی پیش فرهنگستان زبان و ادب فارسی اصطلاح‌ها، کلمه‌ها، عبارت‌های کوچه و بازار رایج در عصر قاجار را در کتابی تدوین کرد، با مراجعه به آن می‌بینم که کلمه‌ها و نحوه به کار گرفتن واژه‌ها خلاف هنجار‌ها و قواعد فارسی‌نویسی درست، الان اصلاً رایج نیست. به نیازی در آن دوره زمانی جواب دادند و پس از چندی هم به کلی فراموش شدند. این دوره هم همین‌طور است و بعید می‌دانم این نابهنجاری‌های کنونی زبان فارسی رایج در شبکه‌های اجتماعی به پیکره زبان فارسی وارد و ماندگار شود. بنابراین، نگرانی در این‌باره ندارم و گمان نمی‌کنم این پدیده‌های نوظهور تهدیدی جدی برای زبان فارسی باشند. از طرفی سنت ادبیات بزرگ و تحسین‌برانگیز فارسی و وجود آثار ارزشمندی مانند گلستان، بوستان، شاهنامه، دیوان حافظ و ده‌ها و صد‌ها متن ادبی کلاسیک فارسی گنجینه‌ای بزرگ از واژه‌ها و قواعد فارسی را در اختیار ما قرار داده و همین گنجینه نمی‌گذارد فارسی به حاشیه برود. باورپذیر نیست که «در رفتن جان از بدن گویند هر نوعی سخن / من خود به چشم خویشتن دیدم که جانم می‌رود» و هزاران بیت و غزل ادبیات کلاسیک با موج‌های دوره‌ای گزند ببینند. همان‌طور که نمی‌توان در روزگار کنونی در معماری و ساختمان شاهد بنا کردن عالی‌قاپو و دیگر عمارت‌های با شکوه تاریخی باشیم و برای پاسخ به نیاز مسکن جمعیت میلیونی دولت به انبوه‌سازی روی می‌آورد؛ در استفاده از زبان فارسی هم مخاطب‌ها صرفاً به انتقال سریع، روشن و کوتاه پیام اکتفا می‌کنند و چندان در قید و بند زیبایی نیستند و متأثر از همین نگاه شاهد ایراد‌های فاحش نگارشی، دستوری و املایی هم هستیم. من در این زمینه نگرانی ندارم اما از اینکه می‌بینم نسل جوان شاعران و نویسندگان و روزنامه‌نویس‌ها در نوشته‌های‌شان با فقر شدید واژه و محدودیت دامنه واژگان دست و پنجه نرم می‌کنند، عمیقاً نگران می‌شوم. معتقدم نسل جوان نویسنده باید با پشتکار و همت و مطالعه بیشتر دانش اش از زبان فارسی را بیشتر کند و همچنین در پاکیزه و خلاقانه نوشتن بکوشد و از تمامی ظرفیت‌ها و ظرافت‌های زبان فارسی بهره گیرد. بیشتر از شلخته‌نویسی و غلط‌ نویسی شهروندان عادی در شبکه‌های اجتماعی، ایراد‌ها و ضعف نویسندگان، شاعران و روزنامه‌نگار‌های جوان در به کارگیری زبان فارسی جای نگرانی دارد، ادامه این وضعیت سبب پوک و خالی شدن زبان فارسی خواهد شد.

کانال مقاله ها 🌺 @eduarticle

Mahmoud Hosseini

من یک معلم هستم. سال ۱۳۸۸ بازنشسته شد‌ه‌ام. با توجه به علاقه فراوان درزمینه فعالیتهای آموزشی و فرهنگی واستفاده از تجربه های دیگران و نیز انتقال تجربه‌های شخصی خودپیرامون اینگونه مسایل درمهر ماه ۱۳۸۸ وبلاگ بانک مقالات آموزشی وفرهنگی را به آدرس www.mh1342.blogfa.com   راه‌اندازی نمودم. خوشبختانه وبلاگ با استقبال خوبی مواجه شد و درهمین راستا به صورت مستقل سایت خود را نیز با آدرس http://www.eduarticle.me فعال نمودم. اکنون سایت با امکانات بیشتر و طراحی زیباتر دردسترس مراجعه کنندگان قرار گرفته است. قابل ذکر است کلیه مطالب و مقالات ارایه شده در این سایت الزاما مورد تایید نمی‌باشدو تمام مسؤولیت آن به عهده نویسندگان آنها است.استفاده ازیادداشتها و مقالات شخصی و اختصاصی سایت با ذکرمنبع بلامانع است.مطالبی که در صفحه نخست مشاهده می‌کنید مطالبی است که روزانه به سایت اضافه می گردد برای دیدن مطالب مورد نظر به فهرست اصلی ،کلید واژه‌های پایین مطلبها و موتور جستجو سایت مراجعه بفرمایید.مراجعه کنندگان عزیز در صورت تمایل می توانند مقالات و نوشته های خود را ارسال تا با کمال افتخار به نام خودشان ثبت گردد. ممکن است نام نویسندگان و منابع  بعضی از مقاله ها سهوا از قلم افتاده باشد که قبلا عذر خواهی می‌نمایم .در ضمن باید ازهمراهی همکار فرهنگی خانم وحیده وحدتی کمال تشکر را داشته باشم.        منتظرنظرات وپیشنهادهای سازنده شما هستم. 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

دکمه بازگشت به بالا