آموزش و پرورش دیگر کشورها

آموزش و پرورش در هندوستان و وجوه تمایز آن با آموزش و پرورش ایران

نوشته:احمد صافی

معرفی مقاله

امروزه،مطالعهء سیر تحول سازمانهای تربیتی،مبانی،اصول، اهداف،ساختار اداری،آموزشی،برنامه‏های درسی،نوآوریهای‏ آموزشی،میزان تخصیص بودجه،روند رشد کمّی و کیفی آموزش و پرورش و بالاخره تدابیری که برای حلّ مشکلات تربیتی در کشورهای‏ مختلف جهان اتخاذ شده است برای مدیران رده‏های عالی،میانی و اجرایی،کارشناسان و مربیان فواید متعددی را دربر دارد.بویژه اگر این‏ مطالعه در مورد کشورهایی صورت گیرد که از لحاظ فرهنگی، جغرافیایی،موقعیت اجتماعی،اقتصادی و نوع مسائل آموزش و پرورش وجوه مشترک زیادی نیز با کشور ما داشته باشند.

بدین‏منظور،مقاله‏ای تحت عنوان آموزش و پرورش در هندوستان و وجوه ممیزهء آن با آموزش و پرورش ایران توسط آقای‏ احمد صافی،عضو هیأت تحریریهء فصلنامهء تعلیم و تربیت و از مدرّسان‏ دانشگاه تربیت‏معلم،نوشته شده و در اختیار فصلنامه قرار گرفته است.

نویسنده،پس از سفر به کشور هند و ملاقات با مقامات آموزش‏ و پرورش و بازدید از مدارس و دانشگاهها و مراکز برنامه‏ریزی‏ آموزشی این کشور و با توجه به منابع مربوط به نگارش این مقاله اقدام‏ نموده است.

در این مقاله ابتدا اوضاع جغرافیایی،اجتماعی و فرهنگی‏ هندوستان و روند رشد جمعیت،جایگاه آموزش و پرورش در قانون

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۰)


اساسی،اهداف و خط مشی کلی آموزش و پرورش،تشکیلات اداری‏ آموزش و پرورش در مرکز و ایالات متعدد،ساختار آموزشی و دوره‏های تحصیلی،برنامه‏ها و کتابهای درسی و…موردبحث و بررسی قرار گرفته است.آنگاه به وجوه تمایز آموزش و پرورش ایران‏ و هند در موارد مختلف از جمله:شکل ادارهء کشور،شیوهء ادارهء آموزش و پرورش،تشکیلات اداری،ساختار آموزشی،تربیت‏معلم، آموزش ضمن خدمت،مراکز برنامه‏ریزی درسی و آموزش مدیران، اشاره دارد.مقاله با ارائهء پیشنهادهای متعددی که می‏تواند برای‏ دست‏اندرکاران تعلیم و تربیت کشورمان مؤثر واقع گردد،پایان‏ می‏یابد.


آموزش و پرورش در هندوستان و وجوه تمایز آن با آموزش و پرورش ایران

نوشته:احمد صافی

معرفی مقاله

امروزه،مطالعهء سیر تحول سازمانهای تربیتی،مبانی،اصول، اهداف،ساختار اداری،آموزشی،برنامه‏های درسی،نوآوریهای‏ آموزشی،میزان تخصیص بودجه،روند رشد کمّی و کیفی آموزش و پرورش و بالاخره تدابیری که برای حلّ مشکلات تربیتی در کشورهای‏ مختلف جهان اتخاذ شده است برای مدیران رده‏های عالی،میانی و اجرایی،کارشناسان و مربیان فواید متعددی را دربر دارد.بویژه اگر این‏ مطالعه در مورد کشورهایی صورت گیرد که از لحاظ فرهنگی، جغرافیایی،موقعیت اجتماعی،اقتصادی و نوع مسائل آموزش و پرورش وجوه مشترک زیادی نیز با کشور ما داشته باشند.

بدین‏منظور،مقاله‏ای تحت عنوان آموزش و پرورش در هندوستان و وجوه ممیزهء آن با آموزش و پرورش ایران توسط آقای‏ احمد صافی،عضو هیأت تحریریهء فصلنامهء تعلیم و تربیت و از مدرّسان‏ دانشگاه تربیت‏معلم،نوشته شده و در اختیار فصلنامه قرار گرفته است.

نویسنده،پس از سفر به کشور هند و ملاقات با مقامات آموزش‏ و پرورش و بازدید از مدارس و دانشگاهها و مراکز برنامه‏ریزی‏ آموزشی این کشور و با توجه به منابع مربوط به نگارش این مقاله اقدام‏ نموده است.

در این مقاله ابتدا اوضاع جغرافیایی،اجتماعی و فرهنگی‏ هندوستان و روند رشد جمعیت،جایگاه آموزش و پرورش در قانون

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۰)


اساسی،اهداف و خط مشی کلی آموزش و پرورش،تشکیلات اداری‏ آموزش و پرورش در مرکز و ایالات متعدد،ساختار آموزشی و دوره‏های تحصیلی،برنامه‏ها و کتابهای درسی و…موردبحث و بررسی قرار گرفته است.آنگاه به وجوه تمایز آموزش و پرورش ایران‏ و هند در موارد مختلف از جمله:شکل ادارهء کشور،شیوهء ادارهء آموزش و پرورش،تشکیلات اداری،ساختار آموزشی،تربیت‏معلم، آموزش ضمن خدمت،مراکز برنامه‏ریزی درسی و آموزش مدیران، اشاره دارد.مقاله با ارائهء پیشنهادهای متعددی که می‏تواند برای‏ دست‏اندرکاران تعلیم و تربیت کشورمان مؤثر واقع گردد،پایان‏ می‏یابد.

این شیوهء مطالعه قبلا نیز در مورد آموزش و پرورش پاکستان‏ انجام گرفته که در فصلنامهء تعلیم و تربیت شماره ۳ و ۴ سال ۱۳۷۰ منتشر شده است.

در پایان ضمن تشکر از نویسندهء محترم،توفیق ایشان را در ادامهء همکاری با فصلنامهء تعلیم و تربیت از درگاه خداوند متعال مسئلت‏ داریم.

«فصلنامه»

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۱)


کلیاتی دربارهء اوضاع جغرافیایی،تاریخی،فرهنگی و سیاسی هند

کشور پهناور هند در جنوب آسیا،در کنار اقیانوس هند،خلیج بنگال،دریای عرب و در دامنهء کوههای هیمالیا و در همسایگی کشورهای چین و نپال در شمال،بوتان،بنگلادش و برمه در شمال شرقی،پاکستان در شمال و شمال غربی واقع شده است.

بلندترین کوه آن ۸۰۵۹۸ متر و طویل‏ترین رود آن ۲۴۹۵ کیلومتر است‏۱.

مساحت هند

هندوستان با ۰۹۰/۲۸۷/۳ کیلومتر مساحت،از نظر وسعت هفتمین کشور جهان‏ محسوب می‏شود.

آب‏وهوا

هند به‏علت وسعت زیاد،دارای آب‏وهوای مختلف و متنوعی است.بمبئی در اکثر ایام سال گرم و دهلی نو مرکز هند،تابستان گرم و زمستان خنکی دارد.

جمعیت هند

در سال ۱۹۶۱،جمعیت هند بالغ بر ۴۴۰ میلیون نفر بوده است.این رقم در سال‏ ۱۹۸۱ به حدود ۶۸۴ میلیون نفر رسیده است‏۲.و این رقم را تا سال ۱۹۹۱،حدود ۸۵۰ میلیون نفر ذکر می‏کنند۳.پیش‏بینی می‏شود که چنانچه روند رشد جمعیت هند بنابر آنچه‏ هست ادامه یابد،در سال ۲۰۳۰ کشور هند اولین کشور جهان از نظر میزان جمعیت خواهد بود.

ایالات متعدد هند از نظر جمعیت متفاوت می‏باشد.ایالت آندراپرادش که مرکز آن‏ حیدرآباد است بیش از جمعیت ایران،جمعیت دارد.هم‏اکنون طرحهایی برای آموزش افراد به‏منظور تنظیم خانواده و کنترل موالید اجرا می‏گردد

زبان و خط مردم هند

در هند چهارده زبان رسمی و بیش از هزار لهجه در ایالات مختلف وجود دارد که‏ مردم بدانها تکلم می‏کنند.زبانهای رایج در هند عبارتند از۴:

۱-اردو ۲-گجراتی ۳-بنگالی ۴-اروپا ۵-آسامی ۶-هندی ۷-پنجابی ۸-تامیل ۹- کشمیری ۱۰-تلگو ۱۱-کاماری ۱۲-مالایائیم ۱۳-مراتی ۱۴-زبان هندی.

به‏موجب قانون اساسی هند،زبان هندی زبان رسمی هند و خط”دوانگاری‏”خط رسمی می‏باشد۵زبان انگلیسی نیز زبان دیوانی کشور هند است و معمولا مکاتبات اداری و آموزش دانشگاهی با این زبان انجام می‏گیرد.

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۲)


مذاهب هند

از عناصر مهم زندگی مردم هند،مذهب است.هندوئیسم نزدیک به ۸۴ درصد، مسلمان حدود ۱۱ درصد و مسیحیت ۵/۲ درصد و سیکها حدود ۲ درصد از جمعیت هند را تشکیل می‏دهند۶.جماعت اندکی نیز زردتشتی،بودایی،یهودی و…هستند.

در هند عبادتگاههای متعددی وجود دارد و لذا هندوستان را می‏توان مهمترین کشور جهان از نظر تعداد و نوع مساجد و معابد به‏حساب آورد و مذهب را می‏توان از مهمترین‏ عناصر زندگی هندیها دانست.

واحدپول

واحد پول هند،روپیه است و هر دلار در بانک حدود ۲۶ روپیه می‏باشد۷.

نژاد مردم هند

نژاد مردم هند مخلوطی از نژادهای سفید،زرد و سیاه می‏باشند و تیرهء عمدهء هند و آریایی ۷۲%دراویدی ۲۵%و مغولی ۳%از جمعیت این کشور را تشکیل می‏دهند.

هند از اقوام گوناگون تشکیل شده و از نظر غذا،لباس،پوشاک و سایر آداب و رسوم،بین هندیها تفاوت زیادی وجود دارد.

شهرها و بنادر مهم هند

کشور هند از ۲۲ ایالت و ۹ سرزمین تشکیل شده است‏۸.و پرجمعیت‏ترین شهرها و بنادر آن عبارت است از:کلکته،بمبئی،مدرس،بنگلور،حیدرآباد،بهمن‏آباد،کانپور و پونامه.جمعیت بمبئی حدود ۱۳ میلیون نفر می‏باشد۹.

آموزش و پرورش در قانون اساسی هند

در مادهء ۴۵ قانون اساسی هند آمده است که:”دولت موظف است که آموزش و پرورش اجباری و مجانی را برای همهء کودکان تا رسید به سن ۱۴ سالگی فراهم کند”.در این مورد،دولت مرکزی به‏ویژه دولتهای منطقه‏ای،مسئولیت تعلیمات اجباری و مجانی را بر عهده دارند.

ایجاد هماهنگی در آموزش و پرورش ایالات سرزمینهای مختلف،برنامه‏ریزی در امور تحقیقات امور آموزشی فنی و حرفه‏ای و آموزش عالی،ازجمله فعالیتهای اساسی‏ سازمان مرکزی آموزش و پرورش می‏باشد.

اهداف کلی آموزش و پرورش هند۱۰

۱-تعمیم آموزش ابتدایی

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۳)


۲-مبارزه با بیسوادی

۳-گسترش علوم و فنون

۴-گسترش تربیت‏معلم و بازآموزی معلمان

۵-تشویق نوآوریهای آموزشی

۶-تأمین دموکراسی و وحدت ملی

۷-پاس داشتن میراث فرهنگی

سیاستهای اساسی

۱-برنامه‏های درسی،باید با نیازها و فعالیتهای اجتماعی،هماهنگی کامل داشته باشد.

۲-از تکنولوژی در آموزش و پرورش بهرهء بیشتری گرفته شود.

۳-آموزش غیررسمی برای دانش‏آموزان شاغل در بازار کار و یا محصلین مردود تأمین گردد.

۴-آموزشگاههای آزاد(به‏صورت باز و مکاتبه‏ای)جهت تنظیم و تکمیل اوقات‏ شخصی افراد برای مطالعه و یادگیری موردتوجه قرار گیرد.

۵-به کارهای گروهی در مدارس اهمیت زیادی داده شود.

۶-کار عملی جزء لا ینفک برنامه‏های درسی قرار گیرد.

۷-مواد کمک‏آموزشی تولیدشده در داخل کشور به خدمت گرفته شود.

۸-برنامه‏های علوم طبیعی و ریاضیات،در کنار علوم اجتماعی و کارهای عملی و تولیدی،جزء برنامه‏های درسی دورهء متوسطه بشمار آید.

۹-مباحث محیط زیست،ارزشهای اخلاقی،کنترل جمعیت،آموزش کامپیوتر در مدارس موردتوجه قرار گیرد.

ساختار اداری و تشکیلات آموزش و پرورش هند۱۱

در هندوستان وزیر”توسعه منابع انسانی‏”عضو کابینهء دولت فدرال است و مسئولیت‏ رهبری امور دستگاههای زیر را بر عهده دارد:

۱-امور آموزش و پرورش پیش‏دانشگاهی و دانشگاهی

۲-امور مربوط به فرهنگ(نظیر موزه‏ها،کتابخانه‏ها و امور هنری)

۳-امور مربوط به جوانان و تربیت‏بدنی

۴-امور مربوط به کودکان و حمایت از خانواده‏های بی‏سرپرست

علاوه بر وزارت‏”توسعه منابع انسانی‏”وزارت تکنولوژی و تحقیقات نیز وجود دارد که نقش عمده‏ای را در توسعهء تکنولوژی و انجام تحقیقات متنوع بر عهده دارد.

سازمان مرکزی آموزش و پرورش دولت فدرال وظایف متعددی دارد ازجمله:

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۴)


-برقراری هماهنگی در امور آموزش و پرورش کشور

-نظارت بر انستیتوها و سازمانهای وابسته نظیر مؤسسه تعلیم و تربیت و تحقیقات‏ تربیتی

-مؤسسه ملی مدیریت و برنامه‏ریزی آموزشی هند

-انجام امور مربوط به یونسکو

-برنامه‏ریزی در جهت آموزش سوادآموزان و بزرگسالان

-نظارت بر امور دانشگاههای کشور

هریک از ایالات یا حکومتهای محلی دارای یک وزیر آموزش و پرورش می‏باشند که عضو هیأت دولت محلی بوده و مسئولیت رهبری آموزش و پرورش ایالت را بر عهده‏ دارد.

سازمان اداری آموزش و پرورش هر ایالت به شرح زیر است‏۱۲:

-وزیر آموزش و پرورش

-قائم‏مقام وزیر

-معاون آموزش عمومی

-معاون آموزش فنی و آموزش عالی

زیرنظر معاون آموزشی،واحدهای متعددی نظیر آموزش پیش‏دبستانی،دبستانی، متوسطه،تربیت‏معلم و…فعالیت دارند.

از مهمترین خصایص نظام اداری آموزش و پرورش هند،تفویض اختیار بیشتر به هر ایالت است و لذا قوانین آموزش و پرورش را هم مجلس فدرال و هم مجلس ایالت وضع‏ می‏کنند و ادارات آموزش و پرورش موظف به اجرای آنها هستند.

هر وزیر،چه در دولت فدرال و یا در هر ایالت،دارای یک قائم‏مقام است که از تجربهء زیادی برخوردار است و ثبات بیشتری دارد.

گرچه برای برقراری هماهنگی و بالاتر بردن سطح آموزش در کشور،دولت فدرال نقش‏ مؤثری دارد،ولی نظام اداری آموزش و پرورش هند به‏لحاظ ماهیت نظام سیاسی و مفاد قانون اساسی،متمرکز نمی‏باشد.

ساختار آموزشی در هند۱۳

دوره‏های تحصیلی در هند شامل کودکستان،دبستان،بالاتر از دبستان،دبیرستان، بالاتر از دبیرستان و دانشگاه است.

شورای آموزش و پرورش هند در سال ۱۹۶۸ ساختار آموزشی هند را به شرح زیر تصویب کرد:

دورهء ابتدایی ۵ سال،دورهء بالاتر از ابتدایی ۳ سال،دورهء متوسطه ۲ سال،دورهء پیش‏دانشگاهی ۲ سال و دورهء دانشگاه ۳ سال(۳+۲+۱۰).

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۵)


در برخی از ایالات،نظام ۳+۳+۸ و ۳+۱+۱۰ هنوز مطرح است ولی تأکید دولت‏ مرکزی بر اجرای ساختار ۳+۲+۱۰ می‏باشد۱۴.

علاوه بر آموزش ابتدایی به‏صورت رسمی از ۶ سالگی تا ۱۴ سالگی،آموزش‏ غیررسمی نیز وجود دارد و به موازات مدارس متوسطه،مدارس باز یا مکاتبه‏ای و به‏ موازات دورهء پیش‏دانشگاهی یا بعد از متوسطه دوره‏های فنی و حرفه‏ای و تربیت‏معلم به‏ مدت ۲ سال تشکیل می‏گردد.

دورهء پلی‏تکنیک به‏مدت ۳ سال است که بعد از دورهء متوسطه آغاز می‏شود.همچنین‏ دوره‏های دانشگاهی در سطوح لیسانس،فوق لیسانس و دکتری نیز وجود دارد.ساختار پیوست،موقعیت دوره‏های مختلف تحصیلی را از نظر سنّ ورود به هر دوره،نوع دوره و مدت تحصیل در هر دوره را نشان می‏دهد.

دورهء پیش‏دبستانی

ضرورت توجه به دورهء پیش‏دبستانی،در سال ۱۹۴۴ مورد تأیید قرار گرفته و به‏ منظور آماده کردن کودکان برای تحصیل در دورهء ابتدایی،به توسعهء این دوره به تدریج‏ توجه شده است.

در سال ۱۹۲۰،در بمبئی چند کودکستان تأسیس گردید و در سال ۱۹۳۹،دکتر ماریا- منتسوری به هند مسافرت نمود و در تأسیس کودکستانها،تفکرات او مؤثر بوده است. هم‏اکنون کودکستانها توسط دولت محلی،مراکز مذهبی،سازمانها و یا افراد خصوصی‏ تأسیس و گسترش یافته‏اند.کودکستانهای تجربی نیز با استفاده از دیدگاههای فروبل و منتسوری موردتوجه قرار گرفته است.

طبق گزارش رسمی آموزش و پرورش هند،در سال ۹۰-۱۲۸۹،۱۲ درصد گروه سنّی‏ کودکستان(پوشش واقعی)در کودکستان هستند.شهریهء کودکستانها ماهانه ۵۰ تا ۲۵۰ روپیه‏ است.

دورهء آموزش عمومی(ابتدایی و بالاتر از ابتدایی)

این دوره در دو مرحلهء ابتدایی(۵ سال)و بالاتر از ابتدایی(۳ سال)انجام می‏شود و گروه ۱۴-۶ ساله را دربرمی‏گیرد.سن ورود به دبستان در بعضی از مناطق ۵ سال است.

به موجب مادهء ۴۵ قانون اساسی هند در سال ۱۹۴۷،دولت این کشور موظف بوده‏ است اجرای آموزش و پرورش عمومی،اجباری و مجانی را تا ۱۹۶۰ انجام دهد که هنوز توفیق حاصل نشده است.

طبق قانون اساسی،مسئولیت برنامه‏ریزی و اجرای آموزش عمومی در هند با حکومت مرکزی و حکومتهای محلی است.

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۶)


(به تصویر صفحه مراجعه شود) ساختار آموزشی در هند

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۷)


دورهء آموزش متوسطه

آموزش متوسطه شامل ۲ سال آخر از ده سال آموزش عمومی است.این مرحله برای‏ بسیاری از دانش‏آموزان هندی،مرحلهء نهایی است.درحالی‏که برای بسیاری دیگر،مرحلهء مقدماتی برای آموزش عالی در رشته‏های علمی و حرفه‏ای می‏باشد.

هدف از آموزش متوسطه از سالهای ۱۸۵۴ میلادی تا ۱۹۴۹″آماده کردن جوانان‏ برای دانشگاه بوده است.”هم‏اکنون اهداف اساسی دورهء متوسطه در هند عبارت است از:۱۵

۱-آماده کردن دانش‏آموزان دبیرستانی برای ورود به دانشگاهها و ادامه‏تحصیل در سطوح عالی

۲-آماده کردن دانش‏آموزان برای زندگی(اشتغال در بازار کار)

در خط مشی مصوب ۱۹۸۶،به دورهء متوسطه اهمیت زیادی داده شده و برای اصلاح‏ مؤثر برنامه‏های درسی و سیستم امتحانی و صلاحیتهای لازم برای دبیران این دوره‏ توصیه‏هایی ارائه گردیده است،ازجمله تدریس مواد زیر،به‏عنوان برنامه‏های درسی دورهء متوسطه مورد تأکید قرار گرفته است.

الف:آموزش سه زبان هـ:کار عملی

ب:ریاضیات و:آموزش هنر

ج:علوم ز:بهداشت و تربیت‏بدنی

د:علوم اجتماعی

در پایان دورهء متوسطه،امتحان نهایی،انجام می‏گیرد و گواهینامهء پایان دورهء متوسطه‏ داده می‏شود.تعداد ثبت‏نام‏کنندگان در این دوره از ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۶(۶۳%)افزایش یافته‏ است.

دورهء پیش‏دانشگاهی

مدت این دوره ۲ سال است و شامل رشته‏های تحصیلی متعددی،نظیر علوم تجربی، ادبیات،ریاضیات،هنر و…می‏باشد.کسانیکه دورهء پیش‏دانشگاهی را بگذرانند می‏توانند به‏ مراکز تربیت‏معلم و دانشگاههای مختلف وارد شوند.تعداد ثبت‏نام‏کنندگان در این دوره از ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۶(۸۷%)رشد یافته است و لذا واحدهای آموزشی این دوره گسترش پیدا کرده است.علاوه بر دورهء پیش‏دانشگاهی در رشته‏های نظری،دورهء پیش‏دانشگاهی فنی و حرفه‏ای نیز به مدت ۲ سال دایر می‏باشد که فارغ التحصیلان آن می‏توانند به مراکز تربیت- معلم و یا مؤسسات عالی فنی و حرفه‏ای راه یابند.

آموزشهای فنی و حرفه‏ای

توجه به فعالیتهای علمی و توسعهء آموزشهای فنی و حرفه‏ای،در خط مشهای‏ آموزشی،به‏ویژه در سال ۱۹۸۶،مورد تأکید قرار گرفته است.

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۸)


گاندی پیشوای فقید هند واضع آموزش پایه(اساسی)همواره بر توأم بودن آموزش و پرورش با کارهای تولیدی تأکید کرده است.

آموزش فنی و حرفه‏ای در هند،به صورتهای مختلف انجام می‏گیرد ازجمله:

۱-وجود درسی تحت عنوان آموزشهای مهارتی(کار عملی)در تمام دوره‏های‏ تحصیلی ابتدایی،بالاتر از ابتدایی و متوسطه.

۲-وجود دورهء آموزشی حرفه‏ای به مدت ۲ سال،بعد از دیپلم متوسطه و دورهء پلی‏تکنیک به مدت ۳ سال و مدارس حرفه‏ای با زمان مختلف و دوره‏های مهندسی به‏ مدت ۴ تا ۵ سال بعد از تحصیلات متوسطه

۳-تحصیل در مؤسسات آموزش فنی و حرفه‏ای در جوار کارخانجات با تضمین کار

۴-تحصیل در انستیتوهای تکنولوژی که با همکاری یونسکو دایر گردیده است.

آموزش غیررسمی در هند۱۶

طرح آموزش غیررسمی برای کودکان گروه سنی ۱۴-۹ ساله،به موازات آموزش‏ رسمی موردتوجه قرار گرفته است.برنامه‏های درسی،شرایط آموزشی،مقررات امتحانی‏ و…با نظام رسمی تفاوتهایی دارد و استفاده از نظام مکاتبه‏ای موردتوجه می‏باشد.

آموزش عالی در هند

هند از نظر تعداد دانشگاه و مدارس عالی،در ردیف کشورهای مهم جهان قرار دارد. در سال ۱۹۴۸،۱۹ دانشگاه،در سال ۱۹۶۲،۶۲ دانشگاه،در سال ۱۹۸۸،۱۴۲ دانشگاه و هم‏اکنون نزدیک به ۱۵۰ دانشگاه در هند فعالیت دارند.

تعداد کالجها در فاصلهء سالهای ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۸ از ۵۲۴۶ به ۶۵۹۷ کالج رسیده‏ است.تعداد دانشجویان از سال ۶۹-۱۹۶۸ تا ۸۸-۱۹۸۷ از ۰۰۰/۵۶۶/۱ نفر به‏ ۰۰۰/۸۱۴/۳ نفر رسیده است.

دانشگاه اسلامی علیگر،دهلی،اللّه‏آباد،بنارس،بمبئی،کلکته،عثمانیه،حیدرآباد و… از مهمترین دانشگاههای هند می‏باشند.در بمبئی برای زنان،دانشگاه ویژه‏ای تأسیس‏ گردیده است برای ورود به دانشگاه،کنکور سراسری وجود ندارد و هر دانشگاهی براساس‏ ضوابطی،به‏ویژه معدل برای داوطلب،دانشجو انتخاب می‏کند.دورهء تحصیل در سطح‏ لیسانس ۳ سال،فوق لیسانس ۲ سال پیش‏دکتری و دکتری بعد از تحصیلات متوسطه به‏ ترتیب حد اکثر ۶ و ۷ سال است.زبان آموزش در دانشگاههای هند،زبان انگلیسی می‏باشد. دانشگاههای هند از لحاظ امور قانونگذاری،تابع حکومت مرکزی و ایالات هستند ولی در اداره و برنامه‏ریزی،از رهبری شورای عالی دانشگاه،هیأت آموزشی و شورای اجرایی، استفاده می‏کنند.

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۸۹)


مؤسسه تعلیم و تربیت و تحقیقات تربیتی

این مرکز که زیرنظر وزیر توسعه منابع انسانی هند قرار دارد،یکی از مهمترین و مجهزترین مراکز برنامه‏ریزی آموزشی و پژوهشی دولت مرکزی است که در هر ایالت نیز سازمانی با همین نام و به‏صورت محدودتر فعالیت دارد.سابقهء تأسیس این مرکز به ۳۰ سال‏ پیش می‏رسد.

این مرکز مسئولیت برنامه‏ریزی درسی،تألیف کتابهای درسی،انجام پژوهشهای‏ آموزشی و پرورشی از دورهء پیش‏دبستانی تا دانشگاه را بر عهده دارد.برنامه‏ریزی درسی‏ کلیهء مراکز تربیت‏معلم نیز در این مرکز انجام می‏گیرد.

شورایی به‏نام شورای ملی تحقیقات آموزشی و پرورشی در این مرکز پیش‏بینی شده‏ است که ۶۰ نفر عضو دارد و رئیس آن وزیر”توسعه منابع انسانی‏”هند می‏باشد.وزرای‏ آموزش و پرورش هر ایالت،استادان و صاحبنظران تعلیم و تربیت نیز عضو این شورا می‏باشند.این شورا سالی یکبار تشکیل می‏گردد و سیاست و خط مشی کلی مرکز را تعیین و تصویب می‏کند۱۷.

این مرکز در ۴۸۰ منطقه آموزشی شعبه دارد و در سال ۹۱-۱۹۹۰،۰۰۰/۴ نفر در آن فعالیت داشته‏اند که ۹۰۰ نفر آنها استاد و صاحبنظر در زمینه‏های تعلیم و تربیت، روانشناسی،تکنولوژی آموزشی،علوم تجربی،ریاضی،علوم انسانی،هنر،ورزش و… بوده‏اند.

برای دروس مختلف تمام دوره‏های تحصیلی،دپارتمانها و شوراهای خاصی نیز وجود دارد.

این موسسه دارای بخشهای متعددی نظیر بخش تکنولوژی آموزشی،بخش تحقیقات‏ آموزشی و بخش آموزش مدرسان(معلم معلمان)و…می‏باشد.همچنین در این مؤسسه، مواد درسی،ساعات دروس هفتگی،حد اقل محتوای لازم برای تمام دروس دوره‏های‏ مختلف تحصیلی تهیه و به ایالات متعدد هند فرستاده می‏شود.

هر ایالت در آموزش دروس مختلف در مدارس،باید حد اقل را رعایت نماید. علاوه بر امور مربوط به برنامه‏ریزی درسی،تألیف و چاپ کتابهای درسی و راهنمای‏ تدریس در سطح ملی نیز توسط این مؤسسه انجام می‏گیرد.

تهیهء آزمونهای مختلف و سیاست‏گذاری درمورد امتحانات،به‏ویژه امتحانات نهایی‏ در پایان دورهء متوسطه و دورهء پیش‏دانشگاهی نیز از وظایف عمدهء این مؤسسه می‏باشد.

به‏منظور اجرای طرحها و برنامه‏های آموزشی و درسی و ارائهء نوآوریهای آموزشی، مدارس دولتی نمونه(استاندارد)زیرنظر این مؤسسه دایر گردیده است،آنچه در این‏ مؤسسه حائز اهمیت است،انجام انواع فعالیتهای مرتبط باهم،نظیر تحقیقات تربیتی، آموزش مدرسان،برنامه‏ریزی درسی،تألیف کتابهای درسی،امتحان و ارزشیابی و طراحی‏ مربوط به مدارس استاندارد در یک سازمان و زیرنظر یک مدیریت است.

تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) » شماره ۳۱ (صفحه ۹۰)


برنامه‏های درسی در مدارس هند۱۸

یکی از جنبه‏های مهم آموزش و پرورش در هند،تلاش پی‏گیر در جهت استقرار یک نظام ملی آموزش و پرورش بوده است.و لذا در سال ۱۹۸۶ براساس خط مشی ملی‏ آموزش و پرورش و ساختار مشترک آموزشی(۳+۲+۱۰)،برای برنامه‏های درسی و حد اقل سطح یادگیری در هر دورهء تحصیلی،یک چارچوب ملی مورد تصویب قرار گرفته‏ است.

ویژگیهای برنامه‏ریزی درسی این نظام عبارت است از:

-تأمین فرصتهای آموزشی یکسان برای دست‏یابی به هدف آموزش پایه همگانی و نیز فراهم کردن شرایط برای کسب موفقیت آموزشی.

-محقق کردن یک چارچوب ملی برنامه‏های درسی،مرکب از یک هستهء مشترک‏ همراه با سایر اجزای قابل انعطاف.

-ارتباط با دنیای کار

-بالا بردن سطح آگاهیها و مهارتهای دانش‏آموزان از طریق دروس نظری و عملی

-ایجاد یک نظام پشتیبانی فنی برای پیشرفت مستمر کیفیت آموزش و پرورش

1 2برگهٔ بعدی

Mahmoud Hosseini

من یک معلم هستم. سال ۱۳۸۸ بازنشسته شد‌ه‌ام. با توجه به علاقه فراوان درزمینه فعالیتهای آموزشی و فرهنگی واستفاده از تجربه های دیگران و نیز انتقال تجربه‌های شخصی خودپیرامون اینگونه مسایل درمهر ماه ۱۳۸۸ وبلاگ بانک مقالات آموزشی وفرهنگی را به آدرس www.mh1342.blogfa.com   راه‌اندازی نمودم. خوشبختانه وبلاگ با استقبال خوبی مواجه شد و درهمین راستا به صورت مستقل سایت خود را نیز با آدرس http://www.eduarticle.me فعال نمودم. اکنون سایت با امکانات بیشتر و طراحی زیباتر دردسترس مراجعه کنندگان قرار گرفته است. قابل ذکر است کلیه مطالب و مقالات ارایه شده در این سایت الزاما مورد تایید نمی‌باشدو تمام مسؤولیت آن به عهده نویسندگان آنها است.استفاده ازیادداشتها و مقالات شخصی و اختصاصی سایت با ذکرمنبع بلامانع است.مطالبی که در صفحه نخست مشاهده می‌کنید مطالبی است که روزانه به سایت اضافه می گردد برای دیدن مطالب مورد نظر به فهرست اصلی ،کلید واژه‌های پایین مطلبها و موتور جستجو سایت مراجعه بفرمایید.مراجعه کنندگان عزیز در صورت تمایل می توانند مقالات و نوشته های خود را ارسال تا با کمال افتخار به نام خودشان ثبت گردد. ممکن است نام نویسندگان و منابع  بعضی از مقاله ها سهوا از قلم افتاده باشد که قبلا عذر خواهی می‌نمایم .در ضمن باید ازهمراهی همکار فرهنگی خانم وحیده وحدتی کمال تشکر را داشته باشم.        منتظرنظرات وپیشنهادهای سازنده شما هستم. 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا