روشهای تدریس و مدیریت کلاس

نکته های کاربردی برای آموزش اثربخش و مدیریت مطلوب کلاس درس۴

علیم‏ و تربیت‏ دستنامه‏ای برای معلمان-۴ امنیت و راحتی فراگیرندگان‏ نکته‏های کاربردی برای آموزش اثربخش و مدیریت مطلوب کلاس درس

نوشته‏ی:نیک پاکارد/فیل ریس‏ ترجمه‏ی:رکسانا شهرام/مرتضی مجدفر

۸.انجام راحت وظایف در حیاط مدرسه،اتوبوس،زنگ‏ تفریح

وقتی برای اولین بار دریابید که از شما انتظار می‏رود چنین وظایفی را انجام دهید،ممکن است با تعجب فریاد بزنید:«آه نه،منظورتان این نیست‏ که همه‏ی این کارها را به خوبی انجام دهم»؟با کمال تأسف باید بدانید که‏ شغل معلمی فقط منحصر به امر آموزش نیست.ما نیاز داریم،در اوقاتی که‏ تدریس نمی‏کنیم نیز،کلاس‏مان به خوبی پیش برود.شاید این پیشنهادها به شما کمک کند با آرامش از عهده‏ی این کار برآیید:

سوت به دست بگیرید.از این‏که این عمل کمی قدیمی است، نگران نباشید.این وسیله می‏تواند به شما کمک کند که در محل‏های شلوغ، توجه دانش‏آموزان را به خود معطوف سازید؛البته تا زمانی‏که از آن وسیله، زیاده از حد استفاده نکنید.

اطمینان یابید که از قوانین اطلاع دارید.از آن‏چه که مجاز به انجام آن‏ها بوده و با ارتکاب آن‏ها،غیر مجاز است،کسب اطلاع نمایید. سعی کنید از یکی از هم‏کارانتان که این کار را تجربه کرده است،به طور خلاصه در این زمینه،اطلاعاتی کسب کنید.افرادی که می‏توانند رشته‏ی‏ کار را به شما نشان دهند.

در معرض دید قرار گیرید و کاری کنید که دانش‏آموزان‏ صدای شما را بشنوند.شاید لازم باشد که حتی با هماهنگی مدیر مدرسه به دستشویی‏ها وارد شده و یا پشت سر دوچرخه‏ی دانش‏آموزان‏ قرار گیرید و حضورتان را با صدای بلند اعلام کنید.با انجام این کارها، احتمال کمی وجود خواهد داشت که با اتفاقات شگفت‏آوری برخورد کنید که ناخوشایند باشند.

روزهایی که هوا سرد است،لباس گرم پوشیده‏ و برای بارندگی احتمالی‏ مجهز باشید؛اگر شما لباس‏ مناسب نپوشیده باشید،انجام‏ چنین وظایفی با سختی بیش‏تری‏ توأم خواهد شد؛اگر بتوانید نوشیدنی داغ نیز همراه خود داشته باشید،بسیار بهتر است.

سعی کنید با یکی از هم‏کارانتان به طور مشترک،این‏ امور را انجام دهید؛اگر انجام این وظایف برای شما تبدیل به کار سخت و طاقت‏فرسایی شد،می‏توانید با مشارکت یکی از هم‏کارانتان،آن‏ها را انجام دهید؛به نحوی که برای مدت کوتاهی،کار یک‏دیگر را نوبتی‏ انجام داده تا به نوعی در فواصل کار،برای خودتان زنگ تفریح ایجاد کنید. انجام کار در حیاط،به مدت بیست‏دقیقه به طور یک‏سره،بسیار طولانی‏تر از انجام آن به صورت اشتراکی در دو زمان ده دقیقه‏ای به نظر می‏رسد؛در صورت امکان،قبل از این‏که نوبت شما فرارسد،کار هم‏کارتان را به نحوی‏ دنبال کنید تا این‏که قبل از مبادرت به ادامه‏ی کار توسط شما،بدانید از شما چه انتظاری دارد.

زمینه را برای انجام کار،آماده سازید؛اگر می‏دانید که‏ بلافاصله بعد از انجام کار،باید آموزش دهید،سعی کنید.از قبل کاملا آمادگی داشته باشید.این امر می‏تواند به شما اطمینان ببخشد که در شروع‏ تدریس مطالب دنبال آن،دست‏پاچه نخواهید شد.به دانش‏آموزان کاری‏ محول نمایید تا زمانی که شما نفس تازه می‏کنید،آن‏ها را به خود مشغول‏ سازد.

از قبل طرح‏هایی برای استفاده‏ی احتمالی از آن‏ها آماده‏ داشته‏باشید تا اگر اشکالی در کار پیش آمد،آن‏ها را به کار برید.بررسی کنید،در صورت انجام کدام‏یک از اعمال مدرسه،احتمال‏ وقوع حادثه کم‏تر است.هنگام کار با دانش‏آموزان کوچک‏تر،ممکن است‏ خالی از فایده نباشد که موادی از قبیل خمیر یا پاک‏کننده‏های مخصوص‏ (به تصویر صفحه مراجعه شود)

رشد معلم » شماره ۲۱۳ (صفحه ۷)


ضد عفونی به صورت آماده و در دسترس به همراه داشته‏باشیم.

بسیار بادقت بنگرید!امکان ندارد شما بتوانید با چشم‏هایتان‏ همه‏جا را ببینید؛اما با مختصری توجه می‏توانید قبل از بروز خطر،از وقوع‏ آن جلوگیری کنید.لازمه‏ی کسب آرامش،هوشیاری ایت.

اگر در منازعات موفق شدید حریف را شکست دهید، با دقت به نقش مداخلات خود در این زمینه،توجه کنید. موقعی که مشاهده نمودید سلامتی یک دانش‏آموز یا یکی از هم‏کاران در معرض تهدید قرار گرفته است،می‏توانید استفاده از نیروهایشان،حتی در حد معقول،را قدغن سازید؛اما به آسانی نمی‏توان چه‏گونگی این شرایط را توضیح داد.تحت هیچ‏شرایطی،حتی یک دانش‏آموز را،نباید تنبیه کرد.

از چنین وظایفی به عنوان موقعیت‏هایی استفاده کنید که به واسطه‏ی آن‏ها بتوانید با دانش‏آموزان،روابط خوبی‏ خارج از کلاس درس بنا کنید.به هرحال مراقب باشید تا دیگران‏ تصور نکنند احتمالا شما دانش‏آموزانی را به عنوان افراد نزدیک به خود برگزیده‏اید یا توجه مفرط و استثنایی به تعدادی خاص مبذول می‏کنید.

۹.ایجاد اطمینان در دانش‏آموزان در مورد عدم وجود تبعیض در آموزش شما؛پیشنهادهای ارائه شده در این بخش‏ تمریناتی هستند برای به‏کارگیری شیوه‏ای بر علیه ستم در تمامی حوزه‏ها،از جمله در مسابقات،جنس افراد،تمایلات جنسی،سن و ناتوانی.در مدرسه‏ها به‏وضوح لزوم مواجهه با تبعیض بیش از پیش وجود دارد و هرچه این کار زودتر انجام شود،بهتر است.این پیشنهادها به شما کمک می‏کنند تا با همه‏ی دانش‏آموزان(و همکاران)به مساوات رفتار کنید و آن‏ها را نیز تقویت‏ می‏کند که برای برابری،ارزش قائل شوند:

مراقب باشید که با همه‏ی دانش‏آموزان به یک‏ شکل رفتار کنید.کنترل کنید زمان تدریس به دانش‏آموزان،فارغ از پیش‏زمینه‏های آن‏ها،وقتی از آن‏ها سؤال می‏پرسید یا آن‏ها نظراتشان را بیان می‏کنند،تبعیض قائل نمی‏شوید.

کار تیمی را طوری تنظیم کنید که افراد با تیپ‏ها و ویژگی‏های گوناگون در گروه‏ها باشند.در سنین خاصی،این‏ تمایل طبیعی دانش‏آموزان است که در گروه‏هایی قرار گیرند که افراد آن، همگن خود باشند و شاید شما مجبور شوید که در این امر دخالت کرده و ترتیب طبیعی نشستن آن‏ها را تغییر دهید وقتی گروه تشکیل می‏دهید، دانش‏آموزان را از روی لیست اسامی،با توجه به نمره و وضعیت تحصیلی‏ آن‏ها انتخاب نکنید و از یک مشخصه دیگر،از قبیل تاریخ تولد یا رنگ مو نیز به طور تصادفی استفاده کنید.

نام همه‏ی دانش‏آموزان را بر زبان بیاورید.تلاش کنید تا بتوانید نام همه‏ی دانش‏آموزان را،حتی اسامی که برای شما ناآشنا هستند، بدون لکنت و یا تردید تلفظ کنید به آن‏ها اجازه دهید که به شما بگویند آیا نامشان را درست تلفظ کرده‏اید یا نه؟

از تبعیض در ارائه‏ی نقشی معین به افراد خاص، خودداری کنید.در طرح‏ریزی تمرینات کلاسی،کارهای تحقیقی و یا در نوشتن سناریوهای نمایشی،احراز اطمینان نمائید که ایفای نقش‏ها را بر حسب نژاد،جنسیت،سن و یا عدم توانایی همواره به اشخاص مشخصی ارائه ندهید.همچنین در جابه‏جایی اسباب و وسایل،کشیدن جعبه‏ها، بازکردن پیچ‏ها و درب بطری‏ها،فقط از بچه‏های قوی کمک نخواهید و یا دانش‏آموزان خاصی را وادار نکنید که فقط کار مرتب و یا تمیز کردن‏ نیمکت‏ها را انجام دهند.

به همکارانتان کمک کنید که از تبعیض خودداری کنند. هرگاه مشاهده کردید که همکارانتان اصول برابری را نقض کرده و در کارشان چنین حالاتی را به وجود می‏آورند،نسبت به آن‏ها حساس باشید. اگر تعدادی از همکارانتان را،هنگام بروز چنین رفتاری،از انجام این کار منع می‏کنید،انتظار نداشته باشید که کار به سهولت انجام شود ولی به این‏ روش خود ادامه دهید تا برای آن‏ها موقعیت جدیدی فراهم کنید تا به آن‏ها یادآوری شود که این موضوع امر مهمی است.

مراقب شوخ‏طبعی خود باشید.کار بسیار ساده‏ای است‏ که در کلاس سعی کنید تا چیزی گفته شود که باعث سرگرمی و مزاح‏ دانش‏آموزان شود،ولی وقتی واقعا به بهای دلخوری یکی از آن‏ها باشد، انجام این کار خطرناک است.لطیفه،داستان و یا ضرب المثل‏هایی را به کار نبرید که توهین به گروهی از دانش‏آموزان تلقی شوند.

توجه دانش‏آموزان را به موضوعات برابری جلب کنید. دانش‏آموزان را تشویق کنید که در مقابل رفتارهای تبعیض‏آمیز،به طور معقول روبرو شوند و به آن‏ها کمک کنید تا جهت رویارویی با مشکلات، راه‏حل‏های عملی و ماندنی را به کار برند که دربرگیرنده‏ی تساوی موقعیت‏ باشد.

مراقب دانش‏آموزانی باشید که شاید تبعیض بر آن‏ها تأثیر گذاشته باشد.عکس العمل همه‏ی دانش‏آموزان را در قبال خود دریافت کنید تا اگر در هرزمینه‏ای آن‏ها چنین احساس نکرده‏اند که با آن‏ها تبعیض‏آمیز رفتار شده است،بتوانید این حالت را در وجودشان کشف کنید.

در روش کارتان با رفتار خود برابری بین دانش‏آموزان‏ را نشان دهید.سعی کنید هرگاه موقعیتی پیش آمد،با همکارانتان از نژادهای مختلف،با داشتن جنسیت،سن و توانایی‏های متفاوت،همکاری و تشریک مساعی نمایید و در انجام این کار داوطلب باشید.

به دانش‏آموزان اجازه ندهید که با تبعیض راحت‏ برخورد کنند.اگر هردانش‏آموزی در گفتار یا نوشتار خود رفتار نامناسبی‏ حاکی از تبعیض را به معرض نمایش گذاشت،از آن‏ها انتقاد کرده و کمک‏ کنید رفتاری را پیش گیرند که به آن‏ها توانایی دهد تا ارزش‏های موجود در برابری را نمایش دهند.

سعی کنید واکنش‏های دانش‏آموزان را با جنسیت‏های‏ متفاوت به خاطر بسپارید.از آن جایی که دانش‏آموزان مدرسه‏های‏ پسرانه اغلب ضعیف‏تر از دانش‏آموزان مدرسه‏های دخترانه در انجام‏ دروس خود ظاهر می‏شوند،لذا اغلب مواقع معلمان و به طور کلی نظام‏ آموزش و پرورش به خاطر ایجاد تبعیض در دانش‏آموزان به خاطر جنسیت‏ آن‏ها،مورد اتهام قرار می‏گیرند.توجه به این نکته که پسرها چگونه در قبال‏ تکالیف و فعالیت‏های متفاوت واکنش نشان می‏دهند ممکن است به شما کمک کند تا فعالیت‏ها و کارهایی را برای آن‏ها طرح‏ریزی کرده و به کار ببرید که باعث شوند این تعادل اصلاح شود.

Mahmoud Hosseini

من یک معلم هستم. سال ۱۳۸۸ بازنشسته شد‌ه‌ام. با توجه به علاقه فراوان درزمینه فعالیتهای آموزشی و فرهنگی واستفاده از تجربه های دیگران و نیز انتقال تجربه‌های شخصی خودپیرامون اینگونه مسایل درمهر ماه ۱۳۸۸ وبلاگ بانک مقالات آموزشی وفرهنگی را به آدرس www.mh1342.blogfa.com   راه‌اندازی نمودم. خوشبختانه وبلاگ با استقبال خوبی مواجه شد و درهمین راستا به صورت مستقل سایت خود را نیز با آدرس http://www.eduarticle.me فعال نمودم. اکنون سایت با امکانات بیشتر و طراحی زیباتر دردسترس مراجعه کنندگان قرار گرفته است. قابل ذکر است کلیه مطالب و مقالات ارایه شده در این سایت الزاما مورد تایید نمی‌باشدو تمام مسؤولیت آن به عهده نویسندگان آنها است.استفاده ازیادداشتها و مقالات شخصی و اختصاصی سایت با ذکرمنبع بلامانع است.مطالبی که در صفحه نخست مشاهده می‌کنید مطالبی است که روزانه به سایت اضافه می گردد برای دیدن مطالب مورد نظر به فهرست اصلی ،کلید واژه‌های پایین مطلبها و موتور جستجو سایت مراجعه بفرمایید.مراجعه کنندگان عزیز در صورت تمایل می توانند مقالات و نوشته های خود را ارسال تا با کمال افتخار به نام خودشان ثبت گردد. ممکن است نام نویسندگان و منابع  بعضی از مقاله ها سهوا از قلم افتاده باشد که قبلا عذر خواهی می‌نمایم .در ضمن باید ازهمراهی همکار فرهنگی خانم وحیده وحدتی کمال تشکر را داشته باشم.        منتظرنظرات وپیشنهادهای سازنده شما هستم. 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا