پرورش شخصیتی و اخلاقی (۲)

پرورش شخصیتی و اخلاقی (۲)

نوشتهء دبلیو.هوئیت‌ /ترجمهء شورای گزینش و ترجمه متون‌ دفتر‌ انتشارات‌ کمک‌ آموزشی/

تمام چارچوب‌های تـأثیرگذار بـر توسعه اخـلاقی و شخصیتی اختیاری‌ است؛مگر این که برپایه‌ای فلسفی‌ استوار شده باشد.از آنجا‌ که هیچ‌یک از نگرش‌های جاری بر تـعلیم و تربیت‌ اخلاقی با تمام فلسفه‌ها و نظریه‌های‌ فرا‌ اخلاقی مطابقت ندارد،مسؤولان‌ تربیتی باید‌ ابتدا‌ در مورد اینها تـصمیم‌گیری‌ کنند و سپس به تشکیل بـرنامه درسـی دست‌ بزنند.متأسفانه،تعدادی از مطالعاتی که‌ هارتشورن و همکاران او انجام داده‌اند نشان داده است که فنون خاصی از آموزش شخصیتی،همچون بحث‌های‌ درون کلاس یا تمرین فعالیت‌های‌ یاوری‌ و کمک به دیگران،هیچ ارتباط مهم یا ارزنده‌ای با الگوهای رفتار و خلق‌وخوی‌ اخلاقی بعدی دانش‌آموز نـدارد.با وجود این،بازبینی تحقیقاتی که وین انجام‌ داده،چنین نشان می‌دهد که کیفیت‌ ارتباط میان هیأت علمی(و بین هیأت‌ عملی و بزرگسالان‌ ذی‌ نفوذ)عامل اصلی‌ توسعه شخصیت دانش‌آموز است و هماهنگی بین بزرگسالان و فضای به‌ وجود آمده از آن،اهمیت حیاتی دارد. طبق نـظر ویـن،مدارسی که به شکل‌ موثری توسعه شخصیتی دانش‌آموزان را یاری می‌بخشند،مدارسی هستند که:

۱.بزرگسالان بر آنها‌ مدیریت‌ می‌کنند‌ و نفوذ خود را بر کادر علمی و دانش‌آموزان،به شکل محکم و حساس‌ و به شیوه‌ای خلاق اعمال می‌دارند و در مورد توسعه علمی و شـخصیتی دانـش‌آموز احساس تعهد می‌کنند.

۲.هیأت علمی آنها را‌ افرادی‌ تشکیل

می‌دهند که از دانش‌آموزان و از همدیگر توقعات جدی دارند.

۳.ساختار آنها به شکلی پی‌ریزی‌ شده است که دانش‌آموزان،با مجموعه‌ گوناگونی از فرصت‌ها احاطه می‌شوند و هر فرصت باعث می‌شود که آنان،خلق‌ و خوی یاوری‌ و کمک‌ را در خـود بـه منصه‌ ظهور‌ رسانند.

۴.مدیریت بر‌ آنها به نحوی است که‌ دانش‌آموزان را،هم به شکل فردی و هم‌ به صورت گروهی،با موارد متعددی از شناخت خلق‌وخوی پسندیده و رفتار خوب،آشنا می‌کنند.

۵.سمت‌گیری آنها‌ به‌ ایجاد نظام‌هایی از نمادها،شعارها،مراسم و سرودهایی است که هویت جـمعی‌ دانش‌آموز‌ را‌ تـحقق بخشند.

۶.از طـریق معیارهای انضباطی‌ واضح و به شکلی گـسترده،که بـه شـدت‌ اعمال می‌شد و ضامن اجرایی قوی دارد، و در مورد‌ ایجاد‌ انضباط‌ دانش‌آموزی‌ متعهد است،حمایت می‌گردد.

۷.در مورد آموزش علمی و وظیفه‌ درسی دانش‌آموزان متعهدند‌ و بر شادابی‌ علمی مناسب تأکید دارند.

۸.به افزایش عـلایق جـمعی‌ دانش‌آموزان بـه کلاس‌ها،باشگاه‌ها، گروه‌های ورزشی و دیگر زیر مجموعه‌های مدرسه حساسیت نشان‌ می‌دهد.

۹.با ارزش‌های‌ جـامعه‌ بـیرونی‌ بزرگسالان احساس همدردی می‌کنند و این‌جامعه را حمایت‌گر و نگران‌ مشکلات جوانان می‌دانند.

۱۰.همواره می‌توانند‌ برای بهبود برنامه‌ها،هزینه بیشتری صرف کنند؛ولی‌ به‌ندرت نبود پول را بهانه‌ای برای‌ کاستی‌های جدی برنامه در نظر می‌گیرند.

۱۱.در مـورد کـمک‌ در‌ امـر‌ ثبت‌نام، مشاوره و حمایت از والدین و دیگر بزرگسالان،روی گشاده دارند و با وجود مقاومت‌ والدین‌ کـم‌ اطلاع،تغییرات‌ سازنده مهمی پیشنهاد می‌کنند.

۱۲.تعریف«شخصیت خوب»با تعابیری نسبتا سنتی و قابل دسترس تمایل‌ دارند.

سه برنامه نمونه‌۳۵

پروژه رشد‌ شخصیتی(پرورش) ‌ :(CDP)‌ این پروژه برای کمک به معلمان‌ و والدین در مـورد تـعمیق رفـتارها و دیدگاه‌های«اجتماع‌طلبانه»با برنامه‌ای‌ متشکل از‌ سه‌ مطلب اصلی طراحی شده‌ است.

۱.بزرگسالان نقش مهم و فعالی در شکل‌دهی رشـد شـخصیت(پرورش) کودکان ایفا می‌کنند.

۲.شخصیت براساس‌ تفکر‌ و تجربیات کودکانه،از درون رشد می‌کند.

۳.در صورت وجود محیط خانوادگی مناسب،کودکان یاد می‌گیرند که هم به خود‌ و هـم بـه دیـگران بیندیشند.

این سه مورد برای تأثیر بر سه نظام‌ متفاوت تأثیری،شناخت‌گرا و رفتاری‌ طراحی‌ شده‌ است کـه بـه هـم وابسته‌اند.

این پروژه،توسعه ارزش‌های‌ اجتماع‌گرایانه‌ای شامل(عدالت،رعایت‌ حقوق دیگران،کمک‌رسانی و مسؤولیت‌پذیری)و مهارت‌های اجتماعی‌ مورد نیاز و تعهد‌ به‌ ارزش‌های‌ اجتماع‌گرایانه را آموزش می‌دهد و بـر ایـن‌ اساس اسـتوار است که کودکان باید‌ هم‌ عرف‌ و مهارت‌های خاص و هم خود اخلاق انباشته در فرهنگ را فرا گیرند.

برای پرورش سوگیری اجـتماع‌گرایانه‌ کودکان،پنج نـوع‌ تجربه‌ اهمیت‌ بسزایی‌ دارد:

۱.روابط حمایت‌آمیز کودک و بزرگسال:کودکان تمایل دارند از بزرگسالانی که با آنان رابطه مـثبتی‌ دارنـد، تقلید‌ کنند.

۲.قرار گـرفتن در معرض ارزش‌های‌ اجتماعی:نه فقط سنن و عرف‌ اجتماعی،بلکه خرد اخلاقی انباشته در جامعه را نیز در‌ معرض‌ الگوهای‌ جامعه مدار قـرار دهـید و دلایل اعمال‌ اخلاقی را برای کودکان تشریح کنید.

۳.فرصت و مجال برای تعامل متقابل‌ همسن و سالان و اعمال‌ جامعه‌مدار:به‌ کودکان‌ کـمک کـنید حـس مهار خویشتن را در خود‌ پرورش‌ دهند و درک اجتماعی و اخلاقی و رعایت حقوق دیگران را در خود بالا ببرند.

۴.تفکر و مباحثه در مورد مسائل‌ اخلاقی کـار:توسعه‌گران‌ سـاخت‌گر نشان‌ داده‌اند که‌ کودکان‌ تلاش‌ می‌کنند نظام‌های اخلاقی روشن و منظمی در خود‌ پرورش‌ دهند و آنـان،این امـر را از طـریق فراهم آوردن فرصت مباحثه و تفکر در‌ مورد‌ موقعیت‌های اخلاقی پدید می‌آورند.با نزدیک شدن کودکان‌ به دوره‌ نوجوانی،اعتماد آنان بـه‌ اقـتدار‌ بـزرگسالان‌ ضعیف می‌شود و به دنبال‌ استقلال‌ می‌گردند.در‌ این مرحله،به‌دلایلی، برای اعمال اخلاقی نیاز دارند بزرگسالان‌ را از خـود بدانند.

۵.تجربیاتی کـه درک دیگران‌ را‌ ارتقا بخشد(توانایی درک دیدگاه دیگران): نظریه‌پردازان شناخت‌گرا،این‌ موضوع‌ را جزء‌ لاینفک اعمال جامعه‌مدارانه‌ تلقی‌ می‌کنند.

برنامه CDP به منزله یکی‌ از «برنامه‌های‌ تعلیم و تـربیت مـؤثر»طراحی‌ شده است.نتایج این برنامه نشان می‌دهد که دانش‌آموزان همکار،در امر ثبت‌نام‌ مفیدترند و به‌ تناوب بـیشتری عـلاقه، نگرانی،حمایت و تشویق نسبت‌ به‌ یکدیگر‌ را نشان‌ می‌دهند.این‌ دانش‌آموزان‌ هنگام‌ حـل مـشکلات از خـود مهارت‌ها‌ و راهکارهای اجتماعی و شناختی بهتری نشان دادند و بـه ارزشـ‌های‌ دموکراتیک خاصی پای‌بندتر بودند. کودکان این برنامه،با‌ احتمال‌ بیشتری‌ مسؤولیت ابراز عقیده را پذیرفتند(موضع‌ خود را‌ بیان‌ کردند).آنها‌ عـقاید‌ خـود‌ را

رشد معلم » شماره ۱۶۶ (صفحه ۲۰)
درباره مشارکت برابر،بیشتر‌ بیان‌ داشتند و بـر ایـن باور بـودند کـه تـمام اعضای گروه‌ حق دارند در تصمیمات و فعالیت‌های‌ گروه شـرکت جویند.

به‌طور خـلاصه،معلمان‌ برنامه‌ CDP به کودکان آموزش می‌دادند که چگونه‌ در کلاس‌ درس،عادل،یاور‌ و مسؤول‌ باشند.به‌ علاوه،آنان‌ فـرصت تـفکر و بحث در مورد معنا و اهمیت ارزش‌های‌ جامعه‌مدار اسـاسی و عمل به این ارزشـ‌ها را در کـلاس درس و کل مدرسه و جامعه‌ فراهم می‌آوردند.برنامه CDP نـشان داد کـه‌ ترکیب آموزش،عمل و تفکر راهی‌ مؤثر برای یادگیری کودکان است.

مدرسه هاید۳۶۱۰

مدرسه هاید دبیرستانی خصوصی و شبانه‌روزی است کـه در تـلاش است نه‌ تنها مدرسه بلکه کـل جـامعه تـربیتی کودکان‌ را متحول سـازد ایـن مدرسه‌ اهداف‌ زیر را دنـبال می‌کند:

۱.ایجاد انـگیزه در دانش‌آموزان برای‌ رسیدن اهداف متعالی‌تر در زندگی؛

۲.قدرت بخشیدن به والدین در مقام‌ معلمان اولیه؛

۳.بالا بردن سطح مهارت معلمان تا حرفه‌گرایی جـدیدی کـه بتوانند در آن، رهبری کلی فرآیند‌ رشد‌ و نـمو را بـه عهده‌ گیرند.

این برنامه را هـیأت عـلمی مـدرسه گالد و هاید،طی ۲۵ سال گـسترش داده است‌ و با این باور اساس فعالیت می‌کند‌ که‌ هر کودک به نیروی بالقوه‌ای برای‌ برتری‌جویی،که‌ سرنوشت‌ و هـدف او را در زنـدگی رقم می‌زند،مسلح شده است. این برنامه تـعلیم و تـربیت هـم از افـراد و هـم‌ از مدرسه می‌خواهد بـه پیـشبرد شخصیت، به‌ویژه بر‌ شجاعت،تمامیت‌ فکری، اهمیت دادن به دیگران،کنجکاوی‌ و رهبری‌ تأکید کنند.

مدرسه هاید بر محور برنامه درسی‌ جامعی برای رشد اسـتوار شـده اسـت و دانش‌آموزان در چهار حیطهء عقلایی، جسمی،معنوی،احساسی به فعالیت فرا می‌خواند.

از دانـش‌آموزان نـیز انـتظار مـی‌رود از عـهده دسـتیابی به داده جهانی،نه فقط‌ در برنامه‌های‌ آماده‌سازی برای دانشگاه‌ها، بلکه در سطوح کمک درسی چون اجرای‌ فعالیت‌های هنری،ورزشی،رهبری،و خدمت به اجتماع نیز برآیند.آنها باید از طریق انجام داده کارهای منظم و مسؤولیت‌پذیری در زمینه رشد دیگر دانش‌آموزان،موقعیت‌هایی بـه دست‌ آورند.

نیازهای گوناگون این طرح‌ با برنامه‌های‌ متفاوتی از‌ قبیل تأمل در خود، از طریق یادداشت خاطرات روزانه،تأمین‌ می‌گردد.مهم‌ترین هدف آن است که‌ دانش‌آموزان،معلمان و والدین،آماده‌ شوند با بهبود مداوم،به‌ سوی دستیابی به‌ موفقیت گام بردارند.

نتایج این برنامه نشان داد:

۱.۱۰۰%فارغ التحصیلان سال‌ آخر مدرسه‌ هـاید‌ در دانـشگاه‌های معتبر پذیرفته‌ شده‌اند.

۲.بین ۹۵%و ۱۰۰%والدین در فصل پاییز و بهار در«آخر هفته‌های هاید» شرکت می‌جویند.

۳.بازدیدهای متعدد از رسانه‌های‌ ملی،مانند ‌‌برنامه«نمایش‌ امروز»از شبکه‌ ان.بی.سی و…برای این برنامه اعتبار و حیثیت خاصی فراهم آورده است.

۴.در رسانه‌های نوشتاری‌ مانند ناشنال‌ اسکول‌ بورد نیوز۱۱،واشنگتن‌ پست‌۱۲و نیویورک تایمز۱۳مقالاتی در مـورد بـرنامه هاید نوشته شده و در مورد موفقیت‌های این مدرسه بحث‌ شده‌ است.

به‌طور خلاصه،طیف وسیعی از نگرش مدرسه هاید حمایت می‌کنند.به‌ علاوه،این مدرسه معیارهای به دست داده‌ است‌ که با آنها مـی‌توان‌ مـیزان‌ موفقیت را ارزشیابی کرد:

۱.۹۰%فارغ التحصیلان هاید در دانـشگاه‌های مـعتبر پذیرفته خواهند شد یا تجربه جایگزینی برای خود در نظر گرفته‌اند که در طول سال ادامه خواهند یافت.این تجارب،مجموعه‌ای از اهداف رشد و یادگیری را برای آنان بیان‌ خواهد‌ کرد.

۲.هر دانش‌آموز در پایان سال‌ تحصیلی،خواهد تـوانست مـشکلات‌ احساسی،معنوی،جسمی و عقلائی را، که برنامه بـرای او ایـجاد کرده است، توضیح دهد.

۳.میانگین نمره‌ها در آزمون‌های‌ موفقیت درسی استانده شده،به شکل‌ قابل ملاحظه‌ای از متوسط سایر کشورها بالاتر خواهد رفت.

۴.هر دانش‌آموز‌ خواهد توانست در مقاله‌ای کوتاه،نقاط قوت و ضعف و طرح کاهش تأثیر نقاط ضعف را شرح‌ دهد.

۵.پس از گذشت دو سال از برنامه‌ CDP ،۹۰%دانش‌آموزان در پاسـخ بـه‌ پرسش‌های ما قادر خواهند بود با‌ اطمینان‌ دیدگاه‌ والدین خود را نسبت به خانواده‌ توصیف کنند.

۶.پس از گذشت یک سال از برنامه، ۹۰%دانش‌آموزان هاید قادر خواهند بود دیدگاه خود را در مورد حد اکثر توانایی‌ خویش بیان کنند.

۷.پس از گذشت یک‌ سال‌ از برنامه،هر دانش‌آموز قـادر خـواهد بود در مـقاله‌ای ۳ تا ۵ صفحه‌ای،اهمیت اصول زندگی را در جامعه بیان کند.

۸.۹۰%دانش‌آموزان در معیار تثبیت‌ شده‌ای از مقوله‌ی اعتمادبه‌نفس، نمره‌های بهتری کسب خواهند کرد.

۹.در پایان هر سال‌ تـحصیلی،به‌ هر دانش‌آموز‌ مجموعه‌ای مکتوب از اهداف‌ شخصی برای‌ سال‌ آینده‌ تحصیلی،در

زمینه دانش،مهارت،شخصیت،و تعامل خانوادگی داده می‌شود.

۱۰.در پایان سـال تـحصیلی،۹۰%از معلمان و ۹۰%از والدیـن،برای ادامه‌ شرکت در برنامه اظهار تمایل خواهند کرد.

مدرسه سیتی مونته سوری‌۳۷۱۴

مدرسه‌ی سیتی‌ مونته‌ سوری (CMS) مدرسه‌ای غیرانتفاعی و خصوصی در لانچوی هندوستان‌ است‌ کـه ‌ ‌بـا تمرکز بر تفوق علمی و رفاه معنوی و احساس‌ کودکان برای دانش‌آموزان کا-۱۲،تعلیم‌ و تربیت نمونه‌ای فراهم می‌آورد.

در ایـن مـدرسه،چهار‌ سـنگ‌ بنای‌ ارزش‌های‌ جهانی،تفوق،درک جهانی‌ و خدمت،اصول راهبردی پرورش کودک‌ کامل به شمار می‌روند.اجرای این‌ اصول‌ را«شورای تعلیم و تربیت جهانی»تضمین‌ می‌کند.

آموزش ارزشهای جـهانی که CMS از آن حمایت می‌کند،با این مفهوم آغاز می‌گردد که هر کودک،در‌ مقام‌ انسان، ظرفیت‌های‌ معنوی دارد.ایـن امر پایه‌ معنوی تمام فـعالیت‌های کـودک،چه‌ علمی و چه جسمی و اجتماعی‌ است. بعضی از ارزش‌هایی که در CMS بر آن‌ تکیه می‌شود،عبارت است از: امانت‌داری،شخصیت پسندیده‌ خضوع،شجاعت،مهربانی و صبر.

برتری،خصوصا برتری علمی‌ مورد نظر‌ برنامه‌ تعلیم و تربیت،پیش از مدرسه‌ آغاز می‌شود.دانش‌آموزان،گروهی را تشکیل می‌دهند که در آن،تمام کودکان‌ ‌ CMS‌ پیمان(میثاق)مدرسه‌ای‌ می‌بندند و به پیشبرد دانش خـود در تمام دروس‌ ۱۰۰%متعهد می‌شوند و برای برتری در همه کارها‌ تلاش‌ می‌کنند.

میزر گزارش می‌دهد که این هدف، سبب شده است که ۹۹%دانش‌آموزان‌ CMS در گروه اول امتحانات‌ ملی‌ و دولتی‌ قرار گیرند و بالاترین تعداد بورس‌های‌ مبتنی بر شایستگی را در کشور کسب‌ کنند.عملکرد‌ نمونه‌ دانـش‌آموزان،هم‌ به‌ شـکل فردی و هم به صورت گروهی به‌ مثبت ارزشیابی شده است.یک‌ دانش‌آموز در نمایشگاهی علمی‌ در‌ کانادا سه مدال در رشته کار با روبوت‌ها دریافت کرد.دانش‌آموز دیگری برای‌ طرح ساخت روبوت خود‌ در‌ مسابقه‌ای‌ در‌ اسکاتلند،مورد تشویق قرار گرفت. در هرکدام از ایـن رقـابت‌ها،دانش‌آموزان‌ CMS تنها دانش‌آموزان آسیایی خارج از ژاپن بودند‌ که‌ در مسابقه شرکت کرده‌ بودند.دانش‌آموزان موسیقی‌دان نیز در تمام رقابت‌های موسیقی در سراسر هندوستان،جوایز ارزنده‌ای‌ به‌ خود اختصاص‌ دادند۱۵.

درک جهانی،به دستیابی به صلح‌ جهانی،کمک به دانش‌آموزان برای ایجاد آگاهی نسبت به وابـستگی مـتقابل در تمام‌ امور‌ و تمایل‌ به قبول مسؤولیت در مورد سرنوشت سیاره و آسایش کل بشر توجه‌ دارد.این امر‌ با‌ نشان دادن این که چگونه‌ نگرانی‌های محلی،منطقه‌ای و شخصی‌ با چالش‌های فراروی کل جهان،ارتباط دارد،حاصل می‌گردد.مشاوره و تصمیم‌گیری جمعی،فرآیندهای لاینفک‌ این‌ وجه‌ از بـرنامه درسـی است.

این درکـ،از طریق ستون چهارم که‌ خدمت اسـت،به مـرحله عـمل‌ می‌رسد. دانش‌آموزان‌ تشویق می‌گردند تا دانش، ارزش‌ها و آموزش خود‌ را‌ با‌ شرکت در طرح‌های خدماتی به عمل تبدیل کنند. هر‌ دانش‌آموز‌ باید تعداد خاصی از خدمات مـدرسه‌ای و مـرتبط بـا جامعه، چون آموزش به بی‌سوادان و کمک‌ به‌ دانش‌آموزان آموزش داده مـی‌شود کـه‌ کار،به‌ خودی‌خود‌ مایه افتخار‌ است‌ و هیچ‌ شغلی دون شأن فرد نیست؛البته به‌ شرطی‌ که‌ با نگرش خدمت به دیگران‌ انجام گردد.

شورای تعلیم و تربیت جـهانی عـلاوه‌ بر هـندوستان‌ در‌ حال تشکیل دفتر در پنج‌ کشور برزیل،جمهوری‌ چک،ایتالیا، آفریقای جنوبی و ایالات‌ متحده‌ آمریکاست‌ تـا به انتشار برنامه کمک‌ کند. در‌ عین حال،انتظار می‌رود که برنامه‌ی‌ CMS در ایجاد تمرکز بر تعلیم و تربیت‌ شخصیت‌ به‌ مثابه وجـه مـهمی از تـعلیم‌ و تربیت‌ قرن‌ بیست و یکم‌ نقشی‌ اساسی‌ ایفا کند.

نتیجه‌گیری‌۳۸

ایجاد دیدگاه،شخصیت و توانایی‌ در‌ جوانان کشور بـرای ادامـه نقش آنها در مقام رهبران جهانی در قرن بیست و یکم، بنابراین،پس‌ روی‌ در تاریخ،چنان‌که‌ در مورد رهبران کشورهایی چون‌ مصر، اسپانیا،پرتقال،بریتانیای‌ کـبیر اتـفاق‌ افتاد،مطلوب‌ نـیست،زیرا‌ هیچ‌یک‌ از این رهبران جهانی نتوانستند‌ با خواسته‌های در حال تغییر دنیای اطراف‌ تطابق پیدا کـنند.به عـلاوه،در ایـن‌ کشورها،در بسیاری موارد،شکست‌ جنبه اقتصادی یا مادی‌ جامعه‌ مطرح‌ نبود؛بلکه جنبه‌های معنوی،سیاسی، یا اجتماعی آن با‌ شکست‌ مواجه‌ شـد. بنابراین،نظام‌ آمـوزشی‌ بـاید افراد را‌ برای‌ پیشرفت‌ در هریک از این صحنه‌های‌ زندگی آماده سازد.گسترش و رشد شخصیت باید به مثابه فرآیندی تدریجی، در پیـشبرد جـنبه‌های‌ ماوراء‌ طبیعی/ معنوی،روان‌شناختی/انسانی‌ و جسمانی/مادی انسان تلقی گردد.

در این مورد توافق‌ بسیاری‌ وجود‌ دارد که‌ صاحب‌نظران‌ تـربیتی،باید‌ بـه افـراد قدرت بخشند از زندگی خوبی برخوردار شوند.باوجوداین،دیدگاه مشترکی نیز وجود دارد که دولت باید در امر توصیف‌ زندگی خوب،در مدارس دولتی بـی‌طرف‌ بماند.این بـی‌طرفی تا جایی که لازم است‌ که دانش‌ کافی نباشد یا در مورد تعریف‌ ادامه در صفحه ۴۷

مصطفی خمینی)را بـازگو مـی‌کند.روی‌ این سـنگ،جمله شرکت نفت ایران و انگلیس و تاریخ ۱۳۰۹ شمسی حک شده‌ است که به دلیل گذشت زمان،به سختی‌ خوانده می‌شود.

با شـروع‌ بـه کار این دبیرستان،عده‌ای‌ از اهالی استان،که طالب راهیابی به‌ مدارج عالی بودند،طی سال‌های طـولانی‌ از شـهرهای گـوناگون به این مرکز فرهنگی‌ روی آوردنده‌اند.و از آن فارغ التحصیل‌ شده‌اند.یکی از عوامل اعتبار و شهرت‌ آن،بهره‌گیری‌ از‌ وجود مدیرانی فعال و کاردان و اسـتادان مـجربی چـون استادان‌ فقید محیط طباطبائی و دکتر محمد معین‌ و شماری دیگر از این دبیران بود.

این دبیرستان دارایـ‌ سـه‌ ساختمان‌ شمالی،مرکزی و جنوبی است که‌ بنای‌ اصلی‌ آن همان ساختمان مرکزی است و با سنگ‌های محلی ساخته شده که بـعد از نـیم قرن هنوز استوار و پابرجاست. ساختمان مرکزی از ۱۴ اتاق و یک‌ سالن‌ در‌ وسط بنا تشکیل شـده‌ کـه‌ با توجه به وضع‌ آب و هوای منطقه سـاخته شـده اسـت و تاریخچه‌ای خواندنی دارد:

پس از ورود آقای حسین امید به سـمت‌ رئیس اداره مـعارف و صنایع مستظرفه به‌ خوزستان و انتقال اداره از‌ شوشتر‌ به‌ اهواز،به دستور آقای میرزا نظام الدین‌ حکمت،کفیل وقت وزارتـ،مذاکراتی‌ بین آقـای حسین امید و مستر نیکهولز۱، رئیس شـرکت نـفت سابق در اهـواز،و مـستر آرنولد۲ویلسون،مدیر کـل شرکت نفت در ایران،برای تأسیس یک دبـیرستان و دو دبـستان صورت‌ گرفت.در‌ نتیجه،در روز ششم‌ آبان سال ۱۳۰۵،افتتاح اولین‌ مدرسه متوسطه با حضور رؤسـای‌ اداره‌های دولتـی و شرکت نفت سابق در خانه‌ای اجاره‌ای جـشن گرفته‌ شد و شرکت‌ هم بـه سـاخت بنای سنگی دبیرستان‌ پرداخت که ابـتدا در‌ اخـتیار‌ دبستان‌ خیام‌ بود و در سال ۱۳۰۹،دبیرستان شاهپور رسما به آنجا منتقل شد.

پانوشت:۷۵

(۱). Nikhols

(۲). Arnold Wilson

(*)برای تهیهء این ‌‌تاریخچه‌ از همکاری‌های آقـای‌ ایرج بـهرامی دبیر ادبیات دبیرستان‌های اهواز و تـحقیقات آقـای عـبد الکریم شمسایی‌ بـهره‌ برده‌ام.

ادامه از صـفحه ۲۱ کلمه«خوب»توافق نداشته باشیم.اما مسأله بـدین‌گونه نـیست و مدارک کافی‌ تأیید می‌کند که می‌توان در مورد‌ ایجاد جامعه‌ای با خصایص شخصیتی و اخلاقی نسبتا محدود،که بـتواند نـقطه‌ تمرکز برنامه‌ی آموزش کا-۱۲ قرار‌ گیرد، به اتـفاق نـظر رسید.این‌ اتـفاق‌ نـظر بـاید با برنامه‌ی درسی،که جوانان را بـه تلاش‌ برای کسب برتری در شخصیت و توانایی‌ها ترغیب می‌کند،تلفیق گردد.

گسترش شخصیت به شکل سنتی،بر خصایصی تأکید داشته است کـه بـرای عصر صنعتی مناسب بود:فرمان‌برداری از بالا دست،داشتن وجدان‌ کـاری،کار در گـروه‌های تـحت نـظارت و….بـا وجود این،همان‌گونه که پیـش‌تر عـنوان گردید، تعلیم و تربیت جدید باید شخصیتی‌ متناسب با عصر اطلاعات و با خصایصی‌ چون صداقت،امانت،پذیرش تمامیت‌ فردی،مسؤولیت‌پذیری فردی،فروتنی، خرد،عدالت،عزم راسخ،اعتمادپذیری‌ و…پرورش دهد.

صاحب‌نظران تربیتی بـاید«مهارت‌ها و تـوانایی‌های مـوفقیت»در محیط خانواده،کار،اجتماع‌ و دیگر محیطهایی‌ را که دانش‌آموزان در آن شرکت‌ می‌جویند،تبیین کـنند و آن جـنبه‌هایی از تـوسعه شـخصیتی و اخـلاقی را،کـه با اهمیت تشخیص داده می‌شوند،در این‌ کار دخیل سازند.

قسمت اعظم آموزش در تعلیم و تربیت شخصیتی-اخلاقی،از پیشینه‌های مدنی‌ و مذهبی نشأت‌ می‌گیرد۱۶بنابراین،صاحب‌نظران تعلیم و تعلم و تربیت باید اصول دیگر مذاهب را فرا گیرند.ببیند تا بتوانند ارزش‌ها و خصایص شـخصیتی را،که اعضای‌ جامعه در مورد آنها تأکید می‌ورزند، مشروعیت بخشند.و هرگونه استنباطی از تعلیم و تربیت‌ اخلاقی،دیدگاه‌های از توسعه و طبیعت بشر و از توانایی‌های‌ بالقوه درونی را،که کودک می‌تواند برای‌ عینی کردن آنها بزرگ شود،منعکس‌ کنند.۱۷زیرا این مسائل به شدت تـحت‌ تأثیر دیـدگاه‌های معنوی قرار دارند. سرانجام،مطلوب بودن بالاترین مرحله‌ توسعه‌ به‌ اجماع‌ قضاوت‌های ذهنی در مورد این که‌ کدام‌ یک‌ از خصایل انسانی‌ مطلوب‌اند،بستگی دارد که این امر نظریه‌پردازان را در شرایط مساوی با عمل‌ گرایان قرار می‌دهد.صاحب‌نظران تربیتی‌ و مردم،باید در گـفت‌وگوی دامـنه‌دار در مورد‌ این‌ مسائل‌ شرکت جویند و به تدریج‌ و تا حد ممکن،بر‌ تعلیم‌ و تربیت‌ شخصیت،همان‌گونه که به موفقیت‌ تحصیلی تکیه دارند،تأکید ورزند.این‌ امر باید به گونه‌ای انجام پذیـرد کـه مدارس، خانواده‌ها و سازمان‌های مذهبی بتوانند آنچه‌ را‌ کـه‌ دیـگر نهادها انجام می‌دهند، مشروعیت بخشند.

پانوشت:۷۶

(۱۰). Hide

(۱۱). National school Board‌ News

(۱۲). Washington Post

(۱۳). N.Y.Times

(۱۴). City Montessory

(۱۵). Mizzer,T.(1995,December 15).The school bell:Teaching the whole child.‌ The‌ Hill Rag.Washington DC.

(۱۶). Ryan,K(1989).In defense of character education.In L.Nucci,Moral‌ development and character education:A dialoguc(pp.3-17). Berkley,CA:McCutchan.

(۱۷). Simpson,E.(1989),Good lives and moral educatin.New York:Peter‌ Lang.‌

رشد معلم » شماره ۱۶۶ (صفحه ۱۹)

قسمت اول مقاله