غیاب آموزشهای انسانی
صدف فاطمی: معلمان آینده ماشینهای هوشمند هستند نه انسانهای دانشآموخته! این پیشبینی جمعی از رؤسای مراکز آموزشی بریتانیاست. به اعتقاد سِر آنتونی شلدون، رئیس کالج ولینگتون، جامعه آموزشی در دنیا تا چندین سال آینده دستخوش انقلابی تکنولوژیک میشود که این تغییر بزرگ صرفنظر از سیستم آموزشی متفاوت، روابط انسانی را با خطر مواجه خواهد کرد. در این انقلاب معلمهای مدرسه نقش خود را از دست خواهند داد و این ماشینهای هوشمند هستند که الفبای درس و تحصیل را به دانشآموزان آموزش خواهند داد.
سِر آنتونی، مورخ و مفسر سیاسی است که بیوگرافی بسیاری از نخستوزیران پیشین از جمله دیوید کامرون، تونی بلر، جان مینور و گوردون براون را نوشته است. او با اشاره به اتفاقات مختلفی که در طول تاریخ سرنوشت انسانها را دگرگون میکند، میگوید: «همانطور که همه ما میدانیم انقلاب تکنولوژیک در مسئله آموزش و پرورش، زندگی انسانی را تغییر خواهد داد زیرا در مسئله آموزش فقط یادگیری الفبای خواندن و نوشتن شرط محض نیست و معلمان در کلاسهای درس علاوه بر سرفصلهای علمی، موضوعات اجتماعی و چگونگی روابط انسانی را هم به دانشآموزان خود یاد میدهند.»
سِر آنتونی به معلمان فداکاری اشاره میکند که نهتنها در نقش یک آموزگار بلکه بهعنوان مشاور به دانشآموزان خود در حل مشکلات روحی کمک میکنند. از آلبرت روسیل میگوید. معلم مدرسهای در بریتانیا که هفتهای یکبار نقاشیهای کودکان بیسرپرست را به شاگردانش نشان میدهد و قصه زندگی آنها را برایشان مرور میکند. روسیل معلم نقاشی است اما آنطور که سِر آنتونی میگوید، او در کنار کشیدن خط و رسمهای رنگی، آداب انسانی و مسائل اجتماعی روز دنیا را هم برای شاگردان خود توضیح میدهد. وقتی موضوع درس کلاس نقاشی به حیوانات میرسد، درباره حقوق آنها با دانشآموزان حرف میزند و خطر انقراض حیوانات را به آنها هشدار میدهد. به اعتقاد سِر آنتونی، ارزش معلمانی مانند روسیل از صدها هزار نمره بالای درسی یا مرور چندین جلد کتابهای علمی بیشتر است زیرا او با کارهایش، انسانیت را به شاگردان خود آموزش میدهد.
آنطور که ایندیپندنت مینویسد، انقلاب تکنولوژیک در مسئله آموزش این حق برابر را برای همه دانشآموزان فراهم میکند که از امکانات آموزشی یکسانی بهره بگیرند. هر کسی بهترین معلم را میتواند داشته باشد زیرا دیگر این انسانها نیستند که آموزگارند و نرمافزارها وظیفه آموزش را عهدهدار خواهند بود. بدون شک سرعت یادگیری دستخوش تغییر میشود و این اتفاق فراتر از هر چیزی است که پیشازاین در انقلاب صنعتی یا بهواسطه ظهور هر تکنولوژی دیگری رخ داده است. ماشینهای هوشمند ابزار تطبیقی خواهند بود که با هر فردی به راحتی سازگار میشوند. آنها به صدای یادگیرندهها گوش میدهند، چهره آنها را میشناسند و به نحوی که آموزگاران باهوش دانشآموزان خود را ارزیابی میکنند، شاگردانشان را مورد ارزیابی علمی قرار میدهند. بدون شک تمام اینها در کنار هم باعث میشود دیگر چیزی به اسم تبعیض قائل شدن معلم بین شاگردان مطرح نشود زیرا نرمافزار بین کاربرانش تفاوتی نمیگذارد. از آن طرف شاگردان هم نمیتوانند برخوردهای معلم خود را بهانهای برای فرار از درس و تحصیل کنند و همه چیز آنقدر بیحاشیه پیش میرود که دیگر حرف و بحثی باقی نمیماند.
سِر آنتونی در جشنواره علمی بریتانیا که هفته گذشته با حضور مسئولان آموزشی از سراسر دنیا برگزار شد، برای اولینبار به موضوع انقلاب تکنولوژیک در دنیای آموزش اشاره کرد. او دیدگاهش را درباره انقلاب آموزشی اینطور مطرح کرد: «دیگر چیزی بهعنوان انتخاب کلاس با یک معلم خاص برای دانشآموزان وجود نخواهد داشت زیرا همه چیز توسط دستگاههای حساس و ماشینهای هوشمند پیش میرود. این ماشینها هستند که تصمیم میگیرند کدام دانشآموز در کدام کلاس باید درس بخواند. در چند سال آینده و همزمان با انقلاب آموزشی شما هنوز هم در خیابانها کسانی را میبینید که در حال رفتن به مدرسه هستند اما دیگر هیچ معلمی انتظار آنها را نمیکشد و خبری از بحثهای انسانی و اجتماعی در کلاسها نیست. این اتفاق از نظر هیجانات فکری و بالارفتن توانایی مغز بهدلیل کار کردن با ماشینهای هوشمند، تأثیرگذاری خوبی خواهد داشت اما در مورد جای خالی آموزشهای انسانی چه میتوان گفت؟ این تکنولوژیها همین حالا هم بهندرت در بعضی مراکز آموزشی در سواحل غربی ایالاتمتحده آمریکا درحال تست و انجام هستند و انتظار میرود تا ۱۰ سال آینده این اتفاق جهانی شود. خطر بزرگ این است که شغلهای بسیاری از دست میرود و معلمان زیادی بیکار میشوند. بخش زیادی از رضایت زندگی برای آدمها از رضایت شغلی حاصل میشود و انقلاب آموزشی میتواند از این منظر تهدید بزرگی به حساب بیاید. مسئله مهم این است که اگر ما تکنولوژیها را در مسیر اشتباه به کار بگیریم، به جای فایده میتواند ما را به جایی برساند که حتی ندانیم چطور باید نقشهها را بخوانیم.»
سِر آنتونی انتظار داشت اتحادیه مسئولان آموزشی دنیا با چشمانداز «بسیار مضطرب» به موضوع انقلاب آموزشی نگاه کنند. وقتی در پایان برنامه جشنواره علمی بریتانیا از او پرسیدند که آیا از جایگزینی ماشینهای هوشمند به جای معلمان خوشحال است، در پاسخ گفت: «من به شدت در مورد این موضوع ناراحت و نگران هستم.»
وقایع اتفاقیه
