|
دوره‌های تحصیلی به ترمیم نیاز دارد
«دکتر علیرضا شریفی» عضو پژوهشگاه تعلیم و تربیت کشور در این باره با اشاره به فلسفه دوره‌های تحصیلی به «ایران» می‌گوید: «دوره‌بندی تحصیلی برای پاسخ به نیازهای عاطفی، آموزش، جامعه شناختی و روان‌شناختی طراحی نشده است. بنابراین
هر چه دوره‌بندی‌ها دقیق‌تر و علمی‌تر باشد کارایی آن بهتر خواهد بود. اگر در دوره‌بندی فعلی هم ترمیم های صورت گیرد، این دوره نسبتاً مناسب است. البته در اواخر دهه ۶۰ مسئولان تصمیم گرفتند دوره متوسطه را سه ساله کرده و با همکاری وزارت علوم برگزارکننده دوره‌ای در قالب پیش‌دانشگاهی باشند، در حالی که وزارت علوم از این مسئولیت شانه خالی کرد و آنچه بر جا ماند بار جدید مالی، اداری، آموزشی و انسانی است که بر دوش مجموعه آموزش و پرورش سنگینی می‌کند. بنابراین هنوز نظام آموزش کشور پاسخ روشن و علمی برای چرایی وجود این دوره ندارد، در حالی که سال‌هاست کارشناسان این حوزه آن را ناکارآمد تلقی می‌کنند.»
وی در پاسخ به اینکه برای برون‌رفت از وضع موجود چه می‌توان کرد، توضیح می‌دهد: «با توجه به اینکه هر ساله جمعیت دانش‌آموزی کلاس اولی کاهش می‌یابد، بنابراین از نظر فضای آموزشی مشکل چندانی دیده نمی‌شود، این بهترین شرایط برای جایگزین کردن پیش‌دبستانی به جای پیش‌دانشگاهی است، البته این دوره نیاز به نیروی انسانی کارآمد دارد که این نیاز را هم می‌توان با برگزاری دوره‌های کوتاه مدت ضمن خدمت پاسخ داد. باید این نکته را نیز مدنظر قرار داد در صورت جایگزین کردن این دوره‌ها، پیش‌دبستانی هم به بلای پیش‌دانشگاهی مبتلا نشود، به این معنی همان گونه که پیش‌دانشگاهی به بخشی از دوره متوسطه تبدیل شد، پیش‌دبستانی هم به بخشی از دوره ابتدایی تبدیل شود.»
شریفی درباره سال اول متوسطه هم توضیح می‌دهد: «بالاترین آمار تکرار پایه در سال اول متوسطه قرار دارد، بنابراین ریزش دانش‌آموزی بالایی در این پایه داریم، در حالی که باید مطالعات جدی در این باره انجام گیرد که با توجه به عمومی بودن آموزش‌ها در پایه اول متوسطه، آیا این پایه به دوره راهنمایی منتقل شود یا در همان متوسطه باقی بماند.»
در دستور کار شورای عالی
«مهندس مهدی نویدادهم» دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش هم درباره تغییرات احتمالی دوره‌های آموزشی به «ایران» می‌گوید: «کارآمدی یا ناکارآمدی دوره پیش‌دانشگاهی در سال‌های اخیر در دستور کار کارشناسی مجموعه آموزش و پرورش قرار گرفته است. در این میان گروهی بشدت معتقدند طراحی این دوره از ابتدا اشتباه بوده و هیچ کارایی هم نداشته است. گروهی دیگر نیز معتقدند این دوره موفق بوده و بنابراین اصرار بر وجود آن دارند.
به نظر من هم کارآمدی یا ناکارآمدی آن باید با فلسفه وجودی آن سنجیده شود. زمانی که مسئولان آموزش و پرورش به تغییر نظام تصمیم گرفتند شرایط خاصی در جامعه حاکم بود، به گونه‌ای که یک و نیم میلیون متقاضی پشت در دانشگاه بود و ظرفیت محدود دانشگاه‌ها به هیچ وجه پاسخگوی آن نبود، بنابراین نیاز به دوره واسطی داشتیم که مدرسه را به دانشگاه وصل کند، اما امروزه بسیاری از دلایل فلسفی ایجاد دوره پیش دانشگاهی عملاً منتفی شده که باید آن را جزئی از سیستم آموزش و پرورش قلمداد کرد و کل سیستم را مورد بازنگری قرار داد. این موضوع در طرح تدوین سند ملی آموزش و پرورش که سندی راهبردی است، مطرح شده است. به هرحال تغییرات در دوره پیش دانشگاهی در دستور کار شورای عالی آموزش و پرورش قرار گرفته و جایگزینی هم برای آن پیشنهاد داده‌ایم که در صورت تصویب اجرایی خواهد شد.»
هر دوره تحصیلی جدید همچون پیش دانشگاهی که در نظام آموزشی کشور اجرا می‌شود، از نظر علمی و منطقی باید پس از اجرا، هر ساله جایگاه و اثربخشی آن موردمطالعه قرار گیرد. این در حالی است که در نظام تعلیم و تربیت کشور پس از پژوهش‌ها و مطالعات کارشناسی بسیار، ناکارآمدی دوره‌ای مثل پیش‌دانشگاهی تأیید می‌شود، اما مسئولان بدون توجه به این مسئله سال‌ها با صرف هزینه‌های بسیار، نیروی انسانی و زمانی آن را تداوم می‌بخشند. به هرحال ناکارآمدی دوره پیش دانشگاهی و خلأ جبران ناپذیر دوره پیش دبستانی را پژوهشگران سال‌هاست که فریاد می‌کنند.
به نقل از روزنامه ایران ۲۶/۷/۱۳۸۸
|
