مغزهای گویا و شنوا
روزبه آرش: آیا نوبت زنان فرا میرسد؟ مردان دوبرابر بیشتر از زنان در ردههای مدیریتی ۱۰۰ شرکت برتر جهان حضور دارند. آخرین آمار مجله فورچون از شرکتهای برتر جهان نشان میدهد که زنان برای رسیدن به مراتب بالای مدیریتی مشکلات زیادی دارند و روند رشد آنها در این مشاغل کندتر از مردان است. اما آمار دیگری هم در مقابل وجود دارد: زنان مدیریت بهتری را نسبت به مردان ارائه میدهند. شاخصهای مختلف مدیریتی در بین ۱۰۰شرکت برتر جهان این مسئله را ثابت میکند.
رشد زنان در دنیای مدیریت شاید تنها به شایستگیهای خودشان بستگی نداشته باشد بلکه خواستهای است که جامعه باید آن را مطرح کند، پیرامون آن بحث کند و تابوهای آنها را بشکند. در دنیای کنونی دیگر صحبت از ناتوانی زنان در مدیریت خندهدار است زیرا زنان زیادی این مسئله را به اثبات رساندهاند. حالا دیگر نوبت زنان است. با پیروزی مجدد حسن روحانی در انتخابات ریاستجمهوری یکی از خواستههای عمومی توجه بیشتر به نقش زنان در کابینه دوم روحانی بود. این تابو یکبار در دوران محمود احمدینژاد شکسته شد. انتخاب مرضیه وحید دستجردی در پست وزارت بهداشت در میان حرف و حدیثهای فراوان در نهایت پذیرفته شد. مجلس نیز این انتخاب را تأیید کرد تا تنها وزیر بهداشت زن در تاریخ ایران و تنها زنی که تاکنون در تاریخ جمهوریاسلامی ایران به مقام وزارت رسیدهاست، وحید دستجردی باشد.
اما وضعیت زنان در دوره گذشته آنقدرها خوب نبود، درحالیکه در هفتههای اخیر شاهد انتخاب زنان بهعنوان مدیر در بخشهای مختلفی بودیم که ما را به آینده مدیریت زنان در کشور امیدوار میکند. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی، فرزانه شرفبافی، عضو هیأت مدیره ایران ایر را بهعنوان سرپرست شرکت هواپیمایی جمهوریاسلامی ایران منصوب کرد. فرزانه شرفبافی اولین بانوی فارغالتحصیل رشته دکترای هوا فضا در ایران است و با سابقه بیست ساله در ایرانایر سالها ریاست مرکز آموزشهای هوایی این شرکت را برعهده داشت. او جانشین فرهاد پرورش میشود که هشت سال مدیرعامل ایران ایر بود. خبر دوم به فدراسیون ژیمناستیک برمیگردد. زهرا اینچه درگاهی با کسب اکثریت آرا بهعنوان اولین رئیس فدراسیون زن در تاریخ ژیمناستیک ایران انتخاب شد. اوپس ازفریبا محمدیان (اسکیت) وگلناروکیل گیلانی (چوگان) سومین بانوی رئیس فدراسیون است. سلطانیفر، وزیر ورزش و جوانان در اظهار نظری جالب گفت: «من از یک جهت خوشحالم که در میان جمع کاندیدایی که همه مرد بودند به این خانم رأی داده شد. این ظرفیت در بانوان کشورمان وجود دارد. بانوان در سالهای مختلف نشان دادند که در این رقابتها جا دارند و میتوانند برنده از میدان بیرون بیایند. در ورزش کشور نیز این موضوع مورد توجه است و دولت میخواهد موانع حضور زنان را در مدیریت ورزشی برطرف کند.» این اخبار نشان میدهد که خواست حضور زنان در مدیریت کشور تنها درخواستی فمنیستی یا اهرمی برای فشار بر دولت نیست بلکه یک توانایی است که باید از آن استفاده شود. اما علم هم این مسئله را تأیید میکند.
ایندیپندنت از مطالعاتی خبر میدهد که تحت هدایت پروفسور اوینید مارتینسن در دانشکده علوم رفتاری دانشگاه تجارت نروژ انجام شده است. در این مطالعات نزدیک به سه هزار مدیر مورد مطالعه قرار گرفتند و مشخص شد که زنان مدیران بهتری هستند، مهارتهای هدایتی بهتری دارند و کارمندانی که تحت نظر یک زن کار میکنند، رضایت شغلی بیشتری دارند. در این مطالعات پنج شاخص مورد توجه قرار گرفت: ابتکار و ارتباط خلاق، داشتن ذهن باز و توانایی نوآوری، رفتار اجتماعی و حمایتی، روش مدیریتی و تنظیم اهداف. در تمام این شاخصها، زنان برتری محسوسی را نشان دادند. اما چرا زنان مدیران بهتری هستند؟
تحقیقات مختلفی که دراینزمینه صورت گرفته،نشان میدهد زنان در مقایسه با مردان در شرایط یکسان از بخشهای بیشتری از مغز خود استفاده و با انعطاف بیشتری فکر میکنند. از تفاوتهای ساختاری مغز زنان و مردان میتوان به بخشهای گویایی و شنوایی مغز اشاره کرد. این دو بخش در مغز زنان یازده درصد گستردهتر از مغز مردان است. ازاینرو، جای تعجب ندارد که زنان توانایی گفتاری بهتری دارند و قادرند احساس خود را بهتر بیان کنند. عصبشناس آمریکایی لوآن بریزندین میگوید مغز زنان اینگونه برنامهریزی شده است. در مقابل بخشهایی که کنترلکننده تحرک بدنی، خشونت و رفتار جنسی است در مغز مردان گستردهتر است. به عبارت دیگر مغز مردان برای تصمیمگیری در حالت فردی بهتر برنامهریزی شده است. این تفاوت نیز ریشه در تاریخ تکامل انسان دارد.
به دلیل این تفاوتهای ساختاری روشن است که مردان و زنان به دو گونه متفاوت از یکدیگر فکر میکنند. عصبشناسان میگویند که این تفاوتها میتوانند مکمل یکدیگر باشند. بهعنوان مثال ثابت شده است که تیمهای مدیریتی که از زنان و مردان تشکیل شده نسبت به تیمهای تکجنسیتی پویایی بیشتری دارد و در نهایت موفقتر عمل میکند. عصبشناس آمریکایی لوآن بریزندین میگوید: «البته آمار و بررسیهای مختلف نشان میدهد که زنان با تجربه در محدوده سنی ۵۰ تا ۷۰ سالگی مدیران بهتری هستند.» وفایع اتفاقیه