کابوس کنکور مدتهاست برای جوانان و خانواده های آنان به یک دغدغه تبدیل شده است که بسیاری برای رفع آن راهکارهای مختلفی ارائه نموده اند.
بسیاری از جوانان کشور به امید فردایی بهتر تمام توان خود را روی کنکور صرف می کنند. حذف کنکور جمله بسیار زیبایی است که ذهن تمام جوانان را به خود مشغول می کند. حتی اگر تا اجرایی شدن آن فاصله چهار سال باشد. نیاز سنجی ، افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو، ایجاد دوره های جدید و در نهایت حذف کنکور از جمله این راهکارها بود. طرح حذف کنکور توسط سازمان سنجش مطرح و بررسی شد اما همزمان در مجلس نیز در حال بررسی بود.
کشمکش اولیه مجلس و وزارت علوم برسر این بود که کدام یک صلاحیت طرح و بررسی این طرح را دارند. اما سرانجام در مهر ۱۳۸۴ طرحی تحت عنوان ساماندهی نظام پذیرش دانشجو تهیه و تقدیم مجلس شد. این طرح که بعدها به طرح حذف کنکور معروف شد در ۶ ماده تهیه شد. همانند مابقی طرحها، این طرح نیز موافقان و مخالفانی داشت. موافقان این طرح بیشتر عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و از جمله مخالفان بارز آن مسوولان وزارت علوم بودند.
بر اساس برآوردها تنها در سال ۱۳۸۳ داوطلبان ورود به دانشگاه ها ۲۲۷ میلیارد و ۵۲۰ میلیون تومان وارد چرخه تجارت آموزشگاه های کنکور کرده اند. بر اساس آمارهای رسمی و غیررسمی ، داوطلبان کنکور در آن سال به طور میانگین ۴۸۰ هزار تومان بابت شرکت در کلاس کنکور پرداخت کردند و به طور متوسط ۶.۳۱ درصد از داوطلبان در کلاس کنکور شرکت داشته اند. با این احتساب اگر تعداد شرکت کنندگان در کنکور یک و نیم میلیون نفر باشند و حداقل ۴۷۴ هزار نفر در آزمون سراسری در کلاسهای کنکور شرکت کرده باشند کل تجارت در این فعالیت اقتصادی ۲۲۷ میلیارد و ۵۲۰ میلیون تومان است. علاوه بر این ، در کنار این کلاسها جزوات آموزشی نیز به فروش می رسند و در نهایت می توان دید که حجم پولی این گونه فعالیت ها بسیار زیاد است. این ارقام آنقدر بزرگ است که اقتصاد کنکور را باید جدی تلقی کرد. در بهترین حالت باید گفت با پدیده تجاری شدن دانش مواجه هستیم. پدیده ای که باید برای آن راهکاری اندیشید. آموزشگاه های کنکور بنگاه هایی اقتصادی هستند که ادامه حیات آنها منوط به ادامه یافتن نظام فعلی برگزاری آزمون های سراسری است. پرسشهای چهار گزینه ای فضای زیادی برای مانور آموزشگاه ها و ادعا درخصوص ارائه کردن راه حل های سریع برای پاسخ گفتن به پرسشها و خصوصا_ تکنیک های به اصطلاح تست زدن ایجاد کرده است. البته این تنها جنبه مثبت قضیه است و ما از بحث فروش پرسشها و اخاذی به این شیوه صرف نظر کرده ایم. لزوم چاره اندیشی ایرج ندیمی ، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است : مساله کنکور باعث مشکلات فراوان از جمله مشکلات روحی و روانی در میان دانش آموزان شده و ما شاهد رواج قرص های اعصاب در بین دانش آموزان هستیم. نماینده مردم لاهیجان با اشاره به این که سیستم آموزشی معیوب است ، می گوید: کنکور زدگی باعث شده درآمدهای سرشاری برای کلاسهای کنکور و سیستم های آموزشی پدید آید و حتی سازمان سنجش هم اقدام به انتشار تست در این زمینه بکند. او با بیان این که کاسبی های زیادی به نام کنکور صورت می گیرد، تاکید می کند: بدون شک باید تغییراتی در وضعیت کنکور صورت گیرد، اما این مساله یک شبه امکان پذیرفت و چه بهتر که این کار توسط قوه مقننه صورت گیرد.
طرح چه می گوید نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ۱۴۴ رای موافق ، ۲۰ رای مخالف و ۶ رای ممتنع با حذف کامل آزمون سراسری ورودی دانشگاه ها حداکثر تا پایان سال اول برنامه پنجم (سال ۹۰) موافقت کردند. بر اساس ماده ۲ این طرح ، پذیرش دانشجو در مقطع کاردانی (پیوسته و ناپیوسته)، کارشناسی ، کارشناسی ارشد پیوسته ، دکترای حرفه ای و دکترای پیوسته بر اساس سوابق تحصیلی داوطلب و آزمون های سراسری خواهد بود. تاثیر سوابق تحصیلی در هر سال نسبت به سال قبل افزایش می یابد به نحوی که حداکثر تا پایان سال اول برنامه پنج ساله پنجم توسعه ، آزمون های سراسری ورودی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی به طور کامل حذف شود. دولت موظف است بسترهای لازم را برای تحقق این ماده اعلام کند. همچنین با تصویب مجلس ، وزارتخانه های علوم ، تحقیقات و فناوری ، بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، آموزش و پرورش و دانشگاه آزاد اسلامی مجاز شدند از سال ۱۳۸۶ ، داوطلبان ورود به مقطع کاردانی (پیوسته و ناپیوسته) را صرفا بر اساس سوابق تحصیلی پذیرش کنند.
کاهش استرس یا افزایش آن برخی معتقدند با اجرای طرح مجلس فقط کنکور جابه جا می شود و با این جابه جایی مشکل کنکور حل نمی شود وتا مادامی که امتحان برگزار می شود، ازدحام و اضطراب هم وجود دارد. رفعت بیات ، نماینده زنجان و عضو کمیسیون بهداشت و درمان یکی از این افراد است.
او می گوید اگر این طرح را مطالعه کنید، متوجه می شوید به جای این که فشار روانی طی یکسال به دانش آموز وارد شود طی ۴ سال این مساله صورت می گیرد.این نماینده مجلس ادامه می دهد: اگر مثلا تعداد زیادی از دانش آموزانی که همه معدل خوب و در یک تراز دارند بخواهند در دانشگاه صنعتی شریف یا دانشگاه تهران درس بخوانند آیا امکان آن هست؟ به طبع این دانشگاه ها باید دوباره آزمون ورودی برگزار کنند چرا که طبیعتا امکان جذب همه این دانشجویان را ندارند و لذا بحث کنکور و رفع استرس آن محقق نمی شود. یک نوع فریب پنهان کارشناسی در این طرح وجود دارد که می توان به جای حذف کنکور آن را در سالهای تحصیلی تقسیم کرد.
محمد حسین فرهنگی ، نماینده تبریز و عضو کمیسیون حقوقی و قضایی نیز می گوید حذف کنکور نه تنها مشکلات و ضایعات روانی را حذف نمی کند، بلکه باعث گسترده تر شدن این ضایعات به علت امتحانات تدریجی در ۴ سال می شود و به صورت دغدغه فرسایشی در خواهد آمد. البته در مقابل ، ابراهیم کارخانه نماینده همدان و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات نیز در دفاع از طرح می گوید: اگر کسی بداند زحمات ۱۲ ساله اش در یک شب رقم می خورد فشار روانی زیادی را متحمل خواهد شد، ولی اگر بداند سرنوشت وی در ۴ سال رقم می خورد، قطعا استرس کمتری خواهد داشت. سیاسی یا کارشناسی در حالی که قرار بود طرح حذف کنکور در اولین روزهای کاری امسال مجلس مطرح شود به درخواست کمیسیون آموزش و تحقیقات طرح کنکور به حالت تعلیق درآمد تا با بررسی بیشتر ارائه شود. این در حالی بود که اعتراض ها نسبت به این طرح بالا گرفته بود. پس از چند روز رئیس کمیسیون آموزش مجلس از حذف کلمه تشریحی در طرح کنکور خبر داد و گفت: کلیات طرح کنکور تغییر نکرده و فقط کلمه تشریحی از طرح کنکور حذف شده است. مدت زمان چند روزه خروج طرح کنکور از صحنه در تغییر نظر مخالفان تغییری اساسی به وجود آورد. به نحوی که مشکلات مطرح شده در خصوص طرح مانند چگونگی توزیع داوطلبانی که معدل های یکسان دارند در ظرفیت محدود دانشگاه ها، میزان تاثیر معدل سالهای دوم و سوم دبیرستان و پیش دانشگاهی ، نحوه پذیرش داوطلبانی که آزمون استاندارد سراسری نداده اند و… برطرف شد و دکتر محمد حسینی ، معاون حقوقی و پارلمانی وزارت علوم اعلام کرد آن چیزی که امروز در صحن علنی مجلس مطرح شد با طرح اولیه نمایندگان مجلس در خصوص طرح کنکور تفاوت زیادی داشت و طرح تصویبی با استفاده از نقطه نظرات وزارت علوم ، اصلاحاتی در آن ایجاد شد که به لایحه قبلی دولت در خصوص طرح کنکور نزدیک شد.
این تغییر رویه و حل شدن مشکلات تنها با حذف یک کلمه و سکوت مخالفان طرح به شائبه سیاسی بودن آن دامن زد و این تصور را به وجود آورد که برخی نمایندگان اصرار دارند این طرح به نام مجلس هفتم تمام شود و چنانچه به این طرح اشکالاتی وارد باشد در دوره بعد مجلس می توان با تبصره هایی مشکلات احتمالی را از بین برد. تغییر اساسی سالهاست جامعه ما به این که در ماههای آخر پاییز دفترچه های کنکور توزیع شود و حدود ۹ ماه اضطراب و تنش برای خانواده های داوطلبان کنکور و خود داوطلبان آغاز شود، عادت کرده است. تعداد زیادی از آدم ها و سازمان ها وجودشان با کنکور پیوند خورده است. داوطلبانی که در حسرت ورود به دانشگاه هستند، والدینی که نگران فرزندان خود هستند، کلاسهای کنکوری که چشم به جیب داوطلبان دوخته اند، ناشران و پخش کننده های کتاب که در انتظار بازار کتب کمک آموزشی هستند، سازمان های برگزارکننده که به درآمد حاصل از ثبت نام داوطلبان می اندیشند، آنها که به فروش پرسشها فکر می کنند و برنامه سازان تلویزیونی که یکی دو هفته مانده به کنکور بازار توصیه ها و برنامه های کارشناسی را داغ می کنند. با تصویب این قانون جدید همگی باید به فکر دیگری باشند و شاید از سالهای آینده شاهد کلاس از نوعی دیگر باشیم.
توپ در زمین کیست؟ مهندس باهنر نایب رئیس مجلس درخصوص این طرح می گوید این طرح پر سر و صدایی بود. مرکز پژوهش ها، وزارت علوم ، دانشگاه آزاد، متخصصان ، مدیران سازمان سنجش و همه دوستان سعی کردند قانون جامع و مانعی تصویب شود.او می افزاید: از وزارت علوم و بهداشت و درمان می خواهیم در اجرای این طرح ، مساعی لازم را به کار ببرند تا ذائقه مردم خوبمان با این طرح شیرین شود. خب مسلم است که دیگر توپ در زمین مجلس نیست.
معاون حقوقی و پارلمانی وزارت علوم با بیان این که براساس این طرح بسیاری از اشکالات اولیه برطرف شده است ، می گوید: با این حال موفقیت طرح کنکور به توانمندی آموزش و پرورش در اجرای طرح بستگی دارد چرا که وزارت آموزش و پرورش باید در اجرای طرح دقت ، سرعت ، امنیت و عدالت را اعمال کند تا وضعیت بهتری ایجاد شود. این وسط می ماند وزارت آموزش و پرورش و ذهن به هم ریخته ۱.۵ میلیون داوطلب کنکور که سرانجام چه سرنوشتی در انتظار آنان خواهد بود.
علی اخوان بهبهانی
|
|||