بسیاری بر این باورند که اوقات فراغت، مقوله بسیار حساسی است که بی توجهی مسئولان به آن، ناهنجاریهای بسیاری را به پیکره خانواده و اجتماع وارد میسازد.
اوقات فراغت در خانوادههای امروزی به دلیل تفاوتهای ساختاری ایجاد شده در نهاد خانواده در سالهای اخیر، تفاوتهایی یافته است. در خانوادههای جدید دیگر مادران همواره در نقش خانه دار ظاهر نمیشوند و با اشتغال آنها، فرزندان ساعتهای زیادی از روز را به تنهایی در خانه سر میکنند و این زمانهای تنهایی فرزندان در خانه با فرا رسیدن فصل تابستان افزایش چشمگیری نیز پیدا میکند.
در گزارشی که از «کیانا نیکفام» در سایت تبیان منتشر شده است، میخوانیم: با آغاز فصل فراغت از درس و مدرسه، نوجوانان از صبح تا عصر تنها و بدون هیچ نظارتی در محیط خانه در معرض انواع تهدیدها مانند هجوم برنامههای ماهوارهای و اینترنت هستند. از این رو، اوقات فراغت تابستانی برای والدین همواره نگرانیهای بسیاری را به دنبال دارد.
*روابط نامناسب و دوستیها خیابانی
از جمله خطراتی که اوقات فراغت برای نوجوانان در پی دارد، گذران وقت در خیابانها و به اصطلاح خیابان گردی است. دانش?آموزانی که پس از پایان روزهای مدرسه و دانشگاه در بیکاری به سر میبرند و برنامه خاصی برای گذران اوقات خود ندارد، برای رهایی از این بیحوصلگی، به وقت گذرانی در خیابانها و پارکها و همنشینی با دوستانی رو میآورند که در بیشتر موارد این دوستیها دور از چشم والدین صورت میگیرد.
با نگاهی به معابر و پارکها و مراکز خرید در روزهای تابستان، سیل نوجوانانی را شاهدیم که با ظاهرهایی گاه نابهنجار برای گذران اوقات فراغت به خارج از خانه پناه آوردهاند. حضور نوجوانان و جوانان بدون نظارت و اطلاع والدین در خیابانها، همچنین باعث ایجاد آشناییهایی با جنس مخالف و شروع روابط نامناسبی در میان آنها میشوند. این روابط مخفیانه نیز خود سرآغازی برای سایر مشکلاتی است که نوجوانان و به خصوص دختران را تهدید میکند.
*اوقات فراغت و سیگار و قلیان
از دیگر آسیبهایی که هدفمند نکردن اوقات فراغت برای نوجوان و جوانان به ارمغان میآورد، گرایش آنها به پارکها و دوستیهای نامناسب و نابهنجار است. به اعتقاد کارشناسان گرایش به مواد مخدر و سایر اعمال خلاف بیشتر در بیشتر موارد از تعارف یک دوست آغاز میشود. نوجوان که خانه را به امید گذران اوقات خوش ترک کرده، با دوستان خود به محیطهایی چون کافیشاپها، سفره خانهها و پارکها کشیده میشوند و در بیشتر موارد در مقابل تعارف هم سالانشان به کشیدن قلیان و سیگار نمیتوانند «نه» بگویند و این آغاز فاجعههای فراگیر بعدی است.
*راهکارهای آسیب زدایی
برای جلوگیری از آسیبهای فراوانی که اوقات فراغت در صورت بی توجهی به دنبال خواهد داشت، باید پیش از فرا رسیدن آن تصمیمهای لازم گرفته شود و در این میان نقش والدین بسیار پر?رنگ است.
پدر و مادرها باید با برنامه ریزی برای اوقات فراغت فرزندان?شان، شرایطی را فراهم کنند که نوجوانان در تعطیلات تابستانی از برنامههای ورزشی، هنری و آموزشی مورد علاقه خود بهره ببرند و از این طریق از سقوط در ورطه بطالت رها شوند.
گرایش به فعالیتهای مفید ورزشی، هنری و علمی باعث میشود که دیگر نوجوانان به دلیل بیکاری، دست به دامن خیابان?گردی نشوند و از عواقب آن نیز در امان بمانند. والدین همچنین میتوانند فرزندانشان را به یادگیری فنون و حرفههای شغلی تشویق کنند و با آموختن آن علاوه بر آموزشهای حرفهای زمینهای برای اشتغال آینده آنان را نیز به وجود بیاورند.
با توجه بیشتر والدین و مسئولان به اهمیت اوقات فراغت، میتوان تهدید فراغت را تبدیل به فرصت کرد و در این مسیر آموزش و پرورش به عنوان متولّی این امر باید با برگزاری کلاسهای مختلف، خانوادهها را در پر کردن اوقات فراغت فرزندان شان به بهترین شکل یاری کند.موضوع اوقات فراغت ویژه تابستان نیست و هر زمان که نوجوان از مشغولیتهای روزانه فارغ شود، در صورت بیتوجهی والدین و مسئولان، تهدیدی برای او به شمار میرود.