برنامه ریزی طرح انجام کار
همانطور که میدانیم،در کلاسهای درسی امروزی،اگر بخواهیم در انجام کلیهی جنبههای دورههای سراسری آموزشی موفق باشیم،طراحی یک نظام برنامهریزی جامع،از لوازم اساسی آن است.صرف زمانی زیاد بر روی این جنبه از کار،تبدیل به طبیعت ثانوی شما خواهد شد؛اما اطمینان حاصل کنید،برای معلمان چند پیشهای،که واقعا به موضوعی علاقهمندند و یا برای بحث و بررسی دربارهی مطالبی که مرتبط با مسائل روز است،از روشهای مرسوم عدول میکنند و بهترین بازده را دارند،فرصت مناسب فراهم آورده شده است.به خود مهلت دهید تا نقشهی انجام کارتان را با موضوعات اساسی انطباق داده و بین آنچه دانشآموزان نیاز به فراگیری آنها دارند.با آنچه شما به آموزش آنها اهمیت میدهید،تناسب ایجاد رده و از آن بهره ببرید!
در این اواخر از طرف نظامهای آموزشی برخی کشورها،طرحهای نمونهای برای کار در آموزش مدرسهای ارائه شده است.معنی ضمنی این اقدام کاملا واضح است:اگر شما از این طرحها پیروی نکنید،باید علت عدم تقلید از این نقشهها و نیز چگونگی پوششدهی به موضوعاتی که در این رویهها به عنوان نمونه آورده شده است را طبق روش کار خود به وضوح روشن سازید.
@نقشههای غیرواقعی طرحریزی نکنید.اگرچه ایجاد یک طرح کلی برای تمام سال تحصیلی لازم است؛اما عاقلانه نیست که برای مدتی بیش از یک هفته،جزئیات برنامهی خود را تنظیم کرد؛اگر چنین کاری انجام دهید،احتمال دارد که موقعیتهای از پیش تعیین شده،دچار تغییر شده و برنامهریزی شما برای پوشش دادن به آنها،نامناسب باشد.یکی از خصوصیات یک طرح مناسب کاری،انطباقپذیری آن است.
@از خود سؤال کنید که دانشآموزان،چه فنونی را باید یاد گرفته و چه دانشی را باید کسب کنند.قبل از شروع به تدوین برنامههای تفصیلی،به این مطلب بیندیشید.نتایج حاصل از فراگیری دانشآموزان است که اساس هر برنامهریزی مؤثری را بنا مینهد.
@احراز اطمینان کنید که اهداف آموزشی شما به وضوح بیان شده باشند.شاید دریابید که تکرار این اهداف،به دنبال بعضی عبارات،مفید واقع میگردد.عباراتی همچون«آنچه من برای دانشآموزان خود واقعا در نظر دارم این است که…»
@از قبل،دامنهی توانایی که انتظار آن را دارید،در نظر بگیرید.اطمینان حاصل کنید که برنامهریزی شما به دانشآموزان بسیار مستعد اجازه دهد تا رشد یابند؛اما در عین حال،ب نیازها و تواناییهای دانشآموزان ضعیف نیز انطباق داشته باشد.
@هرچه زودتر برنامهی ارزشیابی خود را طرحریزی کنید.انواع ارزشیابی را که قصد به کارگیری آنها را دارید،مشخص سازید.اطمینان حاصل کنید مواردی که قرار است ارزیابی شوند،با نیات و اهدافی که شما قصد دارید دانشآموزان آنها را انجام برسانند،به وضوح ارتباط داشته باشند. در روند ارزشیابی ود تنوع ایجاد کنید،به نحوی که دانشآموزان با داشتن تواناییهای متفاوت،برای نشان دادن خود به نحو احسن،با یک روش ارزیابی یا از طریق انواع دیگر آن،فرصت داشته باشند.
@نتایجی را که انتظار میروند حاصل شوند،مشخص سازید.این کار در قالب ارائهی مدارکی که انتظار میرود دانشآموزان برای نمایش پیشرفت خود در نیل به اهداف تعیین شده،تحویل دهند،به بهترین شکل انجام میشود.نتایجی را که قابل سنجش خواهند بود و نیز چگونگی روی کرد ارزیابی خود را،از قبل طرحریزی کنید.
@در صورت ضرورت و تناسب،دوره را چنان در نظر بگیرید که شامل مباحث و موضوعهای آموزش ضربدری نیز بشود.موضوعاتی از قبیل تساوی موقعیتها،علم اقتصاد،آگاهی حرفهای و همچنین،در موقعیتی مناسب مسائل شهرنشینی را وارد مباحث خود کرده و در برنامهریزی و طرحهای کاری خود،پوششدهی آنها(را بهطور برجسته،نمودار سازید. (آموزش ضربدری،به مباحثی گفته میشود که در حین آموزش مفهومی، مفاهیم دیگری نیز با آن به صورت توأم آموزش داده شود).
@منابع مورد نیاز و زمان نیاز به آنها را شناسایی کنید.مرحلهی برنامهریزی،بهترین زمان برای انجام این کار است؛زیرا میتوان برای به دست آوردن منابع ویژه،در ارتباط با اهداف فردی و نتایج فراگیری،زمانی مناسب اختصاص داد.
@برای دستیابی به اهداف،برنامه زمانبندی ارائه دهید.اغلب،بهترین کار این است که طی نیم سال اول تحصیلی،تا بیشترین حد ممکن،به اهداف آموزشی موردنظر دست یافت تا بتوان پیش از زمان امتحانات و ارزشیابی نهایی،وقت کافی برای مرور و جاافتادن مطالب و میزان پیشرفت دانشآموزان فراهم آورد.
@ادراک و تجربیات حرفهای خود را به رسمیت بشناسید.وقتی تنها براساس فرمولهای از پیش تعیین شده تدریس کنید،بیواسطه احساس بیارزشی و اسارت خواهید کرد؛بههرحال،اغلب فقط با کمی برنامهریزی، این امکان وجود دارد که دانش و تجربیات خود را،جوری قالبریزی کنید تا هرطور که دلخواهتان است،موضوعی را آموزش داده و حتی آن را با قالبهای به ظاهر بسیار انعطافناپذیر،هماهنگ سازید.
رشد معلم » شماره ۲۱۸ (صفحه۶)
نوشتهی:نیک پاکارد/فیل ریس
ترجمهی:رکسانا شهرام/مرتضی مجدفر